Bài toán về đào tạo nguồn nhân lực và thiết kế lại chính sách ASXH

Thứ năm, 27/09/2018 10:00 AM - 0 Trả lời

(NB&CL) Theo dự báo, trong hai thập niên tới, 56% số lao động tại năm nước ASEAN (trong đó có Việt Nam) sẽ đối mặt với nguy cơ mất việc làm. 86% số lao động trong lĩnh vực dệt may và da giày của Việt Nam đứng trước nguy cơ mất việc vì tự động hóa trong cuộc cách mạng công nghiệp (CMCN) 4.0… Việc thiết kế lại chính sách an sinh xã hội (ASXH) phù hợp trong bối cảnh mới đang được đặt ra.

Tại hội thảo “Cơ hội và thách thức của các hệ thống ASXH khu vực ASEAN trong bối cảnh CMCN 4.0 và tự do dịch chuyển lao động”, trong khuôn khổ Hội nghị Ban chấp hành Hiệp hội an sinh các nước ASEAN lần thứ 35 vừa được tổ chức, các chuyên gia quốc tế đã có những cảnh báo cũng như phân tích về cuộc CMCN 4.0 với những thay đổi mang tính cách mạng về khoa học và công nghệ, sẽ là cơ hội cho việc thay đổi phương thức và lực lượng sản xuất của xã hội.

Tuy nhiên, nguy cơ mất việc làm ảnh hưởng tới an sinh xã hội cũng đang là một thực tế. Nếu không bắt kịp nhịp độ phát triển chung, cuộc cách mạng này có thể khiến nhiều quốc gia phải đối mặt với những thách thức, tác động tiêu cực, đặc biệt là những tác động không mong muốn đối với thị trường lao động, ảnh hưởng tới mục tiêu đảm bảo an sinh xã hội (ASXH)… Theo ông Jens Schremmer - Trưởng Văn phòng Tổng Thư ký Hiệp hội ASXH quốc tế (ISSA), trong bối cảnh CMCN 4.0 có quy mô và tốc độ phát triển rất nhanh sẽ tạo ra cơ hội thúc đẩy ASXH, như mở rộng diện bao phủ BHXH… Tuy nhiên, nền kinh tế số cũng làm phát sinh nhiều công việc, tác động đến lao động truyền thống, tạo khoảng trống về bao phủ ASXH cũng như việc bảo mật dữ liệu, an ninh mạng…

Ông Robert Palacios - Chuyên gia trưởng toàn cầu về hưu trí và BHXH của WB cũng cho rằng, CMCN 4.0 đang đặt ra hai thách thức cho các quốc gia khi tác động mạnh mẽ lên thị trường lao động và già hóa dân số. Sự thay đổi của thị trường lao động là điều được dự báo rất nhiều, nhưng hiện chưa xác định được cụ thể ngành nghề nào mất đi, ngành nghề nào tồn tại. Điều này đòi hỏi người lao động phải tăng cường rất nhiều kỹ năng để đáp ứng sự thay đổi. Với vấn đề già hóa dân số, ông Robert Palacios cho rằng, nếu như các nước phương Tây mất 50 năm để chuyển từ thời kỳ dân số vàng tiến sang giai đoạn già hóa dân số, thì ở các nước châu Á chỉ mất 20 năm. Với Việt Nam, tốc độ này có thể còn nhanh hơn, sẽ tác động lớn đến thị trường lao động và đối tượng của hệ thống ASXH. Ông Robert Palacios dự báo, BHXH truyền thống dựa trên khoản khấu trừ thuế hay từ lương của người lao động sẽ không bắt kịp với tốc độ già hóa dân số. Do đó, việc nhanh chóng tận dụng cơ hội, vượt lên những thách thức đòi hỏi sự nhạy bén, bản lĩnh. Nếu đi đúng hướng và bắt đúng nhịp, CMCN 4.0 sẽ tạo cơ hội để Việt Nam rút ngắn khoảng cách phát triển.

Báo Công luận
 Nguy cơ mất việc làm ảnh hưởng tới an sinh xã hội cũng đang là một thực tế, vì thế bài toán về đào tạo nguồn nhân lực và thiết kế lại chính sách ASXH cần được quan tâm.
Không chỉ vậy, theo thống kê, Việt Nam hiện có khoảng 18 triệu lao động phi chính thức, phi nông nghiệp, trong đó, chỉ có 23% có quan hệ lao động trên pháp lý và tuy nhiên trong số này mới chỉ có khoảng 0,2% tham gia BHXH. Tính đến hết tháng 6/2018, Việt Nam có 231 nghìn người tham gia BHXH tự nguyện, với mức đóng bình quân hơn 2,1 triệu đồng/người/tháng. Chia sẻ về những thách thức Việt Nam đang gặp phải trong quá trình phát triển đối tượng BHXH tự nguyện, Phó Trưởng ban thu (BHXH Việt Nam) Ðinh Duy Hùng cho biết, thu nhập của nhóm đối tượng này trung bình là 3,9 triệu đồng/người/tháng, thấp hơn nhiều so với thu nhập bình quân trung bình cả nước (6,7 triệu đồng/người/tháng). Do đó, vấn đề tồn tại ở đây là hiện còn khoảng sáu triệu người trong độ tuổi từ 45 đến 60 chưa tham gia BHXH, gây ảnh hưởng không chỉ tới hệ thống ASXH mà còn tác động cả tới sự phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam.

Trên thực tế, trước những tác động lên thị trường lao động từ cuộc CMCN 4.0, bài toán về đào tạo nguồn nhân lực và thiết kế lại chính sách ASXH, để từ đó tăng độ bao phủ theo sẽ là một cuộc đua giữa nền ASXH và những thay đổi của thị trường lao động. Các chuyên gia đều cho rằng, các quốc gia phải nhanh chóng tăng tỷ lệ bao phủ BHXH bằng cách thức quản lý hiện đại, hiệu quả hơn như ứng dụng các công nghệ mới (chứng minh nhân dân kỹ thuật số có sinh trắc học; chi trả, đóng nộp qua kỹ thuật số, các phần mềm…). Quan trọng hơn, mỗi quốc gia cần xây dựng để tất cả người dân có 1 mã số ID duy nhất trong cơ sở ASXH để thuận lợi trong việc quản lý, tiếp cận, phát triển đối tượng. Cơ sở dữ liệu về ASXH cần được kết nối, liên thông với các cơ sở dữ liệu quốc gia khác. Với người lao động có thu nhập thấp, cần có những chính sách trợ cấp để tăng diện bao phủ…

Đặc biệt, với Việt Nam cần tận dụng năng lực, thể chế, cơ chế bảo đảm ASXH, nhất là năng lực sử dụng công nghệ thông tin (CNTT) để cung ứng dịch vụ cũng như mở rộng diện bao phủ; tăng cường sự tiếp cận của người dân đối với BHXH, BHYT. Ngoài ra, trong thời gian tới, cần tăng cường hơn nữa hợp tác đào tạo và học hỏi lẫn nhau trong Hiệp hội ASXH ASEAN, thông qua chia sẻ kinh nghiệm giữa các quốc gia thành viên với các tổ chức ASXH trong khu vực và thế giới. Qua đó, hướng tới việc sử dụng công nghệ để thực hiện ASXH tốt hơn, đáp ứng kỳ vọng công chúng, nhất là mở rộng diện bao phủ, giảm gian lận và nâng cao tính hiệu quả của hệ thống ASXH. Tại Hội thảo, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Ðình Liệu cho rằng những phân tích, thảo luận của các chuyên gia cho thấy được phần nào xu thế phát triển của hệ thống ASXH thế giới và tự do dịch chuyển lao động dưới tác động của CMCN 4.0; cùng những yêu cầu đặt ra đối với hệ thống ASXH trong thời gian tới; nắm bắt được về nhu cầu của hệ thống đào tạo và đào tạo nghề nhằm thích ứng với đòi hỏi của thị trường lao động trong cuộc cách mạng số. Thông qua đó, tạo cơ sở cho Chính phủ các nước, cũng như các nhà hoạch định chính sách và toàn bộ hệ thống ASXH của các quốc gia trong khu vực tiếp tục hoàn thiện chính sách của mình nhằm bảo đảm cho người lao động và các lao động di cư được hưởng đầy đủ các quyền lợi và chế độ.

Bảo Minh

Tags:

Tin khác

Chứng khoán 28/3: Nhà đầu tư tranh mua Techcombank

Chứng khoán 28/3: Nhà đầu tư tranh mua Techcombank

(CLO) Trong phiên chứng khoán 28/3, cổ phiếu TCB của Techcombank trở thành tâm điểm khi được nhà đầu tư tranh nhau mua vào.

Tài chính - Bảo hiểm
Funtap liên tục báo lỗ, lộ diện pháp nhân liên quan cũng chỉ phát hành game Trung Quốc

Funtap liên tục báo lỗ, lộ diện pháp nhân liên quan cũng chỉ phát hành game Trung Quốc

(CLO) Không chỉ Funtap mà một công ty game liên quan cũng liên tục đăng ký mới phát hành game Trung Quốc.

Tài chính - Bảo hiểm
Nhận chuyến đi Pháp 5 ngày 4 đêm xem Olympic 2024 cùng thẻ Vietcombank Visa

Nhận chuyến đi Pháp 5 ngày 4 đêm xem Olympic 2024 cùng thẻ Vietcombank Visa

(CLO) Khách hàng sử dụng thẻ Tín dụng và Ghi nợ quốc tế cá nhân mang thương hiệu Vietcombank Visa có cơ hội nhận được Chuyến du lịch 5 ngày 4 đêm đến Pháp và vé tham gia Thế vận hội Olympic 2024.

Tài chính - Bảo hiểm
Agribank: 36 năm: Kiên định, vững vàng cùng sứ mệnh “Tam nông”

Agribank: 36 năm: Kiên định, vững vàng cùng sứ mệnh “Tam nông”

(NB&CL) 36 năm hình thành và phát triển (26/3/1988 – 26/3/2024) là tròn 36 năm, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank) kiên định và thực hiện xuất sắc sứ mệnh riêng vốn có của mình “vì Tam nông”.

Tài chính - Bảo hiểm
Hội thảo “Xu hướng tín dụng xanh và định hướng cho hoạt động kinh doanh của Vietcombank”

Hội thảo “Xu hướng tín dụng xanh và định hướng cho hoạt động kinh doanh của Vietcombank”

(CLO) Ngày 22/3/2024, Vietcombank đã tổ chức thành công Hội thảo “Xu hướng tín dụng xanh và định hướng cho hoạt động kinh doanh của Vietcombank” tại Trụ sở chính, 198 Trần Quang Khải, Hoàn Kiếm, Hà Nội.

Tài chính - Bảo hiểm