Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng với nền kinh tế thế giới, doanh nghiệp Việt Nam đang đứng trước nhiều thách thức, không ít doanh nghiệp chưa chuẩn bị sẵn sàng cho việc hội nhập quốc tế. Một thực trạng điển hình là mặc dù việc nắm bắt thông tin về các hiệp định là vô cùng quan trọng, nhiều doanh nghiệp chưa được trang bị đầy đủ hoặc ít khả năng tiếp cận thông tin cơ bản về các tổ chức quốc tế như FTA, AEC, EVFTA… Đáng lo ngại hơn, có tới 60 - 70% doanh nghiệp được khảo sát cho rằng các hiệp định này không có liên quan và ảnh hưởng đến họ. Bên cạnh đó, xu hướng nền kinh tế trong thời gian tới là hội nhập sâu rộng và mở rộng hợp tác, vì vậy đã có nhiều nhà đầu tư từ Thái Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc chọn cách gia nhập thị trường Việt Nam thông qua các thương vụ mua bán, sáp nhập. Tuy nhiên, doanh nghiệp Việt Nam lại chưa sẵn sàng cho các thương vụ này.

Động lực phát triển chính của Việt Nam là khu vực tư nhân, tuy nhiên, doanh nghiệp tư nhân Việt Nam hiện khả năng cạnh tranh rất yếu. Ngoài ra, doanh nghiệp Việt Nam cần quan tâm đến phát triển bền vững. Để phát triển bền vững thì phương thức quản trị mới của doanh nghiệp sẽ phải thay đổi bằng việc quản lý ba nguồn vốn gồm: nguồn vốn tài chính, nguồn vốn xã hội và nguồn vốn tự nhiên cùng hài hoà với nhau trong cùng hệ thống.

Thách thức lớn nhất mà Việt Nam phải khắc phục là năng suất lao động, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và toàn nền kinh tế Việt Nam thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực…

Chính phủ cần nỗ lực thực hiện các vấn đề như: Rà soát lại các thủ tục hành chính, môi trường kinh doanh cần loại bỏ những giấy phép kinh doanh, những thủ tục không cần thiết làm cản trở trong việc phát triển doanh nghiệp. Các chi phí cần được cắt giảm để doanh nghiệp có thể cạnh tranh; Cần phải có biện pháp đẩy mạnh tái cấu trúc lại doanh nghiệp, cổ phần hóa doanh nghiệp; Nắm thông tin về hội nhập, hiểu biết  cơ sở pháp lý và cơ chế giải quyết tranh chấp, tranh luận và thực thi nhằm đảm bảo hợp đồng kinh doanh và quyền lợi của doanh nghiệp…

Chính phủ hỗ trợ kỹ năng cho người lao động như các chương trình đào tạo, tư vấn,  cần liên hệ chặt chẽ giữa doanh nghiệp với các trường, trung tâm đào tạo, để định hướng kinh doanh của doanh nghiệp vào định hướng phát triển chung của nền kinh tế quốc gia; Tạo môi trường kinh doanh an toàn để doanh nghiệp yên tâm bỏ vốn đầu tư, cần sự ổn định của hệ thống thể chế luật pháp, nhất quán trong chính sách, thiết chế tư pháp rõ ràng để giải quyết nhanh chóng các tranh chấp phát sinh.

Để cùng với Chính phủ hành động, các doanh nghiệp, các hiệp hội doanh nghiệp cần đoàn kết, rút kinh nghiệm những điểm yếu trong cơ chế, xử lý ngay những vấn đề làm cản trở sự phát triển doanh nghiệp, tạo ra được môi trường đầu tư, kinh doanh lành mạnh, công bằng, hiệu quả theo các chương trình hành động của Chính phủ.  

T.S Trần Thanh Toán