Các mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tiếp tục phát triển theo chuỗi giá trị với sự tham gia ngày càng đông đảo của các tập đoàn, doanh nghiệp. Kết quả hoạt động khoa học và công nghệ đã đóng góp vào thành tích hoàn thành vượt mức chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp là 9,4%. Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) của Việt Nam tăng 12 bậc, lên thứ 47/127 nước và nền kinh tế, vị trí cao nhất từ trước đến nay.

Trong cải cách hành chính và cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, Bộ đi đầu trong việc thực hiện cải cách hoạt động quản lý, kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất nhập khẩu. 91% nhóm sản phẩm hàng hóa do Bộ quản lý, tương ứng 96% lô sản phẩm, hàng hóa tại khâu thông quan, được chuyển sang cơ chế hậu kiểm. Điều này giúp cắt giảm thời gian kiểm tra tại cửa khẩu từ 13 ngày xuống còn 1 ngày. Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo đã phát triển rộng khắp với hơn 40 quỹ đầu tư mạo hiểm, 30 cơ sở ươm tạo; 10 tổ chức thúc đẩy kinh doanh, góp phần thúc đẩy số lượng các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo tăng nhanh với hơn 3.000 doanh nghiệp, tăng gần gấp đôi so với năm 2015.

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao Bộ Khoa học và Công nghệ có cách thức tổng kết công tác mang tính đổi mới với sự tham dự của đông đảo các cơ quan nghiên cứu khoa học, các viện, trường, tổ chức, các địa phương, nhất là có cả các doanh nghiệp khởi nghiệp. 

Thủ tướng bày tỏ ấn tượng về nhiều sản phẩm khoa học công nghệ thành công được giới thiệu tại Hội nghị, từ các vấn đề về hệ thống tài chính ngân hàng, y tế, công nghiệp xây dựng, thủy sản… Theo Thủ tướng, các hoạt động khoa học công nghệ trong năm qua có nhiều tiến bộ. Tinh thần quốc gia khởi nghiệp phát triển và lan tỏa mạnh mẽ. Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo đã phát triển rộng khắp với nhiều không gian làm việc chung, quỹ đầu tư mạo hiểm, tổ chức kết nối hỗ trợ khởi nghiệp đang hoạt động tại Việt Nam. Đến nay, chúng ta có hơn 900 dự án khởi nghiệp được ươm tạo với 300 sản phẩm khởi nghiệp đã được kết nối đến với cộng đồng và các quỹ đầu tư. Số lượng các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo tăng nhanh với hơn 3.000 doanh nghiệp.

Tuy nhiên, Thủ tướng cũng chỉ ra một số mặt tồn tại, bất cập như thị trường khoa học công nghệ phát triển còn chậm. Kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ chưa được ứng dụng nhiều trong sản xuất, kinh doanh; chưa có nhiều sản phẩm khoa học và công nghệ được thương mại hóa. Việc phát triển khoa học công nghệ chưa thực sự gắn với yêu cầu phát triển kinh tế- xã hội...

Thủ tướng nhấn mạnh: Giai đoạn 2018- 2020 có 4 trụ cột chính cần đổi mới và 3 đột phá phải thực hiện. Theo Thủ tướng, khoa học công nghệ phải góp phần chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế, nhất là những mô hình hiện có năng suất thấp trong sản xuất nông nghiệp ở Việt Nam. Cần thúc đẩy đổi mới sáng tạo mạnh mẽ hơn nữa, khi mà hiện nay, số lượng doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo còn ít. Tập trung phục vụ doanh nghiệp ứng dụng và đổi mới công nghệ và khoa học công nghệ phải góp phần nâng cao năng suất, chất lượng lao động, hiệu quả sản xuất kinh doanh của nền kinh tế.

Đột phá cần tập trung là đột phá về thể chế, chính sách, cần xóa bỏ tư duy hành chính hóa, quy hoạch hóa khoa học công nghệ và tư duy thành lập mới tổ chức khoa học công nghệ phải theo quy hoạch… Đổi mới về phương thức đầu tư, cơ chế đặt hàng cho khoa học công nghệ; chi 2% ngân sách cho khoa học công nghệ phải sử dụng hiệu quả hơn. Cần tập trung đầu tư nghiên cứu ứng dụng công nghệ hoặc nghiên cứu cơ bản định hướng ứng dụng mà Việt Nam đang cần. Phải huy động đầu tư của xã hội, chủ yếu từ doanh nghiệp, thông qua các quỹ khoa học công nghệ quốc tế, để có tỉ lệ đầu tư cho khoa học công nghệ cao hơn. Bên cạnh đó, đổi mới chính sách sử dụng và trọng dụng cán bộ khoa học công nghệ, trong đó quan tâm đến 3 đối tượng chính là các nhà khoa học đầu ngành, các nhà khoa học được giao chủ trì các nhiệm vụ quan trọng của quốc gia và các nhà khoa học trẻ tài năng.

Cùng với đó, Thủ tướng nêu ra những vấn đề cần lưu ý, triển khai hiệu quả: Chủ động phát triển cơ sở hạ tầng khoa học công nghệ theo hướng hiện đại, đồng bộ, trong đó có các khu công nghệ cao phải làm thành công trong năm 2018 và các năm tiếp theo để bắt nhịp cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Quan tâm triển khai vùng kinh tế trọng điểm dựa vào khoa học công nghệ, đặc biệt các vùng có lợi thế phát triển các sản phẩm nông nghiệp. Khoa học công nghệ phải gắn với yêu cầu của hội nhập quốc tế và thích ứng với nền kinh tế trí thức của thế giới, bảo đảm tính bền vững trong hoạch định phát triển khoa học công nghệ với những lộ trình, bước đi cụ thể...

Tại Hội nghị, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng đã trao Huân chương Độc lập hạng Nhất cho nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Hoàng Văn Phong, trao Huân chương Độc lập hạng Ba cho nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Quân. Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam trao Huân chương Lao động các hạng cho các cán bộ, lãnh đạo của Bộ Khoa học và Công nghệ.

PV