(CLO) Bên cạnh phương pháp dạy truyền thống, dạy học theo dự án (DHDA) là phương pháp dạy nhằm bắt nhịp với xu thế hiện đại trong giáo dục để nâng cao năng lực học tập của học sinh (HS). Hiểu được nguyên lý DHDA, giáo viên (GV) sẽ có thêm cơ hội phát huy tính tích cực của HS, từ đó làm cho hoạt động dạy học vừa phong phú vừa gắn bó với thực tiễn.  Riêng trong việc dạy và học môn tiếng Anh, DHDA được xem là “luồng gió mới”. [caption id="attachment_170011" align="aligncenter" width="501"] DHDA là một hình thức dạy học, trong đó người học thực hiện một nhiệm vụ học tập phức hợp, có sự kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, tạo ra các sản phẩm có thể giới thiệu. Nhiệm vụ này được người học thực hiện với tính tự lực cao trong toàn bộ quá trình học tập và làm việc nhóm là hình thức làm việc cơ bản của DHDA.[/caption] Việc dạy học lấy người học  làm trung tâm, kích thích sự say mê học tập của người học là một trong những phương hướng đổi mới quá trình dạy học. Sử dụng dạy học theo dự án (DHDA) sẽ giúp giáo viên (GV) đa dạng hóa các hoạt động dạy học và nâng cao hiệu quả dạy học bộ môn. DHDA sẽ làm cho NH “có cơ hội phát triển những kỹ năng phức hợp như tư duy bậc cao, giải quyết vấn đề, hợp tác và giao tiếp” (SRI, 2000). “DHDA vượt xa hơn việc tạo nên sự hứng thú trong học sinh. Những dự án được thiết kế tốt sẽ khuyến khích việc tìm hiểu tích cực và tư duy bậc cao” (Thomas, 1998). Một nghiên cứu về dạy học theo dự án đã kết luận rằng những dự án như vậy thường tập trung vào những câu hỏi hoặc vấn đề “thôi thúc học sinh phải đối mặt (và “chiến đấu”) với những khái niệm và nguyên tắc trọng tâm của môn học” (Thomas, 2000). DHDA là một hình thức dạy học, trong đó người học thực hiện một nhiệm vụ học tập phức hợp, có sự kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, tạo ra các sản phẩm có thể giới thiệu. Nhiệm vụ này được người học thực hiện với tính tự lực cao trong toàn bộ quá trình học tập và làm việc nhóm là hình thức làm việc cơ bản của DHDA. Tiến trình của giờ học Ngữ pháp tiếng Anh thực hành sử dụng phương pháp dạy học theo dự án với 8 bước. Cụ thể: Bước 1: Giới thiệu ngữ liệu mới; Bước 2: Yêu cầu sinh viên (SV) tìm thông tin theo yêu cầu (VD: tìm những ví dụ tương tự như GV đã giới thiệu) qua mạng, sách, báo, tạp chí; Bước 3: SV tổng hợp theo nhóm; Bước 4: GV lấy thông tin từ SV; Bước 5: Kết luận và phản hồi; Bước 6: Yêu cầu SV áp dụng những gì đã học được vào ngữ cảnh (thành lập bài hội thoại, hoạt cảnh..........); Bước 7: Yêu cầu SV trình bày, thuyết trình trước lớp. Bước 8: Đánh giá Thử áp dụng DHDA vào dạy học phần Ngữ pháp cho một số chủ đề trong học phần Ngữ pháp tiếng Anh thực hành 1, 2 cho SV bằng cách chọn hai lớp Anh K9 và Anh K5 làm hai nhóm (Anh K9 là nhóm thực nghiệm và Anh K5 là nhóm đối chứng). Các nhóm này khi phân chia phải thỏa mãn ba tiêu chí: Có sĩ số xấp xỉ nhau, có điều diện tổ chức dạy học, có trình độ và chất lượng học tập tương đương nhau. Tuần 1: Cho cả hai lớp cùng làm một bài kiểm tra, chọn mỗi lớp 15 bài có kết quả kiểm tra tương đương nhau. Tuần 2-8: Tiến hành thử nghiệm DHDA ở lớp Anh K9 và dạy học theo phương pháp truyền thống (PPTT) ở lớp Anh K5. Mỗi tuần học giao cho SV nội dung cần chuẩn bị theo nhóm từ 4 đến 5 SV. SV có nhiệm vụ thu thập tài liệu, tổng hợp sau đó kết hợp và luyện tập trước mỗi giờ học của tuần kế tiếp. Mỗi tuần mỗi nhóm cử 1 SV trình bày dự án của mình. GV chỉ là người nhận xét và tổng kết. Trong mỗi giờ dạy GVi đều sử dụng phiếu quan sát ghi chép lại không khí học tập ở cả hai lớp. Tuần 9: Sau 7 tuần giảng dạy với các chủ đề giống nhau ở cả hai lớp, SV 2 lớp cùng làm một bài kiểm tra liên quan đến các chủ đề đã học. Chấm bài kiểm tra. Phân tích, so sánh kết quả bài kiểm tra, đặc biệt 30 bài kiểm tra đã lựa chọn từ kết quả bài kiểm tra trước và những kết quả quan sát không khí lớp học. Kết quả của hai bài kiểm tra cho thấy: DHDA có hiệu quả hơn dạy học theo PPTT thể hiện ở bảng sau: Kết quả điểm trung bình của 2 bài kiểm tra:  

Lớp Anh K9	KT1	KT2		Lớp Anh K5	KT1	KT2
Điểm TB	5	7		Điểm TB	5	6

Từ quá trình vừa giảng dạy vừa quan sát không khí lớp học, dễ thấy DHDA giúp SV chủ động, tích cực hơn trong học tập. Với hoạt động SV tự tìm hiểu và tổng hợp, trình bày giúp cho không khí lớp học sôi nổi hơn, SV chủ động và tích cực hơn so với PPTT. Từ kết quả của bài kiểm tra, ta thấy DHDA giúp tăng cường năng lực ngữ pháp của người học nói chung, cũng như năng lực giao tiếp nói riêng đồng thời nâng cao tính chủ động, tích cực của SV. Thể hiện trong quá trình tìm hiểu khám phá ra các quy tắc ngữ pháp, người học có cơ hội thể hiện những suy nghĩ của mình và chia sẻ, kiểm chứng với các bạn học cũng như GV. Từ những điều này hình thành ở người học những kỹ năng cần thiết cho việc học tập và nghiên cứu như phân tích, tổng hợp, ứng dụng,... Hơn nữa, áp dụng DHDA giúp cải thiện tình trạng buồn tẻ, mệt mỏi trong các lớp học ngữ pháp truyền thống. Với các hoạt động tìm hiểu, tổng hợp, phân tích, trình bày các cấu trúc và quy tắc ngữ pháp giúp cho quá trình học tập của SV chủ động, tích cực hơn, SV hướng thú với việc học ngữ pháp như là một bộ môn riêng lẻ. Tóm lại, DHDA nên dược áp dụng cho dạy học môn học Ngữ pháp để phát huy tốt nhất tính tích cực của người học nói riêng cũng như dạy ngoại ngữ theo xu hướng giao tiếp nói chung.

Vũ Thanh Hòa