Giới phân tích cho rằng, không phải là ngẫu nhiên khi VietinBank, Vietcombank, BIDV… đua nhau thoái vốn (Ảnh TL) 

Mặc dù Thông tư 36 cho phép ngân hàng được sở hữu cổ phần tại 2 tổ chức tín dụng khác với tỷ lệ dưới 5%, song cơ quan quản lý vẫn luôn khuyến khích các nhà băng làm sạch sở hữu chéo, minh bạch tài chính và quản trị.

Cuối tháng 9 vừa qua, NHNN vừa tiếp tục ban hành một chỉ thị về đẩy mạnh xử lý nợ xấu, tái cơ cấu ngân hàng. Trong đó, NHNN yêu cầu đẩy mạnh xử lý sở hữu chéo, yêu cầu các nhà băng chuyển nhượng bớt cổ phần, thoái vốn khỏi các tổ chức tín dụng khác để giúp hệ thống lành mạnh, minh bạch hơn.

Hơn nữa, hầu hết các khoản đầu tư của ngân hàng tại tổ chức tín dụng khác thời gian qua đều mang lại hiệu quả thấp, trong khi hệ lụy lại rất lớn. Do vậy, việc ngân hàng tận dụng “đỉnh” của cổ phiếu để thoái vốn không phải là khó hiểu.

Tuy nhiên, ngoài các nguyên nhân trên, việc ngân hàng cấp tập thoái vốn cũng còn có lý do khác. Giới phân tích cho rằng, không phải là ngẫu nhiên khi VietinBank, Vietcombank, BIDV… đua nhau thoái vốn.

“Thoái vốn khỏi ngân hàng yếu có thể nằm trong kế hoạch làm sạch bảng cân đối tài sản của ngân hàng lớn trong bối cảnh đang chào bán cổ phần cho đối tác ngoại và sức ép lên sàn quốc tế. Cụ thể, theo Chiến lược Phát triển ngân hàng, Chính phủ yêu cầu đến năm 2025, phải có 3 - 5 ngân hàng niêm yết cổ phiếu ở sàn chứng khoán nước ngoài. Tuy nhiên, mục tiêu này không hề dễ dàng vì xếp hạng tín nhiệm quốc gia ở Việt Nam đang ở mức thấp. Do đó, để thu hút nhà đầu tư, ngân hàng Việt phải làm sạch bảng cân đối tài sản của mình”, TS. Nguyễn Trí Hiếu phân tích.

Ngoài làm sạch sở hữu chéo, các khoản thoái vốn trước mắt sẽ đem lại cho các nhà băng lớn hàng trăm tỷ đồng lợi nhuận. Trong bối cảnh Chính phủ nhiều khả năng sẽ đồng ý cho phép ngân hàng giữ lại lợi nhuận để tăng vốn, thì đây là thời điểm vàng để ngân hàng bắn một mũi tên trúng hai đích: vừa rút các khoản đầu tư bị chôn nhiều năm tại những doanh nghiệp sinh lời kém, vừa có thể có thêm nguồn để tăng vốn, cải thiện hệ số an toàn vốn (CAR) đang ở mức báo động.

Mặt khác, Chính phủ cũng đang chủ trương giảm sở hữu nhà nước, tăng tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài tại các ngân hàng quốc doanh lên mức trên 30%. Chính vậy, làm sạch tỷ lệ sở hữu, tập trung vào các hoạt động kinh doanh chính, cải thiện chỉ số tài chính… sẽ giúp các ngân hàng quốc doanh dễ gọi vốn thành công khi room ngoại được mở rộng hơn.

 Đức Minh