Chưa định hình được mô hình chuẩn cho bộ máy HNB địa phương

Gần 15 năm qua, Đảng và Nhà nước rất quan tâm đến Hội Nhà báo Việt Nam - tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp của những người làm báo Việt Nam, bằng việc ban hành rất nhiều văn bản quan trọng chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tạo đủ điều kiện tinh thần và vật chất cho HNBVN các cấp hoạt động. Tuy nhiên, các văn bản này đến nay vẫn chưa được thực hiện đầy đủ trong thực tế, thậm chí khi “xuống” đến cấp tỉnh đã gặp không ít khó khăn trong việc tổ chức thực hiện.

Nhà báo Phạm Thành phân tích: Đơn cử có thể thấy Chỉ thị 37-CT/TW ngày 18/3/2004 của Ban Bí thư T.Ư Đảng ra đời như một cột mốc quan trọng, như phao cứu sinh cho các cấp HNB vì nó đáp ứng được một số yêu cầu quan trọng cho hoạt động.

 Năm 2014, chúng ta đã có tổng kết 10 năm và chủ trương là năm 2019 HNBVN sẽ tổng kết 15 năm thực hiện, nhưng như đánh giá của những người làm công tác Hội địa phương thì kết quả vẫn chưa đạt được bao nhiêu, thậm chí hầu như đâu lại hoàn đó, không đi vào cuộc sống bởi vì chưa được Chính phủ và các bộ, ngành cụ thể hóa. Mặc dù thời gian gần đây HNBVN rất tích cực để Chỉ thị đi vào cuộc sống.

Trao Giải cho các VĐV- nhà báo tại Giải Bóng bàn Cúp HNB Hưng Yên mở rộng năm 2017. 

Với bề dày lịch sử 68 năm xây dựng và phát triển, nhưng hiện nay chúng ta vẫn chưa định hình được mô hình chuẩn cho bộ máy HNB địa phương. Thực tế này dẫn đến việc từ bộ máy, kinh phí cho đến trụ sở, phương tiện làm việc của các cấp Hội địa phương cũng mỗi nơi một kiểu. Dù thực trạng này đã được cải thiện khá nhiều trong nhiệm kỳ IX, và nửa đầu nhiệm kỳ X, nhưng sự cải thiện này vẫn chưa thật sự tương xứng.

 Đối với Trung ương Hội thì cơ bản đảm bảo yêu cầu, còn các HNB địa phương vẫn rơi vào tình trạng “xộc xệch”, chưa đồng bộ không thống nhất về tổ chức, nhân sự, cơ sở vật chất, thậm chí về con dấu cũng khác nhau, hoạt động chưa đúng tầm của một tổ chức Hội mang tính đặc thù, mà như tôi đã từng phát biểu trên Báo Nhà báo & Công luận cách đây gần hai năm là thực trạng này được ví “như hàm răng bị sâu và mọc lệch”… Mà trường hợp của HNB tỉnh Hà Nam hiện nay là một minh chứng rõ nét nhất, vẫn hoạt động trong tình trạng “Ba không”.

Chính sự chưa hoàn thiện, chưa thống nhất về tổ chức bộ máy này đã dẫn đến không ít hệ lụy, khiến Hội Nhà báo địa phương gặp nhiều khó khăn. Đó là vai trò của HNB địa phương còn bị xem nhẹ, chưa được đánh giá đúng tầm. Đến nay cán bộ Hội không được công nhận là công chức hay viên chức (không được hưởng phụ cấp công vụ), biên chế không cụ thể;

 Kinh phí được cấp không được hạch toán mà chỉ là hỗ trợ, do vậy phụ thuộc rất nhiều vào cơ chế xin - cho…, kinh phí, các điều kiện để hoạt động nếu như không chạy ngược, chạy xuôi thì cũng chẳng bao giờ có. 

Cũng chính vì thế, hiện nay việc thu hút, sắp xếp, bố trí những cán bộ có năng lực, tâm huyết, trẻ làm chuyên trách Hội ở các địa phương rất khó khăn…

Bên cạnh đó, việc cấp có thẩm quyền chưa phê chuẩn Điều lệ HNBVN đã được Đại hội X HNBVN thông qua cũng gây nhiều khó khăn, trở ngại cho hoạt động của các cấp Hội.

Đặc biệt, có một thực tế mới đang đặt ra thời gian gần đây là do ngân sách hạn hẹp nên nhiều HNB tỉnh, thành phố bị cắt giảm kinh phí, biên chế, các cơ quan báo chí hầu hết phải tự chủ thu chi nên hoạt động của các cấp Hội gặp nhiều khó khăn. Mà trường hợp của HNB Vĩnh Phúc đang là một thí dụ điển hình. 

Ngoài những khó khăn chung như các HNB địa phương trong cả nước, HNB Vĩnh Phúc có những khó khăn riêng, đó là thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước, tỉnh Vĩnh Phúc đang thực hiện Đề án về sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế… theo đó, từ năm 2018, Hội Nhà báo tỉnh không được giao chỉ tiêu biên chế, không cấp kinh phí hoạt động mà chỉ cấp kinh phí đối với các nhiệm vụ do cấp có thẩm quyền giao…

-         Hội thảo khu vực của Cụm Thi đua HNB các tỉnh Duyên Hải và đồng bằng Bắc Bộ với chủ đề “Để có phóng sự hay” do HNB Hưng Yên tổ chức. 

Cần sự vào cuộc mạnh mẽ hơn của Hội Nhà báo Trung ương

Phó Chủ tịch Thường trực HNB Hưng Yên cho rằng: Có những vấn đề đã được “sới xáo” lại nhiều lần, song kết quả không đạt được bao nhiêu. Theo dự kiến, năm 2019, các cấp Hội tiến hành tổng kết 15 năm thực hiện Chỉ thị 37-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa IX);

 Sơ kết 5 năm thực hiện Kết luâ%3ḅn của Thủ tướng Chính phủ theo tinh thần Thông báo số 294/TB-VDCP ngày 08/8/2013 của Văn phòng Chính phủ và các văn bản chỉ đạo khác của Đảng và Nhà nước, trên cơ sở đó tham gia xây dựng các cơ chế, chính sách phát triển báo chí và tổ chức Hội. 

Từ thực tế này, theo ý kiến cá nhân tôi, chúng ta cần tập trung vào một số việc cụ thể như: HNBVN cần tích cực chủ động và làm bằng được việc cụ thể hóa Chỉ thị
37-CT/TW và kết luận của Thủ tướng Chính phủ để từ đó xóa Hội “Ba không” như Hà Nam, như vậy danh có chính, ngôn mới thuận.

HNBVN và HNB địa phương phải làm rõ được HNB có phải là tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp, nếu đã rõ thì cùng nhau tuyên truyền để mọi người và đặc biệt là lãnh đạo địa phương hiểu rõ vấn đề này. 

Cùng với đó, trong cơ cấu Ban Chấp hành HNBVN cần duy trì cơ cấu, thậm chí là nhiều hơn cán bộ chuyên trách của các Hội địa phương để tiếng nói sát và thực tế với cơ sở hơn, tránh được bệnh quan liêu.

Cùng với nỗ lực, trách nhiệm của bản thân các HNB địa phương thì hơn lúc nào hết, Hội Nhà báo cơ sở rất cần sự vào cuộc mạnh mẽ hơn của Hội Nhà báo Trung ương, tập trung dồn tâm huyết để cụ thể hóa các Chỉ thị, Nghị quyết với các cơ quan chức năng.

 Làm sao để sớm hoàn thiện được cơ cấu tổ chức bộ máy HNB địa phương, như vậy “Danh có chính, ngôn mới thuận”, HNB địa phương mới phát huy được vai trò của mình. 

Biết rằng, những bất cập ấy không dễ khắc phục một sớm, một chiều, nhưng đó là những điều kiện “cần” và “đủ” góp phần nâng cao vai trò, chất lượng hoạt động của Hội Nhà báo địa phương.

 Bảo An (Ghi)