Củng cố giá trị cốt lõi của APEC

Năm 2017, tình hình thế giới và khu vực diễn biến hết sức phức tạp, trong đó nổi lên là chủ nghĩa bảo hộ và tâm lý chống toàn cầu hoá gia tăng trên thế giới, nhất là ở một số nền kinh tế lớn trong APEC. Không ít người lo ngại sự nổi lên của chủ nghĩa bảo hộ có thể đe dọa giá trị cốt lõi nhất của APEC là “thương mại, đầu tư tự do và mở” và tác động tiêu cực tới việc thực hiện các Mục tiêu Bogor.

Bối cảnh đó đặt ra thách thức rất lớn cho nước chủ nhà là làm sao dung hòa được những quan điểm khác biệt nhau, thậm chí trái ngược nhau. Và thực tế đã cho thấy, nước chủ nhà đã làm tốt vai trò chủ trì, điều hành khéo léo, đặc biệt là hết sức linh hoạt, mềm dẻo nhưng kiên định trong việc điều hòa những khác biệt giữa các thành viên để tạo nên những bước tiến thực chất của APEC sau Tuần lễ Cấp cao. Với vai trò chủ nhà, chúng ta đã thảo luận, tham vấn, đưa ra quan điểm chung được tất cả các thành viên APEC chấp nhận.

Trong đó, kết quả nổi bật nhất là Tuần lễ Cấp cao đã duy trì đà hợp tác liên kết - giá trị cốt lõi của APEC. Trong Tuyên bố Đà Nẵng do Việt Nam chủ trì soạn thảo, các nhà lãnh đạo APEC tái khẳng định cam kết “hướng tới thương mại, đầu tư mở và tự do trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương” và “ủng hộ một hệ thống thương mại đa phương dựa trên quy tắc, tự do, công bằng, mở, minh bạch và bao trùm”.

Theo Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh, đến năm 2020, APEC sẽ hoàn thiện các mục tiêu Bogor, vì vậy 2017 là bắt đầu giai đoạn chuẩn bị cho sau 2020. Do đó, yêu cầu đặt ra là văn kiện của Tuần lễ Cấp cao cũng như trong cả năm APEC phải tạo định hướng cho APEC những năm tiếp theo. Thế nhưng, năm 2017 lại là năm khó khăn nhất trong các năm qua đối với APEC do sự khác biệt trong quan điểm của các nước về tự do hóa thương mại. Vượt qua những khó khăn đó, chúng ta vẫn thông qua được văn kiện về tầm nhìn APEC sau 2020.

Bản lĩnh của Việt Nam còn thể hiện rõ qua việc dẫn dắt, làm “hồi sinh” Hiệp định TPP. Đã có những lúc tưởng chừng như Hiệp định này bế tắc, thất bại, với các phiên họp kéo dài đến gần nửa đêm để rồi sáng hôm sau mọi sự dường như lại bắt đầu từ đầu! Đã có những thông báo về một cuộc họp báo TPP rồi lại hủy vào phút chót... Từ một vấn đề không nằm trong nghị trình chính thức, đàm phán TPP ở Tuần lễ Cấp cao APEC Đà Nẵng lại trở thành sự kiện rất được mong chờ. Và dư luận quốc tế càng quan tâm đến sự kiện này hơn bởi những diễn biến đầy kịch tính như vậy diễn ra trong suốt hai ngày rưỡi.

Nhưng tất cả đã thở phào nhẹ nhõm khi cuối cùng thì TPP-11 hồi sinh trong dáng hình CPTPP - Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương. Vẫn còn rất nhiều việc phải làm nhưng sự ra đời CPTPP thay thế cho TPP đánh dấu một cột mốc lịch sử mà những sự kiện tại APEC 2017 chắc sẽ còn được nhắc đến trong nhiều năm nữa.

 Lan tỏa giá trị Việt Nam, văn hóa Việt Nam

Bên cạnh những thành công vang dội về kinh tế, APEC 2017 còn rất thành công khi Việt Nam đã đưa đến bạn bè quốc tế những giá trị văn hóa truyền thống ngàn năm của mình. Trong suốt cả năm 2017 và đặc biệt trong Tuần lễ Cấp cao, hàng chục sự kiện văn hóa đã được chủ nhà tổ chức mà một trong những điểm nhấn là Chương trình biểu diễn nghệ thuật tại tiệc chiêu đãi Gala Dinner vào tối 10/11. Chương trình được đánh giá mang đậm bản sắc, dấu ấn, hình ảnh, con người Việt Nam. Tại tiệc chiêu đãi, các quan khách quốc tế cũng có dịp thưởng thức ẩm thực Việt với các món ăn quen thuộc, đặc trưng.

Đã thành thông lệ, cứ đến kỳ APEC, cả thế giới sẽ được chiêm ngưỡng hình ảnh của các vị lãnh đạo cấp cao trong các trang phục truyền thống của quốc gia đăng cai. Trang phục dành cho các đại biểu APEC 2017 được thiết kế mang tính thời đại nhưng vẫn kế thừa nét đẹp của trang phục truyền thống Việt Nam, làm nên vẻ đẹp đặc biệt sang trọng, tinh tế nhưng vẫn gần gũi, thân thiện. Bên cạnh đó, ngoài hàng chục sự kiện văn hóa, văn nghệ được tổ chức trong những ngày diễn ra Tuần lễ Cấp cao tại Đà Nẵng thì những vật phẩm đặc sắc được lựa chọn làm tặng phẩm chung dành cho các đại biểu APEC như lồng đèn Hội An được các nghệ nhân vẽ bằng tay; vòng tay trầm hương có mặt hình hoa sen khắc chữ Quảng Nam - Việt Nam và APEC 2017… cũng là những sản phẩm ấn tượng, đem lại cái nhìn ngạc nhiên và thích thú đối với bạn bè quốc tế.

Trong suốt năm 2017, các sự kiện của APEC được tổ chức tại 10 tỉnh thành lớn, những hình ảnh ấn tượng về đất nước, con người Việt Nam liên tục xuất hiện trên các phương tiện truyền thông đại chúng trong và ngoài nước tạo những dấu ấn đáng nhớ với đông đảo dư luận. Đặc biệt, phu nhân, phu quân của các lãnh đạo cấp cao APEC 2017 tham dự và đến thăm tại nhiều điểm tham quan tại Quảng Nam, Đà Nẵng, Hà Nội… Với những trải nghiệm chân thực nhất ở Việt Nam, họ đã trở thành những “sứ giả” truyền tải những ấn tượng tốt đẹp đến với thế giới, qua đó, củng cố “sức mạnh mềm” Việt Nam.

Có thể nói, Năm APEC 2017 đã khẳng định rõ thế và lực của đất nước trong ngoại giao đa phương. Thành công của Năm APEC 2017 tạo tiền đề để Việt Nam đảm nhiệm những trọng trách lớn hơn, trong đó có việc ứng cử vào vị trí Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2020 - 2021 và Chủ tịch ASEAN 2020; đồng thời đặt nền móng nâng tầm quan hệ song phương với các đối tác trên toàn thế giới.

T.Toàn