Luật đã có quy định, nhưng các công ty Việt Nam đang thực hiện báo cáo bền vững một cách không đồng nhất, không tuân theo một tiêu chuẩn cụ thể nào, điều đó dẫn đến việc không đáp ứng được yêu cầu từ phía các nhà đầu tư. Thực tế, mục tiêu của báo cáo là công bố và cung cấp thông tin minh bạch cho các bên liên quan. Đây còn được xem là trách nhiệm giải trình của doanh nghiệp (DN) với công chúng. 

Một số DN có quan niệm, chỉ nên thực hiện báo cáo này khi mang lại lợi ích kinh tế cụ thể, nhưng để thực hiện một báo cáo cần tốn công sức, thời gian, tiền bạc và dù không có lợi ích trước mắt, điều quan trọng nhất là báo cáo mà mang đến những giá trị lâu dài. Theo chia sẻ của những người đã có kinh nghiệm, thì việc thực hiện báo cáo phát triển bền vững không phải là khó. Khi lập báo cáo, DN hoàn toàn có thể tự đọc, tự tìm hiểu và tham khảo các thông tin từ những đơn vị đã từng thực hiện. Bộ chỉ số GRI là bộ chỉ số đã được các công ty trên toàn cầu áp dụng. 

Tiêu chuẩn báo cáo phát triển của GRI là tiêu chuẩn toàn cầu đầu tiên về báo cáo phát triển bền vững được áp dụng rộng rãi, hỗ trợ các công ty đại chúng và tư nhân có quy mô lớn và nhỏ, bảo vệ môi trường, phát triển cộng đồng và nền kinh tế bằng cách cải thiện quản trị và mối quan hệ với các bên liên quan, nâng cao danh tiếng và xây dựng lòng tin. Ông Phạm Nguyễn Vinh, Giám đốc Phát triển Kinh doanh của Công ty Quản lý quỹ Dragon Capital cho biết: “Các nhà đầu tư và đặc biệt là các tổ chức quốc tế đang tìm kiếm ngày càng nhiều công bố thông tin phi tài chính từ các DN để đảm bảo tính bền vững và hiệu quả của DN mà họ đang đầu tư”. 

 Nguồn ảnh minh hoạ internet

Nhiều DN lại băn khoăn cho rằng, trong quá trình hoạt động có nhiều thông tin tiêu cực và liệu công bố những thông tin này có tạo nên ảnh hưởng xấu tới DN hay không? Theo kinh nghiệm của Deloitte, DN cần minh bạch thông tin về cả 3 mảng (kinh tế - môi trường - xã hội), do đó những thông tin tích cực và tiêu cực đều cần công bố. Điều quan trọng là khi công bố thông tin tiêu cực, DN có cách thức giải pháp để cải thiện vấn đề. Không né tránh sự thật và tìm giải pháp để ứng xử luôn tốt hơn việc DN cố tình che giấu thông tin tiêu cực vì khi bị nhà đầu tư phát hiện, danh tiếng, uy tín sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều. 

Theo ông Lê Song Lai, Phó tổng giám đốc SCIC, để thu hút các nguồn vốn đầu tư, niêm yết thành công, các doanh nghiệp không chỉ chú trọng yếu tố tài chính, mà còn phải quan tâm cả các vấn đề phi tài chính như quản trị doanh nghiệp, quản trị rủi ro, kế hoạch kinh doanh, việc tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành. Quản lý tốt các vấn đề phi tài chính đóng vai trò “bệ đỡ” cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp, bởi nó giúp các nhà đầu tư tiềm năng yên tâm hơn khi cân nhắc việc đầu tư vào doanh nghiệp. Quản trị doanh nghiệp tốt, các doanh nghiệp Việt Nam không chỉ thu hút được vốn, mà quan trọng hơn, còn duy trì nguồn đầu tư cho doanh nghiệp của mình. Không chỉ minh bạch thông tin các con số tài chính, các yếu tố phi tài chính cũng cần được truyền thông rộng rãi đến nhà đầu tư nếu doanh nghiệp muốn IPO thành công. 

Các yếu tố phi tài chính thực chất là các hoạt động của doanh nghiệp nằm ngoài bảng cân đối kế toán. Việc mở rộng và đa dạng hóa các hoạt động phi tài chính không chỉ mang ý nghĩa là tạo ra và mở rộng quy mô của lợi nhuận mà còn là yếu tố quan trọng để chiến thắng trong cạnh tranh theo hướng đa dạng hóa các sản phẩm. Sự phát triển của nền kinh tế theo cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta, cùng với quá trình quốc tế hóa và hội nhập của nền kinh tế với thế giới, việc mở rộng và sử dụng có hiệu quả các yếu tố phi tài chính trong hoạt động nghiệp vụ của các doanh nghiệp là tất yếu, nếu không muốn bị loại khỏi cuộc chơi. Không doanh nghiệp nào muốn bị quên lãng trên thị trường. 

Có nhiều yếu tố để một doanh nghiệp thành công trên thị trường vốn, nhưng rõ ràng, những chuyển động gần đây ở thị trường Việt Nam cho thấy, những doanh nghiệp chỉ chăm chú vào các con số sản xuất, kinh doanh chưa hẳn đã gặt hái được thành công. Việc tận dụng tối đa những yếu tố phi tài chính, các doanh nghiệp đã từng bước trở thành nhà cung cấp sản phẩm và dịch vụ đa dạng cho khách hàng. Chính vì vậy, muốn nâng cao năng lực cạnh tranh, từng doanh nghiệp phải biết tận dụng các yếu tố cả tài chính và phi tài chính, trong đó yếu tố tài chính tạo nền tảng, yếu tố phi tài chính tạo nên sự khác biệt, linh hoạt và đa dạng để thích nghi với nhu cầu thị trường. 

Do đó, cần chuẩn hóa quy định về công bố thông tin của DN đại chúng, hướng DN quan tâm đến những yêu cầu liên quan đến thông tin về môi trường-xã hội-quản trị công ty (ESG) theo thông lệ quốc tế. Khi có nhiều chủ thể cùng cố gắng, hy vọng sẽ đến ngày các DN Việt Nam bước sang chuẩn mới về kinh doanh minh bạch và thực hiện trách nhiệm cộng đồng./.

Bảo Anh