Phóng viên NB&CL tìm hiểu sự việc, được biết mảnh đất tại số nhà 2902C tổ 18, khu phố 3, phường Phước Nguyên, TP. Bà Rịa (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) có nguồn gốc là đất quốc phòng thuộc căn cứ Vạn Kiếp do quân đội tiếp quản sau 30/4/1975, Quân khu giao Trường Quân chính (nay là Trường Quân sự Quân khu) trực tiếp quản lý sử dụng. Để ổn định hậu phương gia đình cán bộ, ông Nguyễn Văn Tiến được Trường Quân chính cấp nhà và đất ở thuộc một phần cơ sở doanh trại của nhà trường theo Quyết định số 13 QĐ/CN, ngày 30/12/1984. Ông Tiến đem mẹ và em trai từ quê vào cùng ở tại đây.

Năm 1991, ông Nguyễn Văn Tiến chuyển đi nơi khác sinh sống. Ngày 15/6/1992, ông Tiến sang nhượng lại căn nhà cùng mảnh đất trên cho mẹ ruột là bà Trần Thị Sáu. Trong thời gian ở tại đây, gia đình ông Nguyễn Văn Đằng (con trai của bà Sáu và cũng là em trai của ông Tiến) tăng thêm nhân khẩu nên đã xây thêm 2 căn nhà và xây tường gạch bao quanh toàn bộ mảnh đất.

Do tuổi cao sức yếu và để tránh tranh chấp sau này, bà Trần Thị Sáu đã thiết lập một số giấy tờ như: năm 2001, lập giấy ủy quyền kiêm di chúc cho ông Nguyễn Văn Đằng; năm 2003, lập di chúc cho ông Đằng (có UBND phường Phước Nguyên và phòng Tư pháp TP Bà Rịa xác minh). Năm 2012, bà Trần Thị Sáu qua đời để lại toàn bộ nhà cửa, tài sản trên đất cùng mảnh đất cho ông Nguyễn Văn Đằng.

Đến năm 2014, TP. Bà Rịa thông báo thu hồi đất của gia đình ông Đằng để làm công viên. Từ đây bắt đầu phát sinh những vấn đề không hợp tình, hợp lý dẫn đến khiếu nại kéo dài.

Việc bàn giao đất từ Quân khu 7 về chính quyền TP. Bà Rịa quản lý vào ngày 4/10/2010 đã bỏ sót, không thể hiện mảnh đất cấp cho ông Tiến theo quyết định 13 QĐ/CN.

Chính vì không thể hiện nguồn gốc mảnh đất này, nên khi áp giá đền bù, TP. Bà Rịa chỉ dẫn theo mức “hỗ trợ đất nông nghiệp”. Tất cả tài sản, hoa màu, nhà ở chỉ bằng 1/3 giá thị trường. Không bố trí đất ở, đất tái định cư.

Trước nguy cơ cả gia đình với 5 nhân khẩu phải ra đường, không có nhà để ở, ông Nguyễn Văn Đằng bức xúc “Xuất phát từ việc thu hồi đất làm công viên chúng tôi mới phát hiện, đất của chúng tôi khi quốc phòng bàn giao cho chính quyền bị bỏ sót 7 năm. Chính quyền các cấp lại không rà soát, lơ là, vô trách nhiệm. Trong khi trước đó (trước lúc bàn giao – PV), chúng tôi đem giấy tờ đi làm thủ tục chuyển đổi hay xin xác nhận di chúc, đều bị chính quyền từ chối chuyển đổi với lý do: đây là đất của quân đội quản lý”.

Mảnh đất vàng của bà Trần Thị Sáu đang bị quy hoạch làm công viên 

Diện tích mảnh đất này rộng bao nhiêu cũng là một vấn đề mà ông Nguyễn Văn Đằng khiếu nại. Bởi trong quyết định số 13 QĐ/CN, ông Nguyễn Văn Tiến đã tự ý tẩy xóa phần diện tích đất được cấp. Nhiều lần ông Đằng gửi đơn khiếu nại, yêu cầu xác định diện tích thực tế, nhưng không được cán bộ chính quyền thực thi.

Ngày 30/12/2015, TP. Bà Rịa có công văn (2877/UBND-VP) gửi Bộ Tư lệnh Quân khu 7 “đề nghị xác định diện tích đất do Quân khu 7–Sư đoàn 302 đã cấp cho ông Nguyễn Văn Tiến”. Ngày 24/3/2016, Cục hậu cần Bộ tư lệnh Quân khu 7 có phúc đáp (số 606/CHC-PDT) xác nhận có cấp nhà và đất cho ông Tiến theo quyết định số 13 QĐ/CN, nhưng không xác định được cụ thể diện tích đất “do quá trình di chuyển, giải thể, sáp nhập theo biểu biên chế mới, việc hồ sơ quản lý doanh trại qua các thời kỳ đã làm thất lạc quyết định lưu giữ về việc giao nhà, đất cho hộ ông Nguyễn Văn Tiến”.

Vì không xác định được diện tích theo hồ sơ, nên ông Nguyễn Văn Đằng đề nghị chính quyền đo vẽ theo thực tế. “Nhiều lần chúng tôi đề nghị cán bộ chính quyền đo vẽ lại diện tích nhà đất, nhưng không được đáp ứng. Vì thế, ngày 15/2/2017, gia đình chúng tôi phải bỏ tiền thuê công ty CP Đất Đỏ đo vẽ lại toàn bộ diện tích mảnh đất chúng tôi đang sử dụng thì được 1.030,1m². Trong khi đó, tổ kiểm kê thuộc ban giải phóng mặt bằng lại lấy số liệu từ năm 1996 (cách đây 20 năm) là không đúng với thực tế. Số liệu đo vẽ bằng phương pháp thủ công trước đây khác xa với số liệu đo vẽ từ thiết bị định vị số học hiện nay”.

Chính quyền TP. Bà Rịa hiện nay đã biết được nguồn gốc mảnh đất là thuộc Trường Quân chính quân khu 7 phân phối cho hộ ông Nguyễn Văn Tiến với mục đích “để tạo điều kiện cho gia đình cán bộ, công nhân viên nhà nước có nơi ăn chốn ở ổn định; tạo điều kiện cho cán bộ phát huy tinh thần cách mạng phục vụ Đảng và Nhà nước lâu dài”. Sau đó ông Tiến chuyển nhượng lại cho mẹ đẻ là bà Trần Thị Sáu theo giấy viết tay ngày 15/06/1992. Tuy nhiên, ngày 17/8/2016, UBND TP Bà Rịa vẫn ra quyết định 3211/QĐ-UBND: Diện tích này nằm ngoài diện tích được Quân khu 7 phân phối theo phụ lục số 1176/CHC ngày 04/10/2010 (tức là vẫn áp dụng kết quả bàn giao bỏ sót) để hỗ trợ “50% giá đất nông nghiệp” (63.000 đồng/1m²) theo bảng giá đất của tỉnh quy định cho ông Nguyễn Văn Đằng là bất hợp lý. Bên cạnh đó, diện tích đất thực tế cùng với tài sản trên đất cần được cán bộ chính quyền đo – kiểm chi tiết, tránh gây thiệt hại lớn cho người dân, dẫn đến khiếu kiện kéo dài.

Báo NB&CL sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc này.❏

Thái Sơn