1. Tôi đã nghĩ, sẽ chẳng thể có được “động lực” đọc hết cuốn sách tản văn “Nhân gian” của tác giả Dzung, dày hơn 400 trang trong cái oi nồng của mùa hè và bộn bề mưu sinh thường nhật. Thế mà rồi, tôi đọc liền mạch đến tận trang cuối cùng lúc nào không hay, càng đọc càng thấy thấm thía, thấy cuộc đời kỳ thú này như “bé lại” trong những dòng tản văn ấy. 

Cuốn sách được viết ra bởi một doanh nhân hằng ngày bận rộn với núi công việc mà không quên tốc ký trước mọi chuyển động của cuộc sống xung quanh để rồi chắt lọc những giá trị ấy cho mình, cho bè bạn, đồng nghiệp. Anh không có ý định viết để in sách vì nếu thế thì có lẽ những cuốn sách sẽ lũ lượt ra đời không biết bao nhiêu cho kể. Anh bảo rằng, anh chỉ viết ra những suy nghĩ và tập hợp một phần nào đó thành cuốn sách và “Những bộc bạch ở đây luôn thiện ý và chân thành. Nếu nó buồn chán, tẻ nhạt, hớ hênh là hoàn toàn từ tôi ra. Còn mọi điều hóm hỉnh, sáng suốt – nếu có, là do tôi đã chép lại từ những con người thông thái mà thôi...”.

Cầm cuốn sách không quá đặc sắc về hình hài, cũng không quá cầu kỳ, sáng tạo trong thể loại nhưng rất dễ đọc, thậm chí dễ nhớ. Bởi sự mạch lạc, rõ ràng, vừa có cái sóng sánh chất tản văn, vừa có sự khoa học, súc tích, logic của lớp nang trí tuệ.

 Thế nên, trong thế giới “tản văn nhân gian” có những suy ngẫm giác ngộ về “cõi phật”, về “tín ngưỡng”, “thần linh”, “thiền là gì?”, “an lạc”... lại có những góc nhìn vừa rộng, vừa sâu về thế thái nhân tình, về “con người”, “đạo đức”, về “thành công và hạnh phúc”, “quy luật cuộc đời”; rồi có cả những trần trụi rất thực về “dục vọng”, về “sợ hãi”, “tội lỗi”, “sai lầm”, “cạm bẫy”, “say”... Thậm chí, bên cạnh những câu chuyện rất nghiêm túc về thời cuộc, thì vẫn có những mẩu chuyện vui, dí dỏm, hài hước kiểu như “nghệ thuật nấu ăn”, “tay dâm đãng”, “cám ơn”, “em”... 

Cuốn sách như cuộc đời, nhìn thấu cuộc đời với những cung bậc cảm xúc phong phú từ cốt cách của một “bản ngã” từng “tôi luyện” trong lửa đỏ của thăng trầm. Và cuốn sách như một bức tranh muôn màu của cuộc đời vừa được vô tình vẽ ra. 

Nó vừa có họa, vừa có văn, vừa có tĩnh, vừa có động... Như một cuộc hành trình của đời người, trọn vẹn trong bài thơ tác giả viết: Đi trong nhân gian lao xao/Đường dài không điểm hẹn/Đến vài nơi, gặp đôi điều/Hơn thua vui buồn được mất/ Lẽ thường bèo dạt hoa trôi/Vấn vương còn chút nỗi niềm/Hân hoan xin trả cho người/Thong dong về miền phi xứ...

 

2. Cũng cần nói thêm rằng, không có gì lạ với một người đã ở cái tuổi ngoài 50, mọi sự ở đời dường như đã nếm đủ, trải qua bao cay đắng, hạnh phúc và khổ đau. Thế nên có nhiều những mẩu chuyện không đầu không cuối, những “va chạm” đời thường rất “người” được kể một cách giản dị, khiêm nhường chứ không đao to búa lớn, không giáo điều.

 Đúng là khi cầm đọc, biết ngay là sách của người “tay ngang” nhưng lại ngỡ ngàng vì cái sự không cầu kỳ, không huênh hoang, không cái tôi áp đặt, có chăng chỉ là sự chiêm nghiệm, cứ như để “độc thoại” với lòng mình mà lại rất cuốn hút. Những quan điểm, những nhận định của cá nhân tác giả có rất nhiều điều mới mẻ, thậm chí khác biệt nhưng tựu chung lại vẫn là một cây bút có tâm, có tình khi trao gửi cho người đọc một sự “thức tỉnh” cần thiết, để chỉ mong nhận lại một cái mỉm cười, một đôi điều vương vấn “ấm vào thân” họ. 

Dĩ nhiên là, người viết cuốn sách này không cố tình “tạo sóng” để “hút khách” vì anh không có động cơ để quảng bá, càng không mưu cầu về danh lợi khi anh đã quá nổi tiếng rồi. Thậm chí khi có nhiều người đọc, anh còn cảm thấy “ngường ngượng”. 

Nhưng nếu không đọc “tản văn nhân gian” hẳn là rất đáng tiếc. Và nếu đọc tản văn “Nhân gian” hãy đọc kiểu “quý tộc” chứ đừng vội vã, đừng đọc tranh thủ, đừng đọc kiểu giết thời gian...Vì như thế, những giá trị cốt lõi sẽ mãi mãi bị vùi trong chữ, chẳng thể đem lại sự “thanh lọc” cho tâm hồn đang cằn cỗi vì những lo toan, áp lực đời thường.

 

3. An lạc từ tâm, buông bỏ những phù phiếm ở cuộc đời, vượt qua tham, sân, si, hỷ, nộ, ái, ố... chính là nhờ “điểm tựa” từ đạo Phật từ bi. Và muốn thế, con người luôn phải “giữ tâm bình thản như đất” để đối đãi với cuộc đời nhiều sóng gió ngoài kia... là một trong những “tinh túy” nhất mà cuốn sách này đem lại. Dĩ nhiên là không phải ai cũng đạt được đến cảnh giới này. 

Thậm chí, người viết cuốn sách cũng chỉ dám tâm niệm rằng, luôn hướng đến làm sao bình thản, không giận dữ trước những điều bất như ý. Vì dù sóng xô rất mạnh, nhưng hết bão thì biển lại yên bình... Những đúc kết trong những năm tháng cuộc đời mình với nỗi đau đáu “sống chân thật với mình, giữ cho mình không giả dối, không hại mình, không hại người”,“sống giữa ồn ào mà vẫn tĩnh lặng”...

Lạc vào thế giới của “tản văn nhân gian” ai đó có thể sẽ “gạn” được cho mình những “khoảng lặng” để suy ngẫm, để nhìn lại, soi lại và rồi bước tiếp. Óc quan sát tinh tế từ những điều nhỏ nhặt nhất và sự “tu hành giữa chốn đông người” của người viết có lẽ đã giúp cuốn sách dày về thông tin, sâu sắc về ý nghĩa. Còn rất nhiều điều ở cuốn sách này mang giá trị mà có lẽ từ cảm quan của mỗi người đọc sẽ tự rút ra cho riêng mình. 

Tâm thế đón đợi bình thản, an nhiên hơn với ý niệm “sống trọn vẹn với từng giây phút hiện tại” là cách mà mỗi người dù trẻ, dù già, dù khổ đau, hạnh phúc thì đều cần lắm. Cuốn tản văn “Nhân gian” vì thế mà dễ trở thành một người bạn lớn, để mỗi ngày bận rộn trôi đi, mỗi việc chưa trọn vẹn lại có một chốn để tâm tình, xoa dịu...

Và có lẽ, hình ảnh người đàn ông lần tràng hạt trong căn phòng nhiều tranh, nhiều nắng mà hôm nay tôi được gặp, sẽ luôn để lại những xúc cảm đặc biệt mỗi khi cầm tản văn “Nhân gian”, để mỗi ngày mới luôn bắt đầu bằng sự tỉnh thức sáng trong với tất cả đam mê và háo hức.

Hà Vân