Từ gần cuối tháng 7/2018, Công ty Cổ phần G5 JSC (Công ty G5) được UBND tỉnh Hải Dương cho phép tận thu khoáng sản trong quá trình thực hiện công trình xây dựng khu đào ao lấy nước sinh hoạt và trồng rau Phân trại giam số 1 – Trại giam Hoàng Tiến, xã Hoàng Tiến, thị xã Chí Linh. Tuy nhiên, việc tận thu khoáng sản trở thành nỗi khiếp đảm cho người tham gia giao thông, đồng thời dư luận cho rằng công ty này lợi dụng việc cho phép tận thu khoáng sản đi kèm để khai thác khoáng sản trái phép?

PV tìm hiểu, được biết theo Quyết định số 2409/UBND-VP ngày 19/7/2018 của UBND tỉnh Hải Dương, Công ty G5 được phép thu hồi khoáng sản (đất đồi) ở Trại giam Hoàng Tiến trên diện tích khoảng 40.000m², trữ lượng khai thác  81.593,03m³, với thời gian 14 tháng kể từ ngày văn bản được ký.

Tuy nhiên, sau đó 3 tháng, UBND tỉnh Hải Dương có văn bản số 3557/UBND-VP ngày 15/10/2018, đồng ý với công văn của Sở TNMT đề nghị cho phép Công ty G5 được thu hồi khoáng sản đi kèm (đất sét, cát) nhưng hoàn toàn không có đánh giá tác động môi trường cũng như đánh giá trữ lượng đất sét…

Trong khi đó, văn bản của UBND tỉnh Hải Dương chỉ đề cập cho phép Công ty G5 lập, quản lý, lưu giữ sổ sách, chứng từ, tài liệu kỹ thuật về tài chính và văn bản có liên quan làm căn cứ xác định sản lượng khoáng sản thu hồi thực tế để kê khai, nộp thuế tài nguyên…

Theo đó, cao độ thu hồi khoáng sản bằng phương pháp lộ thiên, sử dụng máy xúc thủy lực gầu ngược, ô tô tự đổ kết hợp nhân công. Để đảm bảo tiến độ thi công công trình, Công ty G5 sử dụng 02 máy xúc thủy lực gầu ngược dung tích gầu (E) từ 0,8m³ đến 1,25m³ (trong đó 01 máy xúc dự phòng); 03 ô tô tự đổ loại 07 tấn (trong đó 1 ô tô dự phòng); một máy bơm nước và các thiết bị hỗ trợ khác.

Theo nhiều chuyên gia, với trang thiết bị như vậy thì việc khai thác khoáng sản (đất đồi) và khoáng sản đi kèm (đất sét, cát) thì có làm liên tục trong 03 năm cũng không xong được.

Ghi nhận tại điểm dự án đào ao của Trại giam Hoàng Tiến vào những ngày đầu tháng 11/2018, quang cảnh dự án ngổn ngang đất đồi đào bới và lộ ra phần đất sét trắng phau. Tại hiện trường, khi Công ty G5 đang trong quá trình thu hồi khoáng sản, PV còn ghi nhận có hàng chục xe ô tô loại 3,5 tấn được cơi nới để chở đất; riêng ô tô loại Howo tải trọng 20 đến hơn 30 tấn thường mỗi tốp có 3 đến 4 xe nối đuôi nhau chạy rầm rập trên đường làng thôn Trại Trống, xã Hoàng Tiến (giáp ranh với trại giam Hoàng Tiến) để đi tiêu thụ với tần suất liên tục 15 - 20 phút một lượt.

Trong khi đó, Quyết định số 2409 ngày 19/7/2018 của UBND tỉnh Hải Dương chỉ cho phép Công ty G5 sử dụng 3 phương tiện vận chuyển ô tô tự đổ loại 7 tấn. Do đó, có thể hiểu, những phương tiện vận chuyển, khai thác khoáng sản không đúng với chủng loại cho phép trong khu vực dự án ra bên ngoài, đều là trái phép.

Tại quyết định này, UBND tỉnh Hải Dương còn giao UBND thị xã Chí Linh, UBND xã Hoàng Tiến phối hợp với Trại giam Hoàng Tiến thường xuyên kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc thu hồi khoáng sản của Công ty G5. Tuy nhiên, Bí thư – Chủ tịch UBND xã Hoàng Tiến Nguyễn Văn Thiệu cho biết, về môi trường khi làm dự án thì không thể tránh khỏi bụi bặm. Còn liên quan đến việc kiểm tra, giám sát Công ty G5 khai thác, vận chuyển tài nguyên, ông Thiệu nói: "Khó, vì của cơ quan công an".

Ông Thiệu cũng thừa nhận việc vận chuyển và sử dụng xe của Công ty G5 trong thời gian qua có sai phạm, không đúng với yêu cầu của UBND tỉnh Hải Dương.

Ông Thiệu thông tin thêm, số đất dư thừa sau quá trình thực hiện công trình xây dựng khu đào ao lấy nước sinh hoạt và trồng rau Phân trại giam số 1 – Trại giam Hoàng Tiến một phần sẽ được sử dụng đắp bờ ao công trình, phần còn lại sử dụng vào san lấp mặt bằng, làm đường nông thôn mới, và… “vận chuyển đến các công ty gạch...”.

Liên quan đến thực hiện dự án, báo cáo của Công ty G5 đề nghị thu hồi khoáng sản cho thấy tổng mức tư dự án hơn 5,3 tỷ đồng. Tại công văn gửi UBND tỉnh Hải Dương, Công ty G5 cũng nêu lý do là công ty được giao thực hiện dự án… với chủ trương “xã hội hóa tận thu sản phẩm bù kinh phí thực hiện dự án”.

Cũng tại công văn này, Công ty G5 còn nêu rõ: Căn cứ “Hợp đồng hợp tác giữa Trại giam Hoàng Tiến và Công ty G5 số 05, ngày 31/1/2018 về việc hợp tác triển khai thủ tục và thực hiện dự án…”. Chính vì vậy, dư luận có cơ sở nghi vấn: có hay không việc "núp bóng" dự án để "bắt tay" khai thác khoáng sản? Công ty G5 có báo cáo trung thực về việc vận chuyển tiêu thụ lượng đất sét trong quá trình thi công dự án? Và vì sao dự án có tổng mức đầu tư lên đến hơn 5 tỷ đồng lại không thông qua đấu thầu?

Chúng tôi sẽ tiếp tục tìm hiểu, làm rõ vấn đề này.

          Đức Anh