1. Giám đốc Nghiên cứu của Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright tại TP.HCM TS. Vũ Thành Tự Anh từng phát biểu: “Nếu Chính phủ muốn tạo ra được sự đột phá thực sự thì nhiệm vụ đầu tiên là phải lấy lại được niềm tin của người dân, của doanh nghiệp. Lấy lại bằng cách nào? Không có cách nào khác ngoài việc lời nói và hành động phải đi đôi với nhau. Một Chính phủ kiến tạo thì phải đồng hành với doanh nghiệp. Một Chính phủ hành động là đã nói thì phải làm. Một Chính phủ chịu trách nhiệm là phải có ai đó sẽ ra đi nếu những việc đã giao cho họ không làm được”.

Thực tế chứng minh, những năm đầu tiên của nhiệm kỳ đánh dấu một giai đoạn đặc biệt với điểm tích cực là ít có thời điểm nào, Chính phủ và các bộ, ngành dành nhiều thời gian ưu tiên cho công tác xây dựng thể chế, sửa đổi, ban hành pháp luật như thời gian vừa qua.

Hai hội nghị “Diên Hồng” giữa Thủ tướng và doanh nghiệp đã được tổ chức mà hội nghị lần thứ nhất được tiến hành ngay những tuần đầu tiên của nhiệm kỳ Chính phủ mới với đường hướng kiến tạo, hành động đã thúc đẩy, lan tỏa hàng loạt những “làn sóng” đối thoại với doanh nghiệp, lắng nghe doanh nghiệp, đồng hành cùng doanh nghiệp được tổ chức dồn dập tại các địa phương sau đó. Với tinh thần “chuyển lời nói thành hành động”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Chính phủ đã truyền đi những thông điệp rất rõ ràng khẳng định vai trò của kinh tế tư nhân và tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để khu vực này phát triển. Thủ tướng Chính phủ và Chính phủ đã thể hiện nhất quán quan điểm về Nhà nước kiến tạo phát triển, Chính phủ liêm chính, đồng hành với doanh nghiệp, thúc đẩy mạnh mẽ phong trào khởi nghiệp và sự phát triển lành mạnh của khối doanh nghiệp dân doanh.

 “Tinh thần lớn mà tôi muốn nhấn mạnh để các nhà đầu tư, các doanh nghiệp yên tâm rằng Chính phủ kiến tạo, liêm chính và phục vụ là xây dựng được một môi trường kinh doanh tốt, có tính cạnh tranh cao. Một môi trường không chỉ có tự do kinh doanh, tự do sáng tạo mà còn an toàn, bảo vệ được tài sản của doanh nghiệp, của nhà đầu tư; không chỉ có chi phí thấp mà còn rủi ro thấp…”, Thủ tướng nhắn nhủ như vậy tới cộng đồng doanh nghiệp.

2. Có lẽ Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là vị Thủ tướng Việt Nam có “mật độ” đến các tỉnh làm việc dày đặc nhất trong năm đầu tiên của nhiệm kỳ với hơn 40 tỉnh, thành phố trên khắp các vùng, miền, khu vực kinh tế trọng điểm hoặc khó khăn nhất của cả nước.

Ông cũng là vị lãnh đạo có nhiều “chỉ đạo” nhất có địa chỉ cụ thể, thường xuyên chỉ đạo Tổ công tác của Chính phủ làm việc với các bộ, ngành về thực thi các nhiệm vụ được giao, mong muốn rút ngắn khoảng cách từ lời nói đến việc làm…

“Không phải chỉ có Chính phủ chuyển động, Thủ tướng, Phó Thủ tướng, thành viên Chính phủ chuyển động mà cả hệ thống phải chuyển động, phải làm gương để bộ máy từ Trung ương đến các bộ, ngành, tỉnh, thành, quận huyện, xã phường phải chuyển động phục vụ nhân dân, phục vụ doanh nghiệp”, đó là căn dặn của Người đứng đầu Chính phủ trong mỗi hội nghị, chuyến công tác tới các bộ, ngành, địa phương.

Đánh giá về nỗ lực xây dựng Chính phủ kiến tạo, phục vụ người dân và doanh nghiệp, nhiều vị Đại biểu Quốc hội phát biểu bày tỏ sự ủng hộ, nhất trí và đánh giá cao quyết tâm của Thủ tướng và tập thể Chính phủ. TS.Trần Hoàng Ngân (TP. Hồ Chí Minh) cho rằng: Hành động quyết liệt của Chính phủ đồng hành cùng doanh nghiệp với việc triển khai Nghị quyết 35 về hỗ trợ phát triển doanh nghiệp đã thúc đẩy tinh thần doanh nhân tăng cao.

Nhiều hoạt động khởi nghiệp khắp các địa phương được Chính phủ kiến tạo và hỗ trợ. Nhờ vậy số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới ngày càng tăng, trên 10 ngàn doanh nghiệp đăng ký thành lập mỗi tháng.

Thông điệp về Chính phủ kiến tạo và phục vụ của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và một số hành động cụ thể đã làm nức lòng doanh nghiệp và người dân. Tránh tư tưởng ỉ lại, trông chờ, xây dựng Chính phủ kiến tạo, theo phân tích của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là phải “vượt lên chính mình”, khắc phục khó khăn, tìm ra lối đi để phát triển. “Kiến tạo không phải chỉ biết tìm ra khó khăn để đối phó, phó mặc cho định mệnh mà chúng ta phải có tinh thần vượt lên chính mình như chuyển động ở một số địa phương thời gian qua”.

TS. Phạm Tất Thắng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Giáo dục Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội bày tỏ: “Thủ tướng rất lăn lộn với thực tiễn, một ngày dự rất nhiều hoạt động, chỉ đạo nhiều nơi. Chính sự lăn lộn, sự xả thân cùng với sự chỉ đạo quyết liệt nên Thủ tướng đã nắm nhanh trách nhiệm thuộc thẩm quyền của mình. Vì nắm chắc nên Thủ tướng đã có những chỉ đạo sát với những điều hành của Chính phủ, được cử tri cả nước đánh giá cao”.

3.  Nhưng, Thủ tướng là người kéo tàu thì cũng phải có người đẩy tàu, sự chuyển động mạnh mẽ của Chính phủ, năng lượng tích cực được tỏa ra từ phát ngôn, hành động, cách giải quyết vấn đề của Thủ tướng Chính phủ là điều bất cứ ai cũng có thể nhận thấy và cảm nhận rõ ràng. Tuy nhiên, sẽ thật khó khăn nếu mọi chuyện chỉ trông vào Chính phủ, còn các bộ ngành, địa phương vẫn cứ thụ động, trì trệ trong điều hành, xử lý việc công. Đó là còn chưa kể đến những văn bản gây ức chế cho nhân dân, những quyết định không thấu tình đạt lý, những chỉ đạo khó hiểu. Sẽ thật khó khăn khi việc của ngành mà  đẩy lên Thủ tướng. Sự né tránh trách nhiệm thật ra cũng không phải là hiếm ở các cấp quản lý cơ sở, ở các ngành, các lĩnh vực. Nhưng sự né tránh trách nhiệm ở cấp quản lý vĩ mô khi cần “toàn quyền quyết định chiến đấu” sẽ tác động không nhỏ tới cuộc sống. Sự né tránh trách nhiệm có khi thể hiện ở sự “đùn đẩy”, mà cũng có khi thể hiện ở sự “chậm chân”, “ngại lên tiếng”. Nhưng cứ tư lệnh nào cũng “né tránh”, “đùn đẩy”, “ngại lên tiếng” thì cơ sở sẽ ra  sao?

Cốt lõi của kiến tạo hay bất cứ sứ mệnh nào khác cũng phải bắt nguồn từ con người, đúng như phát biểu của Thủ tướng Chính phủ: “Về vấn đề sính bằng cấp mà không chọn người tài, đây là thực tiễn trong xã hội chúng ta, là vấn đề nhận thức. Chúng ta phải hướng tới người thật, việc thật. Người tài cần được trọng dụng”. Có cán bộ tốt, có cán bộ vừa đảm bảo năng lực vừa giữ được đạo đức, chuẩn mực và thái độ vì nhân dân phụng sự thì mới hy vọng vào những thành quả tốt đẹp cho nhân dân, cho xã hội, cho quốc gia. Muốn làm được điều này, có lẽ Chính phủ phải đẩy mạnh công tác loại bỏ dần những cán bộ không đủ năng lực, phẩm chất để thay thế bằng những cán bộ tốt hơn. Đây là điều rất khó để thực hiện, nhưng tin rằng một Chính phủ kiến tạo là một Chính phủ không ngại va chạm vì cái chung, vì tương lai tốt đẹp, vì nhân dân.

Báo cáo trước Quốc hội tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa 14, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thông báo Chính phủ ước thực hiện hoàn thành cả 13 chỉ tiêu kinh tế - xã hội được giao trong năm 2017. Theo đó, sẽ có 8 chỉ tiêu đạt và 5 chỉ tiêu vượt kế hoạch. Trong đó có những con số ấn tượng: Tăng trưởng kinh tế 6,7%, cao hơn mức 6,21% năm 2016. Đây là 1 dấu mốc đáng nhớ vì kể từ năm 2009 đến nay (ngoại trừ năm 2010) thì tăng trưởng đều dưới con số 6,7%. Bội chi sau 10 năm liên tục “phá trần”; thì năm 2017 được giữ ở mức dưới 3,5%. Dự trữ ngoại hối đạt 45 tỷ USD, đạt mức cao nhất từ trước đến nay. Thị trường chứng khoán tăng trưởng mạnh mẽ hướng tới 1.000 điểm, cao chưa từng có trong 10 năm trở lại đây. Xếp hạng mới nhất của Ngân hàng Thế giới cũng cho thấy môi trường kinh doanh của Việt Nam có bước tiến vượt bậc, tăng 14 bậc từ 82 lên 68/190 nền kinh tế. Hiệu quả thực tế rõ nhất là số lượng doanh nghiệp đăng ký thành lập mới năm 2017 đạt trên 125.000 doanh nghiệp. Đây là mức cao nhất từ trước đến nay, vượt qua mức đỉnh 110.000 DN của năm 2016. Bên cạnh đó, FDI cũng ồ ạt đổ vào Việt Nam đạt hơn 33 tỷ USD. Từ đầu nhiệm kỳ mới, Chính phủ đặt mục tiêu trở thành một Chính phủ kiến tạo, liêm chính, hành động, phục vụ người dân và doanh nghiệp. Nhiều chính sách, giải pháp thiết thực và những hành động quyết liệt đã và đang được triển khai. Những kết quả được thể hiện qua các con số trên cho thấy: Hành động và kiến tạo đã thực sự trở thành động lực mở ra một giai đoạn tăng trưởng mới cho đất nước.

 An Huy

ĐBQH Lê Thanh Vân (Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách): Vào cuộc quyết liệt

Thời gian qua, Chính phủ đã ban hành một loạt chính sách, đặc biệt là chính sách tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Đích thân người đứng đầu Chính phủ đã chủ trì hội nghị đối thoại với hàng nghìn doanh nghiệp, lắng nghe họ phản ánh, tiếp thu và giải quyết vướng mắc.

Bên cạnh đó, Chính phủ đã chủ động mở kênh tương tác giữa Chính phủ với doanh nghiệp, Chính phủ với người dân để tiếp nhận thông tin 2 chiều, là việc làm rất ý nghĩa, tạo ra nền tảng thông tin để Chính phủ tiếp thu và xử lý ngay những vấn đề mà người dân và doanh nghiệp có ý kiến.

Trong xây dựng, củng cố bộ máy quản lý ở các cấp, cả Chính phủ và Quốc hội đều có sự vào cuộc quyết liệt. Chính phủ tính toán việc sáp nhập các cơ quan chuyên môn ở địa phương, làm tiền đề cho việc xây dựng bộ máy Chính phủ gọn nhẹ, chất lượng; các hoạt động của Thủ tướng và thành viên Chính phủ đều hướng vào việc rà soát chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan. Đồng hành cùng Chính phủ trong việc này, Quốc hội cũng đã tổ chức nhiều đợt giám sát tối cao về cải cách bộ máy hành chính Nhà nước ở các bộ, ngành, địa phương.

Để xây dựng được một Chính phủ liêm chính, kiến tạo và phát triển, đội ngũ cán bộ rất quan trọng. Cần ban hành bộ tiêu chí đánh giá cán bộ theo từng hành vi thực thi công vụ; có cơ chế khảo khóa, sát hạch định kỳ hàng năm để sàng lọc cán bộ, công chức. Đặc biệt, khởi xướng văn hóa từ chức để những ai thấy mình tài hèn, đức mọn tự nguyện nhường chỗ cho bậc hiền tài. Cùng với đó, cải cách chế độ tiền lương, xây dựng cơ chế kiểm tra, kiểm soát, giám sát cán bộ, công chức…

ĐBQH Trương Minh Hoàng (Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường): Chuyển biến rõ rệt

Tôi đánh giá cao Thủ tướng với vai trò là người đứng đầu Chính phủ đã thể hiện quyết tâm và hành động thực sự, quan tâm giải quyết từ những vụ việc cụ thể, trực tiếp đi đến rất nhiều địa phương, tham gia nhiều cuộc đối thoại để lắng nghe, chia sẻ và kết luận, giải quyết những kiến nghị cụ thể. Sự xông xáo, quyết liệt ấy cũng góp phần tạo thêm động lực cho người dân, doanh nghiệp, cho nhiều địa phương.

Trước những khó khăn đang phải đối mặt như nợ công cao, nhiều dự án nghìn tỷ phải nằm đắp chiếu, Chính phủ đã chỉ đạo thắt chặt chi tiêu, cắt giảm mọi chi phí không cần thiết. Cùng với đó, đẩy mạnh kêu gọi đầu tư tăng trưởng, tuy nhiên lại quán triệt tinh thần không chấp nhận đầu tư bằng mọi giá, cái quan trọng nhất vẫn là vì mục đích phục vụ nhân dân, cái gì có lợi cho quốc gia, cho nhân dân thì làm.

 ĐBQH Ngọ Duy Hiểu (Hà Nội): Chính phủ, Thủ tướng đã nói là làm

Nhìn lại một năm thực thi lời tuyên thệ của Thủ tướng Chính phủ, tôi thấy hài lòng và tin tưởng về một “bình minh rực sáng”. Mục tiêu xây dựng Chính phủ nhiệm kỳ mới “kiến tạo phát triển, hành động quyết liệt, phục vụ nhân dân” của Thủ tướng và các thành viên Chính phủ đang đi vào hiện thực đời sống. Chính phủ mới đã càng cảm nhận rõ những khuyết tật, sự trì trệ và những điểm nghẽn trong công tác điều hành, tham mưu và triển khai thực hiện của Chính phủ, các bộ, cơ quan ngang bộ và chính quyền địa phương trong nhiều năm qua.

Chính phủ đã tập trung cao độ cho xây dựng, hoàn thiện thể chế và tháo gỡ vướng mắc cho doanh nghiệp. Tấn công mạnh mẽ vào lợi ích nhóm, tham nhũng, tiêu cực và bệnh vô cảm. Chấn chỉnh kỷ cương, kỷ luật và đẩy mạnh cải cách hành chính, tạo môi trường thuận lợi cho khởi nghiệp và sáng tạo. Chỉ đạo tập trung nguồn lực, tháo gỡ khó khăn, sửa đổi chính sách, trực tiếp làm việc với ngành, địa phương, lĩnh vực quan trọng là động lực phát triển, tạo cú hích mạnh mẽ cho nền kinh tế.

Thủ tướng Chính phủ đã đến gặp gỡ, nói chuyện, đối thoại, lắng nghe, chia sẻ với mọi đối tượng, tầng lớp trong xã hội. Chính phủ và Thủ tướng đã nói là làm - đó là những gì được thể hiện rõ suốt 1 năm qua, tạo một niềm tin rất lớn.

ĐBQH Phạm Thị Minh Hiền (Phú Yên): Dân còn mong chờ nhiều hơn

Sau gần 1 năm, có thể thấy Chính phủ đã hành động kịp thời trước những vấn đề lớn của đất nước, quan tâm đến các vụ việc của địa phương, người dân và có những chỉ đạo kịp thời, mạnh mẽ. Một số thành viên Chính phủ ngay từ đầu đã thể hiện sự quyết liệt trong thực thi nhiệm vụ của bộ, ngành mình, hướng đến lợi ích phát triển chung, xây dựng bộ máy trong sạch, liêm chính, hiệu quả.

Tuy nhiên, có cử tri nói với tôi rằng, họ vẫn chưa thấy sự rõ nét về một Chính phủ kiến tạo và phục vụ, hành động vì dân, lấy sự hài lòng của doanh nghiệp và người dân làm thước đo hiệu quả hoạt động của Chính phủ. Đứng ở góc độ người dân, nhất là người yếu thế, tôi cho rằng, Chính phủ vẫn còn “loay hoay” trong việc đưa ra phương thức, giải pháp nhằm hài hòa lợi ích các bên, việc công khai minh bạch vẫn còn mang tính hình thức. Khi lợi ích của người dân không được đặt lên trên hết, hàng ngày hàng giờ người dân phải gánh chịu quá nhiều chi phí vô lý và các loại thuế, các cuộc “giải cứu” nông sản có xu hướng thường niên... Tôi tin những vấn đề này sẽ được giải quyết trong thời gian tới.

Hoài Thu

 (Thực hiện)