Mới đây, cư dân sinh sống tại tòa nhà chung cư BMM, Khu đô thị Xa La (phường Phúc La, quận Hà Đông, TP Hà Nội), tập trung trước cửa tòa nhà để yêu cầu chủ đầu tư là liên doanh Công ty TNHH sản xuất thương mại BMM (Công ty BMM) với Công ty CP Sông Đà 12)  trả phí bảo trì, hoàn thiện hệ thống PCCC. Hiện chủ đầu tư chưa bàn giao quỹ bảo trì cho Ban quản trị và hội cư dân cho nên mọi hoạt động của tòa nhà gần như ngưng trệ do không có kinh phí.

Rất nhiều hạng mục trong tòa nhà bị hỏng hóc, xuống cấp mà không có tiền sửa chữa. Tầng hầm duy nhất -  nơi trông giữ xe của tòa nhà, khu để hộp kỹ thuật và các dụng cụ phòng cháy chữa cháy (PCCC), bị xe máy vây kín. 

Hệ thống phòng cháy chữa cháy không đảm bảo trong khi nhóm quản lý tầng hầm thiếu ý thức,  vẫn hút thuốc dưới hầm; xe cộ để lộn xộn chắn các hộp chữa cháy trong hầm… Sân chơi của trẻ con thì biến thành bãi đỗ xe. 

Việc chủ đầu tư lấy tầng hầm của dân dẫn đến nhiều hệ lụy như: Không có nguồn kinh phí thu được từ tầng hầm khiến cho phí dịch vụ bị tăng cao; giá trông giữ xe của tòa BMM cao hơn rất nhiều so với mặt bằng chung khu Xa La nhưng dân không có quyền phản ứng…

Tại dự án New Horizon City (số 87 Lĩnh Nam, quận Hoàng Mai, Hà Nội), cư dân mua nhà bức xúc về việc chung cư chưa nghiệm thu PCCC đã đưa các công trình trung tâm thương mại, dịch vụ văn phòng, nhà ở cao tầng vào hoạt động trong khi hệ thống báo cháy liên tục phát sinh lỗi. 

Cư dân liên tục “kêu cứu” nhưng chủ đầu tư (CĐT) vẫn im lặng, chây ì, coi thường tính mạng của hàng nghìn người đang sinh sống tại đây.

Chung cư New Horizon City mà CĐT là Cty Cổ phần xây dựng và kỹ thuật Việt Nam (Vinaenco) cũng bị chính cư dân ở đây tố cáo; đã có hàng trăm đơn kêu cứu đến CĐT, nhưng đến nay, CĐT vẫn tỏ ra thờ ơ với công tác PCCC. Hệ thống PCCC tổng thể của cả khu chung cư chưa được hoàn thiện làm cho cư dân luôn sống trong cảnh nơm nớp lo sợ về an toàn tính mạng nếu có cháy xảy ra. 

Đặc biệt lo ngại là việc đưa siêu thị vào hoạt động với hàng loạt công trình kèm theo luôn có khả năng rất cao gây cháy nổ trong khi các yêu cầu về phòng cháy chưa đảm bảo. Điều bức xúc nữa là dù cư dân đã vào sinh sống khá lâu nhưng chưa được tập huấn PCCC và chưa có sơ đồ chỉ dẫn thoát hiểm tại hành lang các tầng cùng sơ đồ bố trí phương tiện chữa cháy dưới hầm. 

Những lo lắng, bức xúc của cư dân lên đến đỉnh điểm khi hệ thống báo cháy liên tục kêu (dù không có cháy) nhưng lại "im bặt" khi có đám cháy nhỏ. Mới đây, Phòng cảnh sát PCCC số 8 (Cảnh sát PCCC Hà Nội) trực tiếp kiểm tra các hạng mục PCCC, lắng nghe ý kiến của cư dân và yêu cầu chủ đầu tư phải khắc phục dứt điểm những vấn đề đang tồn tại trong PCCC. 

Cư dân chung cư  New Horizon căng băng rôn "tố" chủ đầu tư bàn giao nhà khi dự án chưa đủ điều kiện an toàn. 

Việc cảnh sát PCCC trực tiếp đối thoại và kiểm tra trước những kiến nghị của cư dân là tín hiệu tích cực sau chuỗi ngày dài “kêu cứu”. Hà Nội có rất nhiều khu đô thị, tổ hợp nhà ở có mật độ xây dựng dày đặc với những tòa nhà cao 30 đến 50 tầng san sát nhau đang gây quá tải về hạ tầng cho khu vực. 

Theo UBND TP. Hà Nội, qua kiểm tra, có 17 công trình nhà chung cư cao tầng đã xây dựng xong và đưa vào sử dụng nhưng vẫn còn tồn tại rất nhiều vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy đến mức “không có khả năng khắc phục” theo quy chuẩn, tiêu chuẩn quy định về phòng cháy chữa cháy hiện hành.

Điều đáng nói là, trước khi xây dựng một tòa nhà, người ta phải hoàn thiện rất nhiều thủ tục để được cấp phép xây dựng, trong đó đương nhiên phải có phương án phòng cháy, chữa cháy để trình cơ quan chức năng. Và cũng đương nhiên, tất cả các tòa chung cư mọc lên, đều phải chịu sự  kiểm tra, giám sát của các cơ quan có thẩm quyền.

Vậy mà mỗi khi xảy ra sự cố, dường như người ta mới chỉ nhìn thấy lỗi của chủ đầu tư, chứ không thấy bóng dáng trách nhiệm từ phía các cơ quan có chức năng quản lý nhà nước(?).

Vì vậy, dư luận đang đặt nhiều câu hỏi về trách nhiệm phê duyệt quy hoạch cũng như hoạt động quản lý của những cơ quan này đối với công tác PCCC.

Hàng trăm cư dân của chung cư BMM (phường Phúc La, quận Hà Đông, Hà Nội) đã tập trung trước sảnh tòa nhà yêu cầu chủ đầu tư phải thanh toán phí bảo trì, hoàn thiện hệ thống PCCC. 

Gần đây, Hà Nội đề nghị hạ chuẩn phòng cháy với một số loại công trình (như công trình không thể thi công hệ thống hút khói, thay thế cửa mở ra hành lang bằng cửa chống cháy tự động đóng... cho dù các công trình này đã xây dựng xong và đưa vào sử dụng và có vi phạm các quy định về PCCC; công trình không có khả năng khắc phục theo yêu cầu của quy chuẩn PCCC hiện hành). 

Theo yêu cầu của Chủ tịch UBND TP Hà Nội,  các chủ đầu tư có công trình vi phạm sẽ bị bêu tên, công khai vi phạm và tiến độ khắc phục các vi phạm về an toàn phòng cháy chữa cháy. 

UBND TP cũng yêu cầu Cảnh sát PCCC phối hợp với văn phòng UBND TP soạn thảo thông báo nêu rõ tên của từng chủ đầu tư, tên công trình vi phạm, địa điểm xây dựng, nội dung tồn tại về PCCC; kèm theo đó cho đăng tải công khai, đầy đủ thông tin về tiến độ kiểm tra, rà soát, khắc phục của từng công trình trên các phương tiện truyền thông của thành phố để người dân biết và giám sát. 

Chủ tịch UBND TP cũng yêu cầu phân định rõ trách nhiệm của chủ đầu tư, nhiệm vụ của từng sở, ngành, UBND các cấp và các đơn vị liên quan đến công tác an toàn PCCC.  Việc phân định này sẽ được cụ thể hóa bằng văn bản gửi đến từng chủ đầu tư của 490 công trình và các sở, ngành, UBND quận, huyện, thị xã liên quan để phối hợp, thực hiện. 

Cảnh sát PCCC TP Hà Nội có trách nhiệm chủ trì kiểm tra, rà soát các công trình còn tồn tại, vi phạm quy định về PCCC, phân tích làm rõ nguyên nhân dẫn đến các vụ cháy, nổ xảy ra trên địa bàn TP trong thời gian qua từ đó đưa ra khuyến cáo, cảnh báo, giúp người dân phòng ngừa. 

Cũng theo yêu cầu của người đứng đầu UBND thành phố, trong quá trình tiếp nhận thủ tục đầu tư xây dựng, các sở,  ngành thành phố phải cập nhật các vi phạm về PCCC, về trật tự xây dựng, nợ thuế... của chủ đầu tư; sau đó,  báo cáo UBND TP để làm cơ sở xem xét trong phê duyệt chủ trương đầu tư các dự án./.

Hoàng Phi