Phát biểu tại phiên đối thoại chính sách trong khuôn khổ Diễn đàn, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, đây là diễn đàn hết sức quan trọng để những người làm chính sách, các cơ quan quản lý Nhà nước ở Trung ương và địa phương, các doanh nghiệp, các chuyên gia từ các trường đại học, các viện nghiên cứu, các tổ chức quốc tế tại Việt Nam cùng thẳng thắn trao đổi ý kiến, chia sẻ quan điểm về diễn biến kinh tế vĩ mô và thực trạng kinh tế Việt Nam; đề xuất các giải pháp giúp Chính phủ tháo gỡ những nút thắt và thúc đẩy các động lực tăng trưởng để đạt mục tiêu đề ra.

Thủ tướng đề nghị Ban Kinh tế Trung ương chỉ đạo tổng hợp đầy đủ các ý kiến của đại biểu để báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ, gửi các bộ, ngành chức năng để nghiên cứu, phục vụ thực tiễn chỉ đạo điều hành, để những đề xuất cụ thể có thể đưa vào cuộc sống.

Thủ tướng cho biết, năm 2017, Việt Nam tăng trưởng 6,81%, thuộc nhóm nước tăng trưởng cao nhất châu Á và toàn cầu. Đồng thời cải cách kinh tế được đẩy mạnh, tăng cường công khai minh bạch và phòng chống tham nhũng. Môi trường kinh doanh đã được cải thiện đáng kể, cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng và công bằng. Qua đó, củng cố niềm tin của các nhà đầu tư và cộng đồng doanh nghiệp, tạo ra một sinh khí mới cho nền kinh tế. 

Tuy nhiên, Thủ tướng thẳng thắn thừa nhận nền kinh tế vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức trong trung và dài hạn. Trong đó một thách thức quan trọng là làm thế nào để phát triển nhanh và bền vững, nhờ đó thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình. Để vượt qua thách thức này, Thủ tướng cho rằng, tăng trưởng phải ở cận trên mức chỉ tiêu Quốc hội thông qua (đạt 6,7%). Bên cạnh đó, chất lượng tăng trưởng phải nâng lên, năng suất lao động xã hội phải cao hơn hẳn, các chỉ số môi trường phải được cải thiện rõ rệt hơn; nền kinh tế phải có khả năng chống chịu cao hơn với những biến động lớn. Xã hội được yên bình hơn, an ninh an toàn hơn; mọi người dân, nhất là người nghèo, người yếu thế phải có cuộc sống tốt hơn cả vật chất và tinh thần. 

Mặc dù sau hơn 30 năm đổi mới kể từ năm 1986, Việt Nam đã đạt được những thành tựu to lớn trong phát triển kinh tế xã hội, song Thủ tướng cho rằng, chúng ta không được chủ quan và thỏa mãn với kết quả đạt được. Trong thời gian tới, Việt Nam cần kiên trì theo đuổi mô hình tăng trưởng mới dựa trên nền tảng là năng suất và đổi mới sáng tạo. Cần nhanh chóng giảm bớt sự phụ thuộc vào những lợi thế cạnh tranh cũ như tài nguyên thiên nhiên hay nguồn nhân công giá rẻ, đặc biệt trong bối cảnh cơ cấu dân số vàng của nước ta chỉ kéo dài thêm khoảng 2 thập kỷ nữa và áp lực cạnh tranh quốc tế ngày một gay gắt hơn.

Nhấn mạnh tăng trưởng và phát triển là một cuộc đua maraton đường trường chứ không phải là một cuộc chạy đua nước rút, Thủ tướng cho rằng, cần coi những thành tựu đạt được là cơ sở để tự tin hơn trong nỗ lực tái cơ cấu nền kinh tế và chuyển đổi mô hình tăng trưởng mạnh mẽ, từ đó tạo ra nền móng vững chãi hơn để nền kinh tế có thể tăng trưởng cao hơn trong dài hạn. Qua đó, nỗ lực biến khát vọng thành thịnh vượng của quốc gia, của dân tộc thành những việc làm và hành động cụ thể, tận dụng triệt để cơ hội, vững vàng vượt qua thách thức, phát huy tối đa những tiềm lực của nền kinh tế, để phấn đấu trở thành một “con hổ kinh tế” mới của Châu Á.

Sau phát biểu, Thủ tướng đã cuộc đối thoại với các đại biểu. Trả lời câu hỏi của TS. Vũ Thành Tự Anh (Đại học Fulbright) về điều gì mà Thủ tướng tâm đắc nhất trong chỉ đạo, điều hành, Thủ tướng cho rằng, bên cạnh kết quả tích cực về kinh tế đã đạt nhiều chỉ số tốt về mặt xã hội, nhất là tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống, vấn đề bảo vệ môi trường, tỷ lệ che phủ rừng, trồng rừng được quan tâm. Theo Thủ tướng, điều tâm đắc là năng lực cạnh tranh toàn cầu của Việt Nam được Diễn đàn Kinh tế Thế giới đánh giá tăng 5 bậc trong năm 2017. Môi trường đầu tư kinh doanh tăng 14 bậc. Chỉ số đổi mới sáng tạo tăng 11 bậc và chỉ số tín nhiệm đối với hệ thống ngân hàng từ mức “ổn định” lên “tích cực”. Đồng tiền Việt Nam là một trong những đồng tiền ổn định nhất khu vực châu Á. Chỉ số phát triển bền vững ở Việt Nam tăng 20 bậc.

Tiến sỹ Vũ Thành Tự Anh- người dẫn chương trình đối thoại, đặt vấn đề: “Vừa rồi chúng ta nghe ý kiến của đại diện IMF có trình bày kinh nghiệm của quốc tế, vậy là người đứng đầu Chính phủ, tôi tin chắc Thủ tướng cũng đã có giải pháp và quyết sách để tăng cường khả năng chống chịu, tăng cường sức bền bỉ của nền kinh tế Việt Nam trước các cú sốc bên ngoài, để từ đó vượt qua những thách thức chúng ta nhìn thấy trong tương lai ở nền kinh tế toàn cầu. Xin Thủ tướng chia sẻ quan điểm của mình?”.

Thủ tướng trả lời: “Thứ nhất chúng ta phải nâng cao năng suất lao động, nhất là năng suất lao động tổng hợp TFP, bởi năng suất lao động Việt Nam còn thấp và cần có sự quan tâm đặc biệt. Đi liền với đó là áp dụng các biện pháp khoa học công nghệ, nhất là một số giải pháp mà nền công nghiệp 4.0 đang đặt ra trước mắt. Nền kinh tế số đang đặt ra ở Việt Nam mạnh mẽ, quyết liệt hơn. Và thứ ba một chủ trương rất quan trọng mà Chính phủ trình Quốc hội để có Nghị quyết là tái cơ cấu nền kinh tế mạnh mẽ hơn trong từng cấp, ngành, từng doanh nghiệp để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, địa phương, sản phẩm. Đi liền với đó là tiếp tục giảm chi phí tốt hơn nữa trong các lĩnh vực, từ chi phí đầu tư công, các chi phí cho doanh nghiệp, giúp sản phẩm cạnh tranh tốt hơn. Đi liền với đó là công cuộc chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm để có sự minh bạch tốt hơn, thu hút mạnh mẽ hơn các nguồn lực tập trung cho nền kinh tế quốc gia”.

PV