Thực tế, kinh tế tư nhân ngày càng đóng góp lớn hơn trong huy động các nguồn lực xã hội cho sản xuất kinh doanh, đầu tư phát triển, tăng trưởng kinh tế, cơ cấu lại nền kinh tế, tăng thu ngân sách nhà nước và tạo công ăn việc cho người lao động. Tuy nhiên, trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, kinh tế tư nhân đã bộc lộ không ít những hạn chế, về tốc độ tăng trưởng, quy mô, đổi mới công nghệ, nền tảng cần và đủ để phát triển bền vững và vươn mình.

Trụ cột thực sự của nền kinh tế

Khi các doanh nghiệp nhà nước những năm gặp quá nhiều biến cố, doanh nghiệp FDI đang chững lại, thì khối doanh nghiệp tư nhân lại có những bước nhảy vọt.

Năm 2016, cả nước có 110.000 doanh nghiệp mới thành lập. Năm 2017, chỉ hết tháng 11, cả nước có 116.045 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới – vượt kỷ lục năm 2016, với tổng vốn đăng ký là 1.131,8 nghìn tỷ đồng, tăng 14,1% về số doanh nghiệp và tăng 41,9% về số vốn đăng ký so với cùng kỳ năm 2016; vốn đăng ký bình quân một doanh nghiệp thành lập mới đạt 9,8 tỷ đồng, tăng 24,3%... Hiện khối kinh tế tư nhân đang chiếm tỷ trọng khoảng 40% GDP nền kinh tế… Đáng kể nhất, khu vực tư nhân hiện mỗi năm tạo ra khoảng 85% việc làm cho người lao động…

Từ đó, Chính phủ đã đề ra mục tiêu phấn đấu nâng tỷ trọng đóng góp của các doanh nghiệp tư nhân lên
50-60% GDP. Mục tiêu này xuất phát từ thực tế sự vươn lên của nhiều thương hiệu lớn mạnh như: Công ty CP ô tô Trường Hải, Tập đoàn Geleximco, Doji, Tập đoàn Masan, Tập đoàn Hòa Phát, Công ty CP Đầu tư thế giới di động… Đó là Vingroup, Novaland, Conteccons, Geleximco trong xây dựng, bất động sản; Vinamilk, TH True Milk trong ngành sữa, Vietjet Air làm thị trường hàng không cạnh tranh hơn…

Trong Top 10 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất năm nay vẫn duy trì một số cái tên quen thuộc từ năm ngoái như Công ty CP Tập đoàn Masan, Công ty CP Đầu tư Thế giới di động, Công ty CP FPT, Công ty CP Tập đoàn Hoà Phát. Gương mặt mới là Công ty CP Tập đoàn Intimex.

Các doanh nghiệp lớn, 75% doanh nghiệp đã tăng doanh thu khá nhiều so với năm 2016. Đồng thời, 62,5% doanh nghiệp phản hồi tổng thể tình hình sản xuất kinh doanh tốt lên, chỉ 4,7% doanh nghiệp đánh giá giảm đi.

Gần 70% doanh nghiệp báo cáo năng suất lao động tăng lên; các yếu tố như trang thiết bị (máy móc, nhà xưởng), tài sản cố định, khách hàng cũng được trên 60% doanh nghiệp nhận định tăng lên. Các doanh nghiệp lớn cũng đã có những đánh giá rất tích cực về những cải thiện trong môi trường đầu tư kinh doanh năm 2017 với trên 50% doanh nghiệp lựa chọn từ tốt cho đến rất tốt đối với các vấn đề thủ tục pháp lý, khả năng tiếp cận vốn, tiếp cận đất đai và cơ sở hạ tầng.

Tự thân vận động không xấu, không đáng phàn nàn…

Những năm qua, Chính phủ đã nỗ lực cải thiện môi trường kinh doanh bằng nhiều biện pháp hỗ trợ và cắt giảm thủ tục hành chính trong lĩnh vực thuế, hải quan, bảo hiểm, giải pháp liên quan đến đất đai, cấp phép xây dựng, thủ tục đầu tư, tiếp cận nguồn vốn vay, điều kiện kinh doanh, thành lập DN… Nhiều chính sách đối với DN mới khởi nghiệp cũng đã được ban hành. Tuy nhiên, trong các khảo sát, thủ tục hành chính và các vấn đề về thuế vẫn là mối bận tâm của nhiều doanh nghiệp. Cụ thể, hơn 50% doanh nghiệp đánh giá thủ tục hành chính tại Việt Nam ở mức trung bình và gần 5% doanh nghiệp đánh giá mảng này ở mức kém.

Trong các diễn đàn, tọa đàm kinh tế nhiều năm qua, sự than thở, đòi hỏi của các doanh nghiệp tư nhân là khá hiếm hoi so với tiếng nói từ các doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp FDI.

TGĐ Hãng điện thoại di động Việt Nam Mobiistar Ngô Nguyên Kha, trao đổi với Báo NB&CL cho rằng: “Nói riêng về các doanh nghiệp công nghệ như bọn mình, thì bối cảnh cạnh tranh gay gắt từ các doanh nghiệp nước ngoài với nhiều lợi thế về vốn, vùng nguyên liệu, trình độ công nghệ…, cùng với quyết tâm đánh chiếm để thương hiệu địa phương “bật bãi”. Nhưng mình dở thì mình chịu, chứ đi đổ cho cơ chế hay khó khăn từ đâu đâu thì hơi khó chấp nhận!”.

Cũng theo đại diện hãng điện thoại trong top 5 sản phẩm bán chạy tại Việt Nam, họ đang phải tự thân vận động là chính. Và điều đó không xấu, không tệ, không đáng phải phàn nàn! Tuy nhiên, trong bối cảnh cạnh tranh hiện nay, các doanh nghiệp vẫn có thể tồn tại, nhưng bứt lên thì khó, sẽ không thực tế nếu mang cái “tự thân vận động” ấy ra để đấu với những người khổng lồ. “Thực ra chúng tôi được khách hàng, các đối tác bán lẻ, truyền thông ủng hộ, và họ không ngại nói ra điều đó. Còn sự ủng hộ từ các cơ quan nhà nước, chúng tôi chưa nghĩ tới. Môi trường kinh doanh bình đẳng, rõ ràng, hiện tại chúng tôi không phàn nàn gì. Và việc mình bé nên lâu lớn thì cũng không nên phàn nàn nhà nước không ủng hộ…”, ông Kha nói.

Nói về các chủ trương, chính sách của Nhà nước, Chủ tịch HĐQT kiêm TGĐ Hoàng Linh Group Nguyễn Ngọc Luận thẳng thắn: “Dù hiện nay Chính phủ đã có những chỉ đạo quyết liệt tạo điều kiện cho kinh tế tư nhân phát triển, nhưng thực tế nếu muốn đi nhanh hơn nữa thì phải có những chính sách sâu sát hơn đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ thay vì hiện nay đa phần chỉ tập trung cho các doanh nghiệp lớn và tập đoàn…”

Từ những ý kiến trên, cộng với dự báo 6,6% doanh nghiệp dự định sẽ cắt giảm chi phí đối với hoạt động kinh doanh tương lai là không thể coi nhẹ.

Sơn Nam – Kiên Giang – Chính Kỳ