Thỏa thuận thương mại tự do thế hệ mới

Sau khi Hoa Kỳ chính thức rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), 11 nước còn lạigồm Australia, New Zealand, Canada, Mexico, Peru, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Brunei, Singapore và Việt Nam đã tiếp tục thúc đẩy và đạt được thỏa thuận về tên gọi mới của Hiệp định TPP là Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), dự kiến được chính thức ký kết tại thủ đô Santiago de Chile vào ngày 8/3/2018. Hiệp định này về cơ bản giữ nguyên nội dung của Hiệp định TPP nhưng cho phép các nước thành viên tạm hoãn một số ít các nghĩa vụ để bảo đảm sự cân bằng trong bối cảnh mới.

CPTPP được hoàn tất thể hiện quyết tâm của tất cả 11 nước tham gia đàm phán nhằm hướng tới một thỏa thuận thương mại tự do thế hệ mới, tiêu chuẩn cao trên cơ sở cân bằng lợi ích của các thành viên, có tính đến trình độ phát triển của các nước, không chỉ nhắm tới các vấn đề thương mại và thị trường, mà cả vấn đề pháp lý và thể chế, cải cách đổi mới trong quan điểm về thương mại, cũng như vấn đề pháp lý và hành chính, vì thế cũng là cơ hội và động lực tích cực cho sự phát triển, cả về kinh tế và xã hội.

 Bên lề Tuần lễ Cấp cao APEC 2017, các Bộ trưởng phụ trách Kinh tế của 11 nước thành viên Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đã họp tại Đà Nẵng trong các ngày 8,9 và 10/11/2017 để thảo luận việc sớm đưa Hiệp định TPP vào thực thi trong tình hình mới. Ảnh: AFP

CPTPP đặt ra các tiêu chuẩn cao trong nhiều lĩnh vực, như lao động, môi trường, doanh nghiệp nhà nước, tài sản trí tuệ, kinh tế số, an ninh mạng... và được đánh giá có thể tạo ra một tiêu chuẩn cơ bản cho các thỏa thuận thương mại trong thế kỷ 21. CPTPP chỉ tạm hoãn thực thi 22 điều khoản, trong đó có những điều khoản nhạy cảm liên quan vấn đề sở hữu trí tuệ, được coi là giải pháp thỏa hiệp giúp khai thông bế tắc trong đàm phán và bảo đảm hiệp định sớm được triển khai.

Hiệp định đầy tham vọng này sẽ tạo ra một trong những khối tự do thương mại lớn nhất thế giới, với một thị trường lên tới 463 triệu dân và GDP vào khoảng 10.000 tỷ USD, chiếm 13% GDP toàn cầu. Hiệp định cũng mang lại nhiều cam kết quan trọng liên quan đến các rào cản phi thuế quan, lĩnh vực dịch vụ, đầu tư và một loạt các lĩnh vực khác.

Sức hấp dẫn của một thỏa thuận tự do thương mại với số lượng nền kinh tế tham gia lớn chưa từng có và có tính bao trùm đối với hầu hết các vấn đề then chốt của nền thương mại quốc tế hiện đại, đang khiến CPTPP thu hút được sự quan tâm của nhiều nước. Ngay cả Mỹ cũng luôn để ngỏ khả năng tham gia trở lại CPTPP.

Trong bối cảnh làn sóng bảo hộ thương mại đang trỗi dậy mạnh mẽ ở nhiều nơi trên thế giới những năm gần đây, tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế toàn cầu, việc CPTPP ra đời được coi là một bước tiến lớn, tạo cầu nối hội nhập cho các nền kinh tế ở hai bên bờ Thái Bình Dương, đồng thời giúp vượt qua những thách thức của chủ nghĩa bảo hộ. Sự ra đời của một hiệp định tự do thương mại mang tính bao trùm như CPTPP cho thấy, khu vực châu Á-Thái Bình Dương vẫn đang đi đầu trong liên kết và hội nhập kinh tế. Hơn nữa, trong một thế giới toàn cầu hóa như hiện nay, một hệ thống thương mại đa phương tự do trên cơ sở bình đẳng, cùng có lợi sẽ là giải pháp hữu hiệu đưa các nền kinh tế vượt qua những tác động tiêu cực của khủng hoảng, giúp ứng phó hiệu quả hơn với những thách thức kinh tế, môi trường và xã hội trong thế kỷ 21, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững. Vì vậy, việc CPTPP được ký kết được đánh giá là một thắng lợi mang tính biểu tượng của các nỗ lực thúc đẩy thương mại đa phương và xóa bỏ chủ nghĩa bảo hộ.

Cơ hội cho Việt Nam

Nhận thức rõ tầm quan trọng về kinh tế và chiến lược của Hiệp định này nên ngay từ khi Hoa Kỳ rút khỏi TPP, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công Thương và các Bộ, ngành liên quan chủ động phối hợp với các nước TPP tìm hướng đưa Hiệp định vào thực thi trong thời gian sớm nhất trên cơ sở bảo đảm sự cân bằng về quyền lợi và nghĩa vụ của Việt Nam.

Sau khi các nước đã thống nhất được toàn bộ các nội dung đàm phán và hoàn tất quá trình rà soát pháp lý, Bộ Công Thương đã kịp thời công bố toàn văn Hiệp định CPTPP (lời văn tiếng Anh và bản dịch tiếng Việt) lên Cổng Thông tin điện tử của Bộ để tạo điều kiện cho công chúng và cộng đồng doanh nghiệp nhanh chóng tiếp cận nội dung của Hiệp định.

Để bảo đảm Hiệp định CPTPP nhanh chóng đi vào cuộc sống, đem lại lợi ích cho doanh nghiệp và người dân Việt Nam, Việt Nam cam kết tiếp tục xây dựng một Chính phủ kiến tạo, đẩy mạnh tái cơ cấu nền kinh tế; quyết liệt đổi mới và sắp xếp lại doanh nghiệp Nhà nước; đẩy mạnh cải cách và đơn giản hóa thủ tục hành chính; tạo sự liên thông giữa các Bộ, ngành để nâng cao tính cạnh tranh của môi trường kinh doanh, thúc đẩy kết nối và hợp tác giữa các doanh nghiệp trong nước với các doanh nghiệp nước ngoài.

Với những giải pháp tích cực của Chính phủ và các bộ, ngành; cùng với sự chủ động của doanh nghiệp và mỗi người dân, tin tưởng rằng Việt Nam sẽ tận dụng tốt các cơ hội mà CPTPP mang lại để tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong tiến trình toàn cầu hóa.

PV