(NB&CL) Mặc dù Bộ GTVT và Tổng Công ty đường sắt Việt Nam đều khẳng định chưa nhận được văn bản nào liên quan đến việc xây tổ hợp từ 40-70 tầng tại khu vực Ga Hà Nội thì thông tin này đang gây ý kiến trái chiều trong dư luận xã hội. Có nên xây tổ hợp cao ốc ở Ga Hà Nội? Với câu hỏi này, hầu hết câu trả lời là không đồng tình bởi hệ quả quá xấu, rất dễ nhận ra. Nhìn lại các tổ hợp chung cư cao tầng mọc lên nhan nhản ở Hà Nội thấy rất rõ điều này. Trước đó, UBND TP. Hà Nội đã có văn bản xin ý kiến các bộ, ngành về đồ án quy hoạch phân khu đô thị khu vực ga Hà Nội và phụ cận, tỉ lệ 1/2000. Quy hoạch cũng chia chín phân vùng không gian chức năng, đơn cử như khu văn hóa thấp tầng, các khu tài chính, khu kiến trúc cao khoảng 40-70 tầng bố cục ở phía Bắc khu đất lập quy hoạch, khu ga đường sắt cao 40-70 tầng được bố trí nằm tại khu vực trung tâm của khu quy hoạch… Điểm nhấn của đồ án là các công trình cao 100-200m xây dựng xung quanh khu vực hồ Linh Quang.
Áp lực đô thị rất lớn UBND TP. Hà Nội đang xin ý kiến các Bộ, ngành liên quan đối với Đồ án quy hoạch phân khu đô thị Khu vực ga Hà Nội và phụ cận, tỷ lệ 1/2000. Theo đề xuất, ga Hà Nội sẽ được xây dựng lại thành ga trung tâm tàu khách, tàu liên vận và đường sắt đô thị. Đồng thời, khu vực ga Hà Nội và khu phụ cận sẽ được quy hoạch xây dựng các trung tâm tài chính, kiến trúc, nghỉ dưỡng đô thị... với các công trình cao từ 40-70 tầng. PGS.TS Nguyễn Quang Toản, nguyên Chủ nhiệm bộ môn đường bộ, Đại học GTVT bày tỏ nhiều suy nghĩ, băn khoăn. Theo ông Toản, trên thế giới không thiếu các quốc gia xây dựng ga đường sắt quy mô rất lớn ở ngay trung tâm thành phố. Ở châu Á có thủ đô Bắc Kinh của Trung Quốc là một ví dụ điển hình. Tuy nhiên ông Toản khẳng định, đây là những ga tàu đã được hình thành từ thời xưa, chứ không phải xây mới toàn bộ. Với điều kiện của Việt Nam nói chung và đặc điểm thủ đô nói riêng, việc xây dựng các công trình cao tầng từ 40-70 tầng tại khu vực xung quanh ga Hà Nội, ông Toản đề nghị phải xem xét, đánh giá một cách thận trọng. Bởi lẽ để giãn dân ra khỏi vùng lõi đô thị không phải là việc có thể làm ngay được và chi phí bỏ ra sẽ rất lớn.
“Nền kinh tế của chúng ta hiện nay còn khó khăn, đời sống người dân chưa phát triển lắm, mà chúng ta lại phá trụi một khu vực dân cư rất đông đúc lên tới 44.000 người dân để xây dựng thành ga trung tâm tàu khách, tàu liên vận và đường sắt đô thị cũng như các trung tâm tài chính, kiến trúc, nghỉ dưỡng đô thị... thì không nên. Để giải quyết tái định cư tại chỗ cho 44.000 người dân theo tôi không phải dễ dàng. Ở đây chúng ta phải phá nhà người dân đi để làm lại nhà khác. Việc này khó nhận được sự đồng tình và rất tốn kém. Con số 23.800 tỷ đồng mà Hà Nội đưa ra chỉ là con số ban đầu. Tính đơn giản, sử dụng 500 triệu đồng cho một người tái định cư ở khu vực đó thì không thể làm được. Còn nhiều khoản chi phí phát sinh khác. Hơn nữa, việc xây dựng này sẽ khiến cho mật độ dân số cao, gây áp lực cho khu vực nội đô”, ông Toản lo ngại.
Đồng quan điểm, PGS.TS Nguyễn Đình Thám, Bộ môn Công nghệ và Quản lý xây dựng, Đại học Xây dựng Hà Nội cũng không đồng tình với việc xây dựng các công trình cao tầng từ 40-70 tầng quanh khu vực ga Hà Nội. Theo ông Thám, trước hết Hà Nội cần phải rà soát lại quy hoạch chung của thành phố xem dự án ga Hà Nội và các công trình nhà cao tầng xung quanh có nằm trong quy hoạch tổng thể hay không? Cùng với đó, phải xem lại các phương án giải quyết vấn đề giao thông đô thị bởi khu vực xung quanh ga Hà Nội hiện nay tập trung rất đông dân cư và một lượng lớn phương tiện lưu thông.
“Phải có các chuyên gia về kiến trúc đô thị, chuyên gia giao thông lên ý kiến về vấn đề xây dựng này. Theo tôi Hà Nội phải quy hoạch tổng thể đã rồi muốn làm gì thì làm. Nếu cứ giật gấu vá vai thì sẽ không đâu ra đâu cả. Không nên để tình trạng nhiệm kỳ này người này làm, nhiệm kỳ sau người kia phá được. Dân sẽ rất khổ. Quy hoạch như thế nào thì quy hoạch nhưng phải làm hạ tầng cơ sở để dân cư ở đấy ra vào thoải mái. Phải giải được bài toán đó thì mới được phép xây dựng. Khi chưa giải được bài toán đó thì chưa được phép xây dựng”, ông Thám nhấn mạnh. [caption id="attachment_184341" align="aligncenter" width="800"]
Xây tổ hợp nhà cao tầng tại Ga Hà Nội có thể gây áp lực đô thị rất lớn.[/caption]
Lo ngại áp lực gia tăng mật độ dân số và ách tắc giao thông KTS Đào Ngọc Nghiêm - Nguyên Kiến trúc sư trưởng TP cho hay Hà Nội đã nhiều lần nghiên cứu cải tạo chỉnh trang ga Hà Nội. Tuy nhiên vẫn chưa có được lời giải cụ thể cho việc quy hoạch, phát triển đô thị sao cho phù hợp. Mặt khác, trong quy hoạch giao thông được Chính phủ phê duyệt, ga Hà Nội đóng vai trò là ga trung tâm, đầu mối giao thông cho đường sắt quốc gia và nội đô, nên các quy hoạch sau không được điều chỉnh công năng. Ông Nghiêm cho rằng: Ga Hà Nội hay còn gọi là Ga Hàng Cỏ là di sản, nằm trong danh sách bảo tồn nên phải giữ nguyên trạng. Đây là một trong những công trình có giá trị lịch sử, minh chứng cho một thời kỳ hào hùng của dân tộc do đó không được phá bỏ, chỉ nên chỉnh trang, cải tạo lại sao cho hài hòa nhất với không gian, cảnh quan, kiến trúc chung của đô thị. Trước việc hàng loạt các cao ốc cao từ 40-70 tầng có thể được xây dựng quanh khu vực Ga Hà Nội, ông Nghiêm lo ngại việc này có thể dẫn đến những áp lực gia tăng mật độ dân số và tình trạng ùn tắc giao thông kéo dài tại khu vực này. Để đáp ứng được yêu cầu giảm ách tắc giao thông khu vực nội đô là phải giãn dân nhưng nếu xây dựng nhiều cao ốc như vậy, đặc biệt là các trung tâm tài chính, kiến trúc, nghỉ dưỡng đô thị… thì điều này khó mà thực hiện được.
“Việc xây dựng quá nhiều công trình cao tầng như vậy còn dẫn đến mâu thuẫn với kiến trúc, cảnh quan khu vực xung quanh. Đặc biệt khu vực Ga Hà Nội lại rất gần khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt là Văn Miếu Quốc Tử Giám, cách khu vực Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và hồ Hoàn Kiếm không xa. Không nên chỉ vì quyền lợi cục bộ của một công trình mà phá vỡ không gian quy hoạch chung của Thủ đô” - ông Nghiêm nhấn mạnh. Ông Nghiêm cũng cho rằng, trong thực hiện quy hoạch có được phép điều chỉnh trong luật quy hoạch, luật xây dựng tuy nhiên cần nhấn mạnh muốn điều chỉnh phải xác định có biến động lớn. Nhưng hiện nay rõ ràng khu vực này không có biến động lớn. Thứ hai, muốn thay đổi quy hoạch phải tham khảo ý kiến cộng đồng, tham khảo các ý kiến phản biện các chuyên gia, các tổ chức xã hội nghề nghiệp.
“Ở đây Sở Quy hoạch Kiến trúc chưa hỏi ý kiến cộng đồng dân cư, chưa tham khảo tư vấn phản biện các tổ chức nghề nghiệp, đã đưa ra công trình cao từ 40 đến 70 tầng. Vậy phải hỏi lại, thay đổi quy hoạch ở đây mục tiêu là gì? Việc thay đổi này phục vụ ai?”, KTS Nghiêm nói.
Đồng quan điểm trên, Nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Sỹ Liêm đặt ra câu hỏi, quy hoạch cần phải chỉ rõ khu vực ga Hà Nội có cần xây dựng khu tài chính, khu thương mại, khu lối sống mới, khu nghỉ dưỡng đô thị cao từ 40-70 tầng hay không? Bên cạnh đó, TP phải dành quỹ đất ở khu vực này để tính toán sao cho các tuyến đường trên kết nối thông suốt với trục đường phía Tây và các hướng khác, tránh tình trạng ùn tắc giao thông xảy ra tại đây.
“Quy hoạch cũng cần phải làm rõ khu vực ga Hà Nội còn thiếu cái gì. Theo tôi, công viên, trường học, công trình văn hóa phục vụ đời sống nhân dân trong khu vực cần thiết hơn khu nhà cao như vậy”, ông Liêm băn khoăn. Thêm nữa, các chuyên gia quy hoạch đô thị cho rằng, trong Đồ án đưa ra con số hơn 23.000 tỷ đồng để thực hiện thì chủ đầu tư các dự án phát triển đô thị trong phạm vi quy hoạch đã chiếm phần hết (với khoảng 20.000 tỷ đồng). Điều đó cho thấy BĐS là nguồn chính để thu hút vốn đầu tư làm các dự án hạ tầng hiện nay của Hà Nội.
“Lâu nay, Hà Nội phát triển nóng BĐS, lo xây nhà cao tầng trong nội đô. Nhiều người nói, thay vì phục vụ cho nhà đầu tư BĐS, thành phố nên phát triển bền vững. Theo tôi đối với Đồ án này thành phố cần có ý kiến của các chuyên gia kinh tế trong vấn đề giải bài toán về nguồn vốn thực hiện”, KTS Phạm Thanh Tùng, Chánh Văn phòng Hội KTS Việt Nam nêu ý kiến.❏
Trả lời báo chí về đề xuất trên, Giám đốc Sở Quy hoạch Kiến trúc Hà Nội Lê Vinh, cho hay quy hoạch này do Sở chủ trì lập, đơn vị tư vấn quốc tế là công ty Nikken Sekkei Civil Engineering Ltđ (NSC) của Nhật. Đồ án được thực hiện theo mô hình hiện đại các nước phát triển xây dựng trong thành phố. Tuy nhiên, ông Vinh cũng thừa nhận đây là khu vực hạn chế chiều cao công trình theo quy hoạch đã được Thủ tướng phê duyệt từ 2011. Do đó, để được duyệt hay không thì Thủ tướng sẽ là người quyết định, thành phố chỉ đề xuất lên theo chủ trương của mình.
Khánh An
