Công trình Dự án xử lý khẩn cấp sự cố sạt lở bờ sông Lục Nam có tổng chiều dài kè gần 340m; chân kè xếp đá hộc chèn chặt, mặt cơ xếp lớp rọ đá ở cao trình +2,5m; thân kè có hệ số mái M=2/1 được bố trí làm 2 đoạn (đoạn dưới từ cao trình +2,5 đến cao trình +7,5 đến cao trình đinh kè +10,3) mái kè bố trí dầm chân, dầm dọc và dầm ngang BTCT M200# tạo khung chia ô; trong khung chia ô mái kè xếp đá khan có chít mạch dày 30cm, phía dưới dải lớp đá dăm 1x2 dày 10cm trên lớp vải địa kỹ thuật, bố trí lỗ thoát nước ống PVC D50; đỉnh kè làm bằng tường chắn BTCT M250#, phía trên có lan can, tổng vốn đầu tư gần 15 tỷ đồng từ nguồn ngân sách tỉnh. Công trình này do UBND huyện Lục Ngạn làm chủ đầu tư; Công ty Cổ phần AT&T Việt Nam thi công từ tháng 1/2017. 

Công trình được Sở Nông nghiệp và PTNT kiểm tra vào ngày 22/6/2018. Kết quả cho thấy, công trình cơ bản bảo đảm yêu cầu về kỹ thuật, chất lượng theo thiết kế được duyệt. Trên cơ sở đó, Sở chấp thuận cho chủ đầu tư tổ chức nghiệm thu đưa công trình vào sử dụng.

Tính từ thời điểm Sở Nông nghiệp và PTNT chấp thuận đưa công trình vào sử dụng đến nay mới được hơn một tháng song đã xảy ra sự cố nghiêm trọng. Theo quan sát của phóng viên tại hiện trường, nhiều mảng bê tông bị xô sạt; rọ đá dịch chuyển về phía lòng sông, khoảng cách lớn nhất từ 1-2m. Có đoạn lõm xuống, tạo thành hang sâu dọc theo đường đỉnh kè. Một số điểm tại mái kè nứt toác khiến cho các khối bê tông rời rạc, không còn sự gắn kết, có chỗ vỡ vụn.

Theo người dân sở tại, trước đó thân kè xuất hiện một số vết nứt nhỏ nhưng nước sông dâng cao nên đơn vị quản lý không quan sát được và khi nước rút thì kè bị sụt lún với chiều dài hơn 100m. Một trong những nguyên nhân, theo nhận định của người dân, là do thường xuyên xuất hiện tàu khai thác cát, sỏi tại khu vực lòng sông này…

Liên quan đến sự việc, mới đây, UBND huyện Lục Ngạn đã có báo cáo số 238/BC-UBND về tình hình, phương án khắc phục sự cố công trình Xử lý khẩn cấp sự cố sạt lở bờ sông Lục Nam đoạn từ khu Nhật Đức đến trường THCS Trần Hưng Đạo, thị trấn Chũ, huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang. Công trình do Công ty Cổ phần AT&T Việt Nam, có địa chỉ tại TP. Hà Nội thi công theo Hợp đồng số 03/2017/HĐ-TCXD ngày 16/01/2017.

Về sự cố xảy ra với công trình, báo cáo cho biết vị trí xảy ra sự cố nằm ở đoạn từ cọc C3 đến C9 với chiều dài cung sạt khoảng 100m. Rọ đá và chân kè bị dịch chuyển về phía lòng sông, khoảng cách dịch chuyển tại vị trí lớn nhất trên 2,0m. Tường đinh kề và lan can từ cọc C6 đến cọc C8 bị trượt khoảng 1,0m theo phương đứng, dịch chuyển ra phía bờ sông khoảng 0,5m dẫn đến phía dưới lớp bê tông mặt đường đinh kè bị hẫng sâu khoảng 1,0m.

Trước và trong thời điểm xảy ra sự cố sạt trượt kè, thường xuyên có mưa lớn kéo dài nhiều ngày, mực nước sông dâng cao gây hiện tượng bão hòa nước trong thân kè, tốc độ dòng chảy lớn. Khu vực sạt trượt là đoạn sông cong, dòng chủ lưu hướng thẳng vào chân và mái kè…

Về giải pháp, phương án khắc phục: Sau khi xuất hiện sự cố sạt trượt kè, UBND huyện đã chỉ đạo các cơ quan liên quan khẩn trương kiểm tra, bảo vệ hiện trường, cảnh báo và không để người dân, phương tiện giao thông đi qua; bước đầu đánh giá, xác định nguyên nhân, lập biên bản hiện trường sự cố và báo cáo sự cố lên cơ quan cấp trên theo quy định (báo cáo số 228/BC-UBND ngày 07/8/2018 của Chủ tịch UBND huyện Lục Ngạn).

Sau khi xem xét, đánh giá, làm việc với các đơn vị có liên quan và trên cơ sở cam kết của đơn vị thi công về khắc phục sự cố công trình trong thời gian chưa bàn giao vào sử dụng, UBND huyện đề nghị UBND tỉnh giao cho UBND huyện Lục Ngạn trực tiếp xử lý, khắc phục sự cố công trình, trước mắt, thực hiện ngay phương án khắc phục sự cố tạm thời để đảm bảo an toàn tại khu vực với đồng bộ các biện pháp: Hạ tải trọng mái kè bằng cách dỡ phần đá ở mái kè chuyển xuống xếp vào đống đá hộ chân; Đóng cọc bê tông cốt thép tại vị trí cơ ở cao trình +7,5 trên thân kè; Phủ bạt phần mái kè bị sạt, đẩy trồi chống nước mưa ngấm vào phần đất mái kè; Thường xuyên theo dõi tình hình diễn biến mưa lũ, có biện pháp di dời các hộ dân, trường học khi có mưa lũ kéo dài, mực nước sông dâng cao.

Về lâu dài, xác định rõ nguyên nhân để có kế hoạch khắc phục triệt để: khẩn trương mời đơn vị tư vấn độc lập thực hiện công tác đánh giá đưa ra giải pháp xử lý khắc phục triệt để; thời gian khắc phục dự kiến vào mùa khô tới.

Kinh phí thực hiện việc khắc phục sự cố: do công trình chưa được bàn giao nên đơn vị thi công là Công ty Cổ phần AT&T Việt Nam cam kết sẽ sử dụng nguồn kinh phí của mình để sửa chữa khắc phục toàn bộ sự cố trên.       

Trâm Anh