Từ ngày 9 -12/10 vừa qua, do ảnh hưởng của hoàn lưu áp thấp nhiệt đới nhiều khu vực trên địa bàn tỉnh Hòa Bình xảy ra mưa lớn kéo dài làm nhiều nơi bị sạt lở, ngập úng gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Tại TP Hòa Bình, phường Thái Bình và phường Chăm Mát là hai địa bàn có hiện tượng sạt lở đất khiến nhiều hộ dân phải di dời khẩn cấp. Trong đó, tại khu vực tổ 4 phường Thái Bình có một hộ bị đất sạt lở làm hư hại phần mái nhà và một công trình khác đang xây dựng bị hư hỏng hoàn toàn.

Trước tình trạng đó, ngày 13/10, UBND tỉnh Hòa Bình đã chỉ đạo chính quyền địa phương hỗ trợ các hộ dân di dời người và tài sản tới nơi an toàn. Bên cạnh đó, chính quyền địa phương đã có lệnh cấm người dân quay trở lại nơi ở cũ đồng thời cắt điện sinh hoạt.

 

Chưa thể ổn định cuộc sống sau sạt lở

Đến nay, sau khi có kết quả kiểm tra của tổ chuyên gia do UBND tỉnh thành lập, đa số các hộ thuộc diện di dời khẩn cấp tại TP đã được trở về nhà. Ngoài ra, để đảm bảo an toàn nên khu vực tổ 4, phường Thái Bình có 14 hộ dân phải tái định cư tại nơi khác. Trong khi chờ phương án tái định cư được thực hiện, 14 hộ dân tại phường Thái Bình phải đi ở nhờ nhà họ hàng khiến cuộc sống bị xáo trộn, mọi hoạt động kinh doanh buôn bán đều phải tạm dừng.

Chị Trần Thanh Tuyết – một người dân trong diện phải di dời cho biết: “Từ sau khi chính quyền địa phương có lệnh cấm chúng tôi trở về nhà và cắt điện sinh hoạt thì cuộc sống của mọi người trở nên rất khó khăn. Người thì đi ở nhờ, người thì đi ở trọ, con cái thì không có đủ điều kiện để học tập, gần 2 tháng nay chúng tôi ngừng mọi hoạt động buôn bán nên cuộc sống tương đối khó khăn. Nhiều hộ gia đình vẫn phải trả lãi ngân hàng hàng tháng vì trước đó đã vay tiền để kinh doanh buôn bán”.

Cũng nằm trong diện phải di dời, anh Toàn tỏ ra lo lắng vì việc kinh doanh của gia đình và việc học hành của con anh đang ổn định, nay cả nhà lại phải đi ở nhờ hết sức bất tiện.

Vừa vay tiền mua đất để mở rộng cửa hàng kinh doanh, nay vì thiên tai chị Nguyễn Thị Mai lan đang đứng trước nguy cơ vỡ nợ vì đất đã mua nhưng không thể sử dụng, cửa hàng cũng không thể kinh doanh. Trong khi khoản lãi hàng tháng vẫn phải phải trả đúng hạn.

Theo các hộ dân, UBND phường Thái Bình đã tổ chức họp dân và thông báo mỗi hộ dân di dời tới khu vực tái định cư sẽ được bố trí 80m2 đất và được hỗ trợ 20 - 25 triệu đồng mỗi hộ để làm nhà. Sau khi biết được thông tin này, các hộ dân lại càng lo lắng hơn bởi họ cho rằng với số tiền hỗ trợ trên thì họ không thể xây dựng nổi một ngôi nhà cấp 4 chưa nói gì tới việc bắt đầu lại cuộc sống tại khu vực mới. Không những thế, khu đất chính quyền sẽ bố trí cho bà con tái định cư hiện nay chỉ là đất ruộng, đường sá, cơ sở hạ tầng chưa có. So với chỗ ở cũ thì khu tái định cư mới này điều kiện không bằng. Chính vì lý do đó, các hộ dân tại đây đã làm đơn xin tiếp tục sinh sống tại nơi ở cũ.

Liên quan đến sự việc, ông Bùi Thế Dương – Chủ tịch UBND phường Thái Bình cho biết, sau khi xảy ra thiên tai, chính quyền địa phương cùng các cơ quan khác đã tiến hành thăm hỏi, động viên, hỗ trợ ban đầu cho các hộ dân bị thiệt hại và thông báo tới các hộ dân về việc bố trí khu vực tái định cư.

Theo ông Dương, chính quyền địa phương đã biết được nguyện vọng muốn tiếp tục sinh sống tại nơi ở cũ của bà con và cũng đã báo cáo lên cấp trên. Nhưng việc các hộ dân có được ở lại hay không phải do đánh giá của các nhà khoa học và quyết định là ở UBND tỉnh Hòa Bình. Các hộ dân chỉ được quay lại nơi ở cũ khi đã đảm bảo an toàn.

Ông Dương cũng cho biết thêm, nếu trong trường hợp các hộ dân phải di chuyển tới khu vực mới thì diện tích đất tại khu vực sạt lở vẫn thuộc quyền sử dụng của họ. Sau khi ổn định cuộc sống cho các hộ dân, cơ quan chức năng sẽ có biện pháp hợp lý nhất để xử lý diện tích đất tại đây.

Có thể mất cả năm để tái định cư

Trao đổi với PV, ông Nguyễn Đình Chung – Phó Trưởng phòng Kinh tế, UBND TP Hòa Bình cho biết, hiện tại, 14 hộ dân bị ảnh hưởng do sạt lở đất tại tổ 4 phường Thái Bình bắt buộc phải di dời tới khu vực tái định cư. Bởi khu vực đó không còn đảm bảo được an toàn cho người dân sinh sống.

Tuy nhiên ông Chung cũng cho biết, UBND tỉnh Hòa Bình và UBND Thành phố Hòa Bình vẫn đang trong quá trình thực hiện và chưa bố trí được nguồn tài chính cho công tác tái định cư. Bởi lẽ, việc di dời, bố trí tái định cư cần một nguồn kinh phí lớn và quá trình này phải triển khai trong nhiều tháng, thậm chí là cả năm. Bởi lẽ, đến nay, khu vực dự kiến sẽ bố trí tái định cư cho người dân vẫn chưa được giải phóng mặt bằng, chưa có quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500 và đất cũng chưa được thu hồi.

Về phía UBND tỉnh Hòa Bình đã có văn bản giao cho UBND Thành phố Hòa Bình làm chủ đầu tư dự án, công trình di dân tái định cư khắc phục đợt mưa lũ vừa qua. Thực hiện việc đầu tư xây dựng các khu tái định cư theo phương thức vừa thiết kế,vừa thi công.

Như vậy, việc tái định cư cho người dân sau thiên tai tại TP Hòa Bình có thể mất 6 tháng, 1 năm thậm chí lâu hơn. Và trong thời gian đó, người dân tại vùng sạt lở vẫn phải sống trong cảnh “ăn nhờ, ở đậu”./.

Nguyễn Mạnh