Vị thế của Hội thể hiện qua thành tựu và cống hiến của báo chí Việt Nam

+ Thưa nhà báo Phan Quang, Hội Nhà báo Việt Nam là tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp của người làm báo Việt Nam, nhiều năm nay đã trở thành “mái nhà chung” của hội viên - nhà báo cả nước. Là người luôn gắn bó và tâm huyết với sự phát triển của Hội, ông đánh giá như thế nào về vị thế của Hội Nhà báo Việt Nam trong công cuộc xây dựng và đổi mới đất nước?

- Từ nhiều năm nay, Hội Nhà báo Việt Nam là một trong số những tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp năng động nhất ở nước ta. Hội luôn đi đầu trong mọi công tác, và được nhân dân đánh giá cao những đóng góp của Hội vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước. Vị thế của Hội thể hiện rõ qua những thành tựu và cống hiến của báo chí Việt Nam. Là một người làm báo mà phát biểu như trên thật là thiếu khiêm tốn, nhưng thực tế nó là như vậy.

Nhà báo lão thành Phan Quang. 

Cứ mỗi lần Đảng và Nhà nước ta đề ra một chủ trương, chính sách mới, từ những việc trọng đại như hoạch định con đường đưa Việt Nam trở thành một nước công nghiệp hiện đại, đổi mới và hội nhập quốc tế, bảo vệ toàn vẹn chủ quyền đất nước, xây dựng nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc, xây dựng con người mới, ngăn chặn suy thoái về chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, chống tham nhũng, lãng phí… cho đến những việc liên quan đến cuộc sống thường ngày của người dân như khắc phục hạn hán, chống lũ lụt, chống cháy nổ trong khu dân cư, hạn chế tai nạn giao thông, xây dựng môi trường sống xanh, sạch, đẹp... thì những người làm báo - mà tuyệt đại đa số là hội viên của Hội Nhà báo Việt Nam - đều nhanh chóng vào cuộc, mỗi người theo vai trò và trách nhiệm của mình. 

Báo chí là cầu nối giữa người dân với hệ thống chính trị; báo chí đi đầu trong việc định hướng dư luận đúng, phản bác những tin đồn thất thiệt với động cơ không trong sáng; báo chí là diễn đàn phản biện khoa học, dân chủ mọi chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trước khi ban hành; báo chí không hề quan ngại khi thẳng thừng đặt ra trước mặt cán bộ, công chức những bức xúc nóng nhất của người dân, và yêu cầu những người trực tiếp chịu trách nhiệm đối thoại với dân, v.v…

+ Trong bối cảnh hiện nay, nghề báo gặp rất nhiều thách thức, trong đó thách thức của sự đổi mới để bắt nhịp với xu thế mới là không thể tránh khỏi. Dưới góc nhìn của ông, HNBVN trong bối cảnh này, thách thức nào và cơ hội nào cho chúng ta trong hành trình khẳng định vị thế của mình?

- Không đổi mới thì không có phát triển, không phát triển ắt suy thoái, dẫn tới nghèo thiếu, lệ thuộc, đối mặt với nhiều nguy cơ. Đó là vấn đề đặt ra cho mọi nước, mọi ngành, mọi người. Đúng như bạn vừa nói, trong bối cảnh hiện nay, nghề báo nước ta cần thường xuyên tự đổi mới để bắt nhịp với xu thế chung. 

Trong thời đại 3G, 4G, tiến tới 5G, thế giới thường xuyên biến động và tiềm ẩn nhiều mặt khó lường, cơ hội và thách thức song hành và dễ chuyển hóa ngược chiều, mặc dù vậy hướng chủ đạo của loài người vẫn là phát triển và tiến bộ. 

Trong bối cảnh đó, báo chí Việt Nam và Hội Nhà báo Việt Nam phải vào cuộc, kịp thời thay đổi công nghệ, nâng cao khả năng tác nghiệp theo hướng ngày càng chuyên nghiệp và hiện đại, đổi mới phong cách làm việc đáp ứng đòi hỏi của kinh tế thị trường, có như thế mới tồn tại và phát huy. Đấy cũng là những điều kiện cần để nâng cao vị thế của Hội.

Tuy nhiên, theo thiển ý của tôi, đấy mới là vóc dáng bên ngoài, là cung cách hành động. Vị thế quan trọng nhất của Hội Nhà báo và của báo chí Việt Nam, nhìn về thực chất và chiều sâu, là ở lòng dân. Nhà báo và Hội Nhà báo có thật sự được dân yêu quý, dân tin cậy, dân tạo thuận lợi cho ta hành nghề? 

 Người dân có làm theo những tấm gương được báo chí vinh danh? Báo chí có nói lên đúng tiếng nói người dân theo tinh thần thượng tôn pháp luật? Báo chí có thật là nơi để người dân bộc bạch tâm tư, nguyện vọng? Hội Nhà báo và báo chí có phải là tổ chức, cơ quan được người dân nghĩ tới trước hết khi cần được giúp tháo gỡ một chuyện oan sai? Giải đáp được những câu hỏi trên là nhìn thấy hướng đi và giải pháp nâng cao vị thế của Hội.

Lịch sử của Hội Nhà báo Việt Nam là một dòng sông

+ Nền tảng của quá khứ, tiếp nối cho hiện tại và thắp lửa cho tương lai… để Hội Nhà báo Việt Nam thực sự là “ngôi nhà ấm tình đồng nghiệp”, “nơi kết nối, giao lưu, tin cậy và chia sẻ” của hội viên, chắc chắn sẽ là câu chuyện không dễ dàng của lãnh đạo, hội viên, nhà báo các thế hệ. Có ý kiến cho rằng, sứ mệnh quan trọng, cao cả đó đòi hỏi tổ chức Hội phải thực sự vững mạnh, sự vững mạnh dựa trên năng lực, phẩm chất của từng cán bộ. Quan điểm của ông như thế nào về điều này?

- Tôi hoàn toàn nhất trí với ý kiến của bạn: “Phấn đấu để Hội Nhà báo Việt Nam thực sự là ngôi nhà ấm tình đồng nghiệp, là nơi kết nối, giao lưu, tin cậy và chia sẻ của hội viên chắc chắn là câu chuyện không dễ dàng”. Và trong câu hỏi, bạn cũng đã hé ra cho thấy hướng xử lý: “Sứ mệnh đó đòi hỏi tổ chức Hội phải thực sự vững mạnh, sự vững mạnh dựa trên năng lực, phẩm chất của từng cán bộ”.

Trên thực tế, chỉ nói riêng nhiệm kỳ hiện nay của Hội ta, nối tiếp bước đi của mấy nhiệm kỳ trước, trong một thời gian ngắn Lãnh đạo Hội đã làm được nhiều việc lớn theo định hướng vừa nói ở trên. Là một người ở tuyến sau, không có điều kiện tham gia sinh hoạt chi hội để nắm bắt đầy đủ, tôi vẫn có thể kể ra một số việc qua theo dõi tin tức trên báo chí, truyền thông. 

Đó là: Góp sức hoàn chỉnh dự thảo Luật Báo chí đã được Quốc hội thông qua và ban hành; tổ chức thành công Hội Báo toàn quốc hằng năm; Ban hành 10 điều Quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam; Thành lập Hội đồng Xử lý vi phạm đạo đức người làm báo; Thành lập Bảo tàng Báo chí Việt Nam; Ra mắt Cổng thông tin điện tử, thành công xuất sắc trên cương vị Chủ tịch Liên đoàn các nhà báo ASEAN (CAJ), nhiệm kỳ 2015-2017...

 Đó chính là những giải pháp làm cho Hội ta ngày càng vững mạnh, và cũng là đòi hỏi các cấp Hội phải xông xáo hơn nữa, năng động hơn nữa trong việc nâng cao vị thế Hội Nhà báo trong lòng dân.

Nhà báo lão thành Phan Quang 

+ Xây dựng, khẳng định và gìn giữ vị thế… không thể là chuyện nhiệm kỳ, càng không của riêng ai. Ông đánh giá như thế nào về dấu ấn cá nhân cũng như tầm ảnh hưởng của người đứng đầu tổ chức Hội? Điều ấy phải chăng cũng là một yếu tố quan trọng để vị thế của Hội được nâng cao?

- Có thể khẳng định với lòng tự hào, nhìn lại quá trình trưởng thành của Hội ta qua 68 năm xây dựng và phát triển dưới sự dẫn dắt của tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh, những người đứng đầu Hội ta không chỉ là những nhà báo thật sự tài năng, có nhiều đóng góp mà không ít vị còn là những nhân cách tỏa sáng, có tầm nhìn xa trong công tác chính trị, tư tưởng, văn hóa. 

Từ những vị nay đã về với Bác Hồ như Xuân Thủy, Hoàng Tùng, Hồng Chương, Đào Tùng… đến các đồng chí đang làm việc như Hồng Vinh, Đinh Thế Huynh, Thuận Hữu, những người đứng đầu Hội ta qua các nhiệm kỳ đều có công “kết nối hội viên”, “xây dựng mái nhà chung” đúng như lời bạn nói.

+ Nhìn lại những bước xây dựng và trưởng thành của Hội Nhà báo VN trong hành trình 68 năm qua, đến nay, theo ông cần có sự  tiếp bước, tiếp nối và phát huy như thế nào để gìn giữ truyền thống tốt đẹp và hướng đến gìn giữ, nâng tầm vị thế của HNBVN?

- Tôi muốn dùng hình ảnh: sự trưởng thành của một tổ chức, chính trị - xã hội - nghề nghiệp giống như dòng chảy một con sông. Mỗi nhiệm kỳ có điểm nhấn của mình, tùy thuộc vào nhiệm vụ chính trị của đất nước trong thời điểm ấy, nhưng tất cả gộp lại sẽ tạo thành một quá trình kết nối công việc các nhiệm kỳ trước và khởi động một số việc lớn để các nhiệm kỳ sau hoàn thành. Lịch sử của Hội Nhà báo Việt Nam là một dòng sông.

+ Vâng, xin trân trọng cảm ơn ông!

Hà Vân (Thực hiện)