Đảng ta có một lịch sử oanh liệt, hào hùng hơn tất cả các đảng cộng sản trên thế giới. Đảng đã lãnh đạo nhân dân làm nên những chiến công hiển hách, những huyền thoại của dân tộc. Đảng đã đưa nước ta từ một nước nô lệ lầm than trở thành một quốc gia độc lập có chủ quyền và phát triển sánh vai với nhiều cường quốc trên thế giới. Nhân dân biết ơn, tri ân Đảng, và mãi mãi thuỷ chung đi theo con đường của Đảng.

Chỉ có Việt Nam, trong lòng người dân nước Việt đã dùng đại từ tôn xưng “Đảng ta” với sự  quý trọng, biết ơn, và tự hào. Yêu Đảng, tin Đảng, đi theo Đảng đã trở thành niềm tin của nhân dân ta dành cho Đảng. Bởi vậy mà khi cách mạng đứng trước một thử thách cam go, người dân lo lắng cho sức chiến đấu của Đảng là lẽ đương nhiên.

Nếu Đảng nhận rõ sai lầm và quyết tâm sửa chữa sai lầm, Đảng vẫn là lực lượng anh minh, ưu tú của toàn dân tộc, nhân dân vẫn tin, vẫn theo Đảng đến cùng.  Còn nếu Đảng ngày càng nhiều những đảng viên thoái hoá biến chất mà Đảng không thể thanh lọc, loại bỏ được, tư tưởng và hành động của họ đối lập với lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích của nhân dân, hệ quả kéo theo là Đảng sẽ suy yếu, thay đổi bản chất cách mạng, không thể đảm nhiệm được sứ mệnh lịch sử của mình thì nhân dân có quyền lựa chọn lực lượng lãnh đạo khác.

 

Đảng muốn mãi mãi có được đội ngũ đảng viên, cán bộ của Đảng là những người tiên phong, là lực lượng ưu tú nhất trong cộng đồng dân tộc, Đảng phải trở lại những nguyên tắc cơ bản về xây dựng Đảng.Trước hết là phải hoá giải được sự suy thoái trong Đảng hiện nay. Nghị quyết Trung ương 4, 6 khóa XII của Đảng là liều thuốc đặc hiệu để chữa trị căn bệnh suy thoái, tha hoá ngày càng trầm trọng.

Muốn hóa giải được suy thoái trong nội bộ Đảng, có nghĩa là những đảng viên trung kiên, tâm huyết, liêm chính, có đức hy sinh không được nản chí, sa ngã, giữ vững bản lĩnh và khí tiết của người cộng sản, làm nòng cốt trong xây dựng Đảng và xây dựng Chính phủ liêm chính, kiến tạo và hành động. Những đảng viên có bản chất tốt, có đức hy sinh vì lợi ích chung nhưng có lỗi lầm, có thái độ ăn năn, tích cực sửa chữa sai lầm, thì tổ chức đảng cần tạo điều kiện lập công chuộc tội. Kiên quyết loại ra khỏi Đảng những người mang danh đảng viên, có những suy nghĩ và hành động hại nước, hại dân, bảo vệ lợi ích nhóm, bảo kê làm ăn phi pháp, thoái hoá biến chất, “tự diễn biến, tự chuyển hoá”.

Việc bồi dưỡng người tốt, loại bỏ kẻ xấu trong Đảng sẽ không thành công nếu cách làm vẫn như lâu nay. Đảng ta có rất nhiều Nghị quyết về xây dựng Đảng, nhưng kết quả thực hiện không được như mong muốn, trái lại sự suy thoái trong nội bộ Đảng càng ngày càng nghiêm trọng. Vấn đề căn cơ, gốc rễ ở đây chính là đổi mới triệt để về kinh tế và chính trị chúng ta mới có môi trường tốt, tạo ra những thuận lợi cơ bản để giáo dục rèn luyện cũng như thanh lọc đội ngũ đảng viên. (**)

Sức thuyết phục đảng viên và quần chúng hiện nay vừa là kết quả chống tham nhũng vừa là đổi mới trong xây dựng thể chế. Ngay cả những đảng viên chân chính sống chết với Đảng đến cùng cũng thấy rằng nếu chúng ta không có những bước đột phá về vấn đề dân chủ, không xây dựng được thể chế thực sự dân chủ, dù chống tham nhũng thành công cũng không loại bỏ được nguy cơ sụp đổ chế độ.

Chúng ta đều hiểu rằng muốn đưa cuộc chiến chống “giặc nội xâm” đi đến thành công phải song hành vừa chống tham nhũng, suy thoái, “tự diễn biến, tự chuyển hoá” trong nội bộ đảng, bộ máy nhà nước, đồng thời phải đổi mới triệt để cả về kinh tế và chính trị, mà tâm điểm của sự đổi mới này trước mắt là tạo dựng được một chính phủ liêm chính, kiến tạo, hành động phục vụ nhân dân trong lòng chính phủ hiện hành.

 

Tuyên thệ của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ngay khi nhậm chức về chính phủ liêm chính, kiến tạo, hành động phục vụ nhân dân có sức lan tỏa mạnh và lay động hàng triệu trái tim người Việt Nam yêu nước. Cảm nhận tích cực của các tầng lớp nhân dân về chủ trương nói trên không phải do nội hàm chủ đề tư tưởng câu nói của Thủ tướng. Vì tinh thần xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì dân trong đó bao hàm nội dung chính phủ kiến tạo đã có trong cương lĩnh chính trị của Đảng trước khi bước vào sự nghiệp đổi mới. Sự hưởng ứng nói trên xuất phát từ yêu cầu bức thiết của thực tiễn cuộc sống, đồng thời qua thông điệp của mình, Thủ tướng muốn gửi đến quốc dân đồng bào lời tuyên thệ quan trọng của tân Thủ tướng và tân bộ máy lãnh đạo của Chính phủ nhiệm kỳ 2016 - 2021, là tâm điểm cần nhấn mạnh, cần làm rõ nét hơn trong quá trình lãnh đạo điều hành đất nước. Nhân dân kỳ vọng tuyên bố này sẽ trở thành hiện thực để đưa đất nước ta thoát khỏi họa “giặc nội xâm” tiếp tục phát triển bền vững.

Muốn xây dựng thành công chính phủ liêm chính, kiến tạo và hành động, về lâu dài phải trên cơ sở đổi mới triệt để kinh tế và chính trị như đã nêu ở trên. Trước mắt, trong ngổn ngang những bất hợp lý, ngang trái vẫn hiện hữu, trong sự cố thủ của nhóm lợi ích, trong nhập nhằng giằng xé của những khuyết tật, bất cập, trong sự xuống cấp của đạo đức công vụ của chính quyền nhiều nơi… Lối thoát duy nhất của chúng ta là nâng cao chất lượng con người trong hệ thống chính trị, là thanh lọc đội ngũ đảng viên, cán bộ công chức, chính là bước đột phá để hóa giải những khó khăn, phức tạp hiện nay.

Kiểm soát chặt đầu vào

Trong hơn hai thập kỷ gần đây việc kết nạp đảng viên và tuyển dụng vào bộ máy nhà nước chất lượng không bảo đảm. Bên cạnh những người trung thực, liêm chính có động cơ đúng đắn, có phẩm chất đạo đức tốt, năng lực đáp ứng được yêu cầu thì có rất nhiều người cơ hội, phẩm chất và năng lực cách xa yêu cầu chức trách nhiệm vụ. Trong đó có người nhà, người thân của cán bộ chủ chốt, người có mối quan hệ trong nhóm lợi ích, người bỏ tiền “mua bán” thông qua những quan chức có quyền lực.

Nếu giờ đây việc kết nạp người vào Đảng, tuyển dụng cán bộ, công chức, viên chức vẫn “chạy” như lâu nay thì một thời gian nữa chúng ta không cứu vãn nổi sự sống còn của Đảng và chế độ.

Vậy, cần phải ban hành và thực hiện ngay các quy chuẩn và cách thức để kiểm soát chặt chẽ đầu vào. Trong đó phải có một cơ chế giám sát, kiểm soát bảo đảm lựa chọn đúng người. Người vào Đảng, vào bộ máy nhà nước trước hết phải là người tốt, không tham lam và có đức hy sinh. Khi kết nạp Đảng, đảng viên mới tuyên thệ, những lời tuyên thệ đó phải theo suốt cuộc đời hoạt động của đảng viên, phải trở thành lẽ sống, là ý chí, là niềm tin, là nghị lực giúp đảng viên hy sinh cống hiến.

Chúng ta không thể chấp nhận đảng viên tuyên thệ một đường làm một nẻo, nói không đi đôi với làm, nghĩ khác, nói khác, làm khác. Hệ luỵ của nó là góp phần tạo thêm sự dối trá trong Đảng. Chúng ta không thể chấp nhận tuyển người vào biên chế nhà nước mà người được tuyển không thực hiện được chức trách nhiệm vụ “sáng cắp ô đi, tối cắp ô về” tạo thêm vướng bận, ức chế cho những cán bộ, công chức tâm huyết, tài năng. Người phẩm chất kém, năng lực yếu thường là những người hay có những suy nghĩ và hành động không phù hợp, không thuận chiều với sự tích cực, tiến bộ của cơ quan, đơn vị.

Xây dựng Đảng và bộ máy nhà nước trong sạch vững mạnh trước hết phụ thuộc vào chất lượng đội ngũ đảng viên, đội ngũ cán bộ công chức. Chất lượng đảng viên và cán bộ công chức trẻ là yếu tố cực kỳ quan trọng đối với tương lai của Đảng và chế độ.

Chúng ta không hy vọng nhiều đến việc cải tạo người xấu thành người tốt. Ông bà ta có câu: “Giang sơn có thể đổi, bản tính khó dời”. Vì thế phải chọn được người tốt, không tham lam, có đức hy sinh để xây dựng Đảng và chế độ. Bác Hồ dạy rằng: “Gạo đem vào giã bao đau đớn, gạo giã xong rồi trắng tựa bông, sống ở trên đời người cũng vậy, gian nan rèn luyện mới thành công”. Nếu là người tốt họ kiên trì, bền bỉ rèn luyện đức tài để có đủ điều kiện phục vụ Đảng, phục vụ nhân dân. Còn người xấu, trong môi trường nhiều “độc hại” hiện nay, học sự dối lừa thuận hơn là học sự liêm chính, tử tế nên người xấu đã vào Đảng, vào bộ máy nhà nước rồi thì rất khó để cải tạo thành người tốt.

Giải quyết hợp lý đầu ra

Đây cũng là một giải pháp quan trọng. Đầu ra khỏi bộ máy nhà nước muốn nói ở đây là giải quyết chế độ hưu trí. Nếu cán bộ đến tuổi nghỉ hưu mà là những cán bộ liêm chính, tâm huyết, có năng lực tốt, tín nhiệm cao, sức khoẻ bảo đảm, trong lúc này, trong những trường hợp cụ thể nên kéo dài thời gian làm việc. Nhất là ở những cơ quan đơn vị có vấn đề suy thoái nghiêm trọng. Thực tiễn cho thấy nhiều cán bộ tuy tuổi cao nhưng sức làm việc vẫn rất bền bỉ. Nên khai thác sử dụng cán bộ đã đến tuổi nghỉ hưu nhưng sức khỏe, tâm huyết, năng lực, kinh nghiệm vượt trội hơn hẳn thế hệ đương nhiệm.

Thanh lọc, sàng lọc đội ngũ hiện có

Đảng cũng như một cơ thể sống. Cơ thể sống chỉ chấp nhận một lượng độc tố không vượt ngưỡng an toàn. Đảng và bộ máy nhà nước có quá nhiều đảng viên, cán bộ suy thoái thì Đảng sẽ biến chất, không còn là Đảng nữa.         

Muốn Đảng vững mạnh không bị biến chất, cần phải thanh lọc đưa ra khỏi Đảng và bộ máy nhà nước những đảng viên, cán bộ công chức đã suy thoái. Muốn vậy phải phân loại chính xác sự suy thoái của từng đảng viên, cán bộ. Cần đổi mới việc phân tích chất lượng, phân loại đảng viên. Kết quả phân loại đảng viên như lâu nay không phản ánh đúng thực chất. Chúng ta mất nhiều thời gian, công sức, kinh phí vào việc phân loại đảng viên hàng năm, nhưng do phân loại không phản ánh đúng thực chất nên tác dụng tích cực đến xây dựng Đảng rất hạn chế.

Vấn đề phân loại đảng viên, cán bộ, công chức hiện nay là để thanh lọc làm trong sạch nội bộ Đảng. Đây là một vấn đề rất khó và phức tạp, nhưng không thể không làm. Không làm được việc thanh lọc cán bộ đảng viên, đồng nghĩa với việc phá hoại Đảng và chế độ. Đây là điểm quyết chiến của cuộc chiến chống “giặc nội xâm”.

Thanh lọc đảng viên và cán bộ công chức trên cơ sở kiện toàn tổ chức bộ máy và tinh giảm biên chế; trên cơ sơ kết quả đấu tranh chống tham nhũng, chống tự diễn biến tự chuyển hoá theo các quy định của Trung ương; đồng thời trên cơ sở kiểm tra giám sát việc thực hiện chức trách nhiệm vụ, chức năng thẩm quyền của cán bộ công chức; trên cơ sở đánh giá về trách nhiệm của cán bộ, đảng viên đối với sự sống còn của đảng và chế độ.

Cần phải phân loại rõ loại nào đưa ra ngay khỏi Đảng, khỏi bộ máy nhà nước. Loại nào để thời gian thử thách, giáo dục rèn luyện. Loại nào làm nòng cốt, bố trí làm người đứng đầu, làm cán bộ chủ chốt để phục vụ sàng lọc, thanh lọc nâng cao chất lượng đội ngũ hiện có và xây dựng chính phủ liêm chính, kiến tạo và hành động.

Thước đo năng lực và phẩm chất của cán bộ đảng viên trước hết là kết quả thực hiện nhiệm vụ chính trị được giao. Vì thế phải đưa ngay ra khỏi Đảng và bộ máy nhà nước những cán bộ, đảng viên, công chức không hoàn thành chức trách nhiệm vụ, hoặc có vi phạm đạo đức công vụ, đạo đức nghề nghiệp, vi phạm các nguyên tắc thủ tục, quy trình chuyên môn nghiệp vụ, hoặc thiếu trách nhiệm để xảy ra hậu quả nghiêm trọng trong thực hiện chức trách được giao, hoặc có hành vi bảo vệ lợi ích cá nhân, lợi ích nhóm. Đồng thời phải loại bỏ những đảng viên suy thoái, “tự diễn biến, tự chuyển hóa” không làm gì đóng góp vào lợi ích chung, phá nhiều hơn xây, phá mà không xây.

Điều đáng lo ngại hiện nay là đánh giá phân loại cán bộ đảng viên thiếu khách quan, nhầm lẫn giữa người tốt và người xấu. Nhất là những nơi có vấn đề, nội bộ không sòng phẳng với nhau được. Lợi ích bất chính đã gắn bó với nhau, giờ cần giảm biên, cần thanh lọc dễ trở thành cuộc đấu đá lẫn nhau hoặc cố thủ tìm mọi cách bao che cho nhau.

Những giải pháp hỗ trợ

Ngoài ba giải pháp cơ bản nêu trên, chúng ta cần tiến hành tốt một số giải pháp hỗ trợ sau đây:

- Lúc này hơn lúc nào hết, cấp trên phải gương mẫu và chịu hy sinh danh lợi cá nhân. Câu thành ngữ: "thượng bất chính, hạ tắc loạn” diễn ra ở nhiều lúc, nhiều nơi đã làm cho tình hình đất nước đang tốt đẹp có nhiều mặt trở nên tồi tệ. Không còn cách nào khác, muốn đảng và chế độ trường tồn, cán bộ cấp càng to càng phải gương mẫu. Gương mẫu trong lời nói, trong việc làm, trong quan hệ ứng xử của cuộc sống thường ngày. Gương mẫu hy sinh danh lợi cá nhân, không tham vọng quyền lực, không háo danh. Gương mẫu "tự giác gột rửa nếu đã trót nhúng chàm". Gương mẫu trung thực kê khai tài sản, bằng cấp, tuổi tác… Cấp trên phải coi phẩm chất không tham lam là báu vật cần phải gìn giữ.

- Trong thanh lọc, sàng lọc, sắp xếp lại cán bộ công chức, cần phải xây dựng một đội ngũ cán bộ nòng cốt, xây dựng được lực lượng trong từng cơ quan, đơn vị  đủ sức chống tiêu cực và triển khai tốt nhiệm vụ. Cần ban hành cơ chế chính sách để bảo vệ quyền lợi,uy tín và phát huy tối đa trách nhiệm,năng lực của đội ngũ cán bộ chủ trì,nhất là người đứng đầu để họ toàn tâm,toàn ý,dốc hết sức để phục vụ sự nghiệp chung.Sắp xếp lại cán bộ sau khi sàng lọc bảo đảm đoàn kết thống nhất,nâng cao sức chiến đấu của từng tổ chức cơ sở Đảng.Nên nghiên cứu bố trí lựa chọn những đảng viên có quá trình công tác tốt, có bản lĩnh, kiên định, liêm chính, có tín nhiệm, bảo đảm sức khỏe đã nghỉ hưu trở lại sinh hoạt đảng nơi cơ quan có thời gian công tác lâu trước khi nghỉ hưu.

- Đặc biệt quan tâm bố trí người đứng đầu cơ quan, đơn vị các cấp, thực sự là người có tâm, có tầm, có tài vượt trội, phù hợp với chức năng nhiệm vụ. Người đứng đầu và cấp ủy đảng lúc này phải tìm mọi cách vô hiệu hóa các “Hòa thân”, đột phá được thành trì của nhóm lợi ích. Quyết không để nhóm lợi ích và các quan tham nắm quyền chi phối, lũng đoạn công việc quản lý nhà nước, quản trị quốc gia. Người đứng đầu phải đặc biệt quan tâm đến sự minh bạch và thực thi dân chủ, đồng thời phát huy hiệu lực của vai trò báo chí truyền thông trong chống “giặc nội xâm” và xây dựng chính phủ liêm chính, kiến tạo và hành động.

- Công tác cán bộ trong lúc này cần chú trọng đến nguồn cán bộ là người ngoài Đảng để bổ sung vào những vị trí đã bị thanh lọc ra khỏi Đảng. Tiêu chuẩn cán bộ lúc này, hàng đầu là sự trung thực, liêm chính, không tham lam, tâm huyết và đức hy sinh vì sự nghiệp chung. Cần đổi mới việc phát hiện, lựa chọn, đánh giá, sắp xếp sử dụng cán bộ. Về tiêu chuẩn cán bộ không quá coi trọng bằng cấp và chức danh đã đảm nhiệm. Cần có những cuộc thi khách quan để đánh giá năng lực cán bộ. Cần có nhiều kênh thông tin để tránh nhầm lẫn trong đánh giá cán bộ. Lựa chọn xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên trách làm công tác tổ chức cán bộ, kiểm tra đảng thực sự liêm chính, gương mẫu, sắc sảo phục vụ hiệu quả nhiệm vụ chống "giặc nội xâm" và xây dựng Chính phủ liêm chính, kiến tạo và hành động.

(**) Tìm đọc bài 4, bài 5 trong loạt bài "Binh pháp" chống "giặc nội xâm" của cùng tác giả. (www.nhabaovn.vn - Chuyên mục Diễn đàn Nhà báo - Hội viên)

Bài 4: Trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy

Nguyễn Hòa Văn