Bén duyên với nghiệp “bấm máy”

Năm 1991, chàng thanh niên của quê hương Hà Nam - Thanh Miền (tên thật là Nguyễn Văn Miền) lặn lội lên làm chân lái xe của báo Yên Bái. Nhưng rồi sau nhiều chuyến đi công tác cùng cơ quan anh bị cuốn hút bởi vẻ đẹp nên thơ, hồn hậu, mộng mơ của vùng đất này. Điều đó đã thôi thúc để anh bén duyên với nghiệp “bấm máy”.

Thời gian đó, cứ mỗi dịp lái xe chở phóng viên đi công tác, anh lại tranh thủ cùng họ hòa mình vào với gió núi, mây ngàn, với thiên nhiên hoang sơ và con người nơi vùng cao để cảm nhận và ghi lại được hết cái “thần”, cái khoảnh khắc tự nhiên của cuộc sống thường nhật. Anh chịu khó lặn lội xuống các bản làng vùng sâu vùng cao để thu vào ống kính của mình cái đẹp của phong cảnh thiên nhiên, cuộc sống và nét đẹp văn hóa truyền thống của các dân tộc. Với nguồn cảm hứng bất tận, anh đã thổi vào những bức ảnh vô tri vô giác linh hồn của sự sống, làm chúng trở nên sống động giữa cuộc đời.

Những bức ảnh của anh cũng như con người của anh vậy, nó thể hiện cách sống rất giản đơn, gần gũi, thân thiện với cuộc sống và con người. Điều đặc biệt là, ở mỗi bức ảnh của anh người xem đều có thể dễ dàng nhận ra quê hương Yên Bái với góc nhìn rất riêng qua những thửa ruộng bậc thang như được rát vàng trên khắp triền núi cao, những thiếu nữ với vẻ đẹp căng tròn và cuộc sống sinh hoạt của người dân… Tất cả những đường nét ấy đã tạo cho Thanh Miền nhiều cảm xúc và cuốn anh mê đắm vào nghệ thuật.

Với lòng say mê và sự sáng tạo, anh đã miệt mài đi khắp nơi để khám phá, để săn tìm những khoảnh khắc đẹp. Và rồi, cảm hứng bất chợt thăng hoa khi anh phát hiện ra một góc nhìn mới về cuộc sống và con người, rồi kiên trì để chớp được khoảnh khắc đó, rồi bấm máy để cho ra đời những tác phẩm có giá trị nghệ thuật cao. Sự tài tình của anh được thể hiện ở chỗ đó. Chính vì vậy, anh đã ghi lại được những khoảnh khắc hiện thực một cách sáng tạo, độc đáo, chinh phục được những người thưởng thức tác phẩm nghệ thuật để họ cảm thấy được sức sống tràn trề của những cảm xúc không lời ấy – khoảnh khắc mà lại trong không tĩnh tại, luôn vận động và gắn bó với con người.

“Trái ngọt” đã đến vào năm 2006, khi mới chập chững bước vào nghề, anh đã giành Huy chương Vàng tại Liên hoan ảnh Nghệ thuật khu vực miền núi phía Bắc năm 2006 và Giải B (không có giải A) của Ủy ban toàn quốc các Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Việt Nam năm 2007 với tác phẩm “Gương trời”. Đây được coi là “tờ giấy thông hành” để Thanh Miền thênh thang bước chân vào con đường nhiếp ảnh đầy chông gai, thử thách nhưng cũng rất đỗi vinh quang, tự hào sau này.

Anh kể, năm ấy khi vẫn còn lái xe cho cơ quan, anh cùng lãnh đạo và Chi đoàn thanh niên của báo Yên Bái đi tặng quà cho xã vùng cao đặc biệt khó khăn Nà Hẩu, huyện Văn Yên. Hôm ấy, trời mưa nhỏ đường trơn, người lớn và trẻ nhỏ đi làm vai vác cuốc vừa đi vừa trò chuyện bên một chiếc chảo truyền hình, thấy vậy, anh mặc kệ họ đi lại tự nhiên rồi tìm các góc bấm máy liên tục. Xong xuôi mọi việc thì trời mưa rất to dâng ngập đường, linh tính cứ nghĩ ảnh về sẽ đoạt giải, do vậy về nhà anh vội vàng đi tráng phim rửa ảnh thấy kiểu phim cuối tốt góc chụp ổn nên lấy đem đi dự thi. “Cái cảm giác ăn “cú đúp” giải thưởng cách đây 12 năm vẫn cho tôi những cảm xúc ngây ngất, lai láng đến tận ngày hôm nay” - NSNA Thanh Miền nói.

Và cũng do phát huy được năng khiếu nhiếp ảnh mà năm 2008, lái xe Thanh Miền đã về làm việc tại Văn phòng rồi giữ chức Phó Trưởng phòng phụ trách Hành chính - Trị sự của báo như hiện nay. Chia sẻ về bước ngoặt cuộc đời này, Thanh Miền cho biết anh muốn khẳng định rằng dù làm lái xe nhưng nếu cố gắng, phấn đấu, nỗ lực hết mình với những đam mê thì thành công ắt sẽ đến.

“Đánh thức” tiềm năng du lịch

Dễ dàng nhận thấy trong các bức ảnh đoạt giải của anh đều chỉ chụp về một miền đất, đó là Yên Bái. Thật khó lý giải tình yêu của anh với quê hương thứ hai này. Anh cũng cho biết nhiều bạn bè rủ anh đi nơi khác chụp nhưng anh nhẹ nhàng từ chối và cho rằng: “Nếu được giải thưởng mà không chụp về nơi mình đang sống thì không cảm thấy hãnh diện gì!”. Hơn nữa, lý do gửi đi dự thi của anh không hẳn vì giải thưởng mà muốn nhiều người biết đến miền đất hiền hòa, thơ mộng này. “Yên Bái rất có tiềm năng về du lịch nhưng bị “ngủ quên” quá lâu, tôi hy vọng thông qua những bức ảnh của mình có thể quảng bá, “đánh thức” được tiềm năng ấy”, NSNA Thanh Miền nhấn mạnh.

Với quan điểm nghệ thuật ấy mà suốt 12 năm qua, Thanh Miền đã cho ra mắt nhiều tác phẩm ảnh đã giành được nhiều giải thưởng cao quý như: “Nước và cuộc sống” - Huy chương Vàng của Liên hoan Ảnh Nghệ thuật khu vực miền núi phía Bắc lần thứ XI năm 2011 và Giải C - Giải thưởng Nhiếp ảnh xuất sắc năm 2011; “Thác Bà - Hạ Long” - Huy chương Đồng Triển lãm ảnh nghệ thuật Việt Nam 2016 và Giải C - Giải thưởng Nhiếp ảnh xuất sắc năm 2016; “Giúp dân sau lũ” - Huy chương Đồng - Giải Ảnh Báo chí “Khoảnh khắc vàng lần thứ IV” năm 2016 của Thông Tấn xã Việt Nam; “Nghị lực sống” - Giải C Giải Báo chí Quốc gia lần thứ VIII năm 2013; phóng sự ảnh “Cộng đồng sẻ chia, chung tay trong hoạn nạn” - Giải C - Giải Búa Liềm vàng năm 2018 và Giải B - Giải Tác phẩm phóng sự xuất sắc về đề tài môi trường, biến đổi khí hậu, phòng, chống thiên tai năm 2017…

Đặc biệt, gần đây nhất vào tháng 11/2018, anh cũng đã nhận được Huy Chương Vàng tại Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực miền núi phía Bắc lần thứ XVIII và được Hội Nghệ sỹ Nhiếp ảnh Việt Nam xét chọn Giải C - Giải thưởng Nhiếp ảnh xuất sắc năm 2018 với tác phẩm “Màu của đất” - bức ảnh đơn chụp vào tháng 12/2017. Đó là cơ duyên khi con gái anh – phóng viên Thu Trang (báo Yên Bái) trong chuyến lên xã Yên Phú, huyện Văn Yên viết bài về nhân vật Nguyễn Thế Đạt (sinh năm 1987) luôn đau đáu trong mình giấc mơ khởi nghiệp tại quê hương. “Ban đầu cậu ấy trồng hành hoa với cả cánh đồng rộng hơn 7ha. Sau đó, do một số lý do Đạt chuyển đổi mô hình sang trồng rau sạch. Tôi phải lên Yên Phú đến lần thứ 3 mới có được tác phẩm ảnh ưng ý và lựa chọn gửi dự thi. Tôi mê cái đẹp, mê những hình ảnh thật sống động, nhưng hơn nữa là mê cái tâm hồn của cậu thanh niên trẻ ấy. Cậu ấy có quyết tâm, dám nghĩ, dám làm. Có lẽ điều ấy đã khiến tôi thổi tâm hồn vào được tác phẩm này”, NSNA Thanh Miền vui mừng chia sẻ.

Giờ đây, mặc dù đã lên chức ông ngoại và vướng bận với công việc hành chính tại cơ quan cũng như hoàn thành việc học tại chức của Đại học Luật Hà Nội tại Yên Bái, thế nhưng nhà báo - NSNA Thanh Miền vẫn đam mê, nhiệt huyết đến với những vùng đất mới, con đường mới trên dọc dài mảnh đất miền Tây Bắc này chỉ với mong muốn thật giản đơn: Lưu giữ những khoảnh khắc đẹp đẽ về Yên Bái. Chính những nỗ lực không ngừng nghỉ ấy, Thanh Miền đang góp phần làm đẹp cho mảnh đất này.

Hà Linh