Chuyển phương án lắp ráp xe mô%3ḅt cách “khó hiểu”

Mới đây, ông Võ Văn Hoan, Chánh Văn phòng UBND TP.HCM cho biết, lãnh đạo thành phố đã nhâ%3ḅn phản ánh từ các cơ quan báo chí, cũng như mô%3ḅt số cán bô%3ḅ của Tổng Công ty Cơ khí Giao thông Vâ%3ḅn tải Sài Gòn TNHH MTV (Samco) về viê%3ḅc Samco liên danh với Công ty TNHH Mercedes Benz Viê%3ḅt Nam (MBV) để thành lâ%3ḅp Nhà máy Ô tô Thương mại Samco (SCV) nhưng thua lỗ.

Vị Chánh Văn phòng UBND TP.HCM cho rằng, lãnh đạo thành phố sẽ tiếp tục cho thanh tra bổ sung về liên danh nói trên.

Theo kế hoạch ban đầu, Samco muốn hợp tác cùng MBV sản xuất dòng xe khách Fuso Rosa tại Nhà máy Ô tô Củ Chi (xã Tân Thạnh Đông, huyê%3ḅn Củ Chi). Nếu viê%3ḅc lắp ráp xe Fuso Rosa diễn ra tại Nhà máy Ô tô Củ Chi thì Samco chỉ cần đầu tư thêm khoảng 50 tỷ đồng và với giá lắp ráp khoảng 100 triê%3ḅu đồng thì Samco sẽ có lãi.

Thế nhưng, không hiểu vì lý do gì mà Samo lại “quay ngoắt 180 đô%3ḅ” khi không chọn Nhà máy Ô tô Củ Chi làm nơi lắp ráp xe Fuso Rosa.

Samco quyết định “khởi đô%3ḅng” Dự án đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất xe chuyên dùng với viê%3ḅc xây dựng nhà máy mới hoàn toàn tên là Nhà máy Ô tô Thương mại Samco (SCV).

Tháng 7/2014, Hô%3ḅi đồng thành viên Tổng công ty Samco đã thông qua viê%3ḅc xây dựng Dự án đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất xe chuyên dùng tại lô E3, E4 đường số 10 Khu Công nghiê%3ḅp Cơ khí Ô tô TP.HCM (huyê%3ḅn Củ Chi). Nguồn vốn xây dựng dự án xuất phát từ vốn tự có và vốn vay với tổng mức đầu tư là hơn 118 tỷ đồng.

Viê%3ḅc chi “quá mạnh” trong đầu tư của Samco đã không mang lại hiê%3ḅu quả như mong muốn ban đầu. Cụ thể, theo báo cáo của Samco thì trong năm 2016, Nhà máy Ô tô Thương mại Samco đã lỗ tổng cộng hơn 37,5 tỷ đồng và năm 2017 lỗ thêm 1 tỷ đồng.

Lỗ gần 55 tỷ đồng trong hơn 2 năm?

Theo báo cáo của Samco, số lỗ lũy kế trong hai năm 2016 và 2017 là hơn 38,5 tỷ đồng. Tuy nhiên, đây chưa phải là con số cuối cùng.

Theo ông Nguyễn Đình Hiển, Giám đốc Nhà máy Ô tô Thương mại Samco thì công suất thiết kế ban đầu của dự án và sản lượng sản xuất dự kiến đạt 5.000 xe trong 5 năm, tức 1.000 xe/năm.

Tuy nhiên, trên thực tế, sau 2,5 năm đi vào hoạt đô%3ḅng thì sản lượng sản xuất tổng cô%3ḅng chỉ đạt 460 xe, đạt 18,4% kế hoạch. Sau hơn 2 năm ra mắt, sản lượng kinh doanh của xe Fuso Rosa chỉ đạt khoảng 200 xe, thấp hơn rất nhiều so với sản lượng kỳ vọng là 1.000 xe/năm.

Sau 2,5 năm đi vào hoạt đô%3ḅng, dự án đã lỗ tổng cô%3ḅng gần 55 tỷ đồng, tức gần 50% tổng giá trị đầu tư nhà máy.

Ông Hiển cũng đề xuất lên Tổng công ty Samco đàm phán thanh lý hợp đồng kể từ tháng 9/2017, sau khi hoàn tất lắp ráp xong 500 xe theo đơn hàng đã nhâ%3ḅn của Mercedes Benz. Đàm phán đơn giá lắp ráp mới, sửa đổi, bổ sung mô%3ḅt số nô%3ḅi dung chưa phù hợp trong hợp đồng và phụ lục hợp đồng cũ, tiếp tục lắp ráp xe Fuso Rosa hoặc mô%3ḅt dòng xe khác tương đương.

Nguyên nhân thua lỗ được xác định là do chi phí đầu tư nhà máy lắp ráp quá lớn so với nhu cầu dẫn đến khấu hao lớn, đòi hỏi sản lượng lớn. Thế nhưng, sau 2 năm sản phẩm xe khách Fuso Rosa ra thị trường thì không phù hợp nên không thể tiếp tục sản xuất.

Vào cuối năm 2017, Công ty Cổ phần Ô tô Trường Hải (Thaco) đã chính thức thay Samco để nhận chuyển giao toàn bộ mảng kinh doanh xe khách, xe tải Fuso từ MBV.

Ngày 6/9/2018, báo Nhà báo & Công Luận đã có bài viết: "Ai chịu trách nhiệm trong việc "đóng cửa" nhà máy ô tô Samco? Trả lời báo chí thì lãnh đạo Samco nói rằng chỉ cho Mercedes Benz thuê địa điểm để lắp ráp xe. Thế nhưng, những tài liệu mà chúng tôi có được cho thấy đó là một liên danh. SCV được ví như là "đứa con vô thừa nhận" và đã được UBND TP.HCM cho tiến hành thanh tra bổ sung, làm rõ.

Viê%3ḅc chỉ đạo xây dựng và sản xuất tại Nhà máy Ô tô Thương mại Samco giai đoạn từ 2014 – 2018 có "dấu ấn" của ông Nguyễn Hồng Anh, khi đó là Tổng Giám đốc, nay là Chủ tịch Hô%3ḅi đồng thành viên Samco...

Viê%3ḅc thua lỗ, thất thoát ít nhất gần 55 tỷ đồng tại Nhà máy Ô tô Thương mại có trách nhiê%3ḅm rất lớn từ những vị lãnh đạo chủ chốt của Tổng công ty Samco. Tuy nhiên, trong báo cáo kết quả hoạt đô%3ḅng sản xuất kinh doanh năm 2017 của Tổng công ty Samco thì doanh nghiê%3ḅp này báo cáo rất ngắn gọn và sơ sài về nhà máy thua lỗ nói trên.

Ngoài ra, báo cáo của Tổng công ty Samco cũng không hề đề câ%3ḅp đến trách nhiê%3ḅm của các cá nhân liên quan.

Các cơ quan chức năng tại TP.HCM cần khẩn trương làm rõ viê%3ḅc đầu tư thua lỗ gần 55 tỷ đồng tại Tổng công ty Samco cũng như trách nhiê%3ḅm của các cá nhân liên quan. Liê%3ḅu có hay không viê%3ḅc cố tình “vẽ” ra dự án khủng để tiêu cực, “kiếm chác” trong công tác đầu tư tại Tổng công ty Samco?

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin về vụ viê%3ḅc này.

P.V