Hiện đã có nhiều quy định liên quan đến việc ghi nhãn thực phẩm, trong đó, có thể kể đến như Nghị định 100/2014/NĐ-CP quy định về kinh doanh và sử dụng sản phẩm dinh dưỡng dùng cho trẻ nhỏ, bình bú và vú ngậm nhân tạo, hay Nghị định 43/2017/NĐ-CP về ghi nhãn hàng hoá, Nghị định 09/2016/NĐ-CP quy định về tăng cường vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm. Đáng chú ý hơn Thông tư liên tịch 34/TTLT-BYT-BNNVPTNN-BCT hướng dẫn ghi nhãn hàng hoá cho một số thực phẩm và phụ gia thực phẩm, thực phẩm chế biến sẵn đóng gói.

Theo đó, các nội dung bắt buộc phải ghi nhãn đó là: Tên sản phẩm, thành phần cấu tạo, định lượng sản phẩm, ngày sản xuất, thời hạn sử dụng, hướng dẫn bảo quản, hướng dẫn sử dụng, tên và địa chỉ của tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm về sản phẩm, xuất xứ, số giấy tiếp nhận bản công bố hợp quy hoặc giấy xác nhận, các khuyến cáo, cảnh báo an toàn thực phẩm.

Đối với các tổ chức quốc tế, có Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã đưa ra tiêu chí dinh dưỡng Nutrient Profiling (NP) là cách phân loại thực phẩm dựa trên thành phần dinh dưỡng với mục tiêu phòng chống bệnh tật và tăng cường sức khỏe. Bộ tiêu chí này yêu cầu ghi nhãn dinh dưỡng bao gồm thành phần muối, tổng đường, chất béo... giúp người tiêu dùng hiểu được thành phần sản phẩm.

Tuy nhiên, việc ghi nhãn dinh dưỡng trên sản phẩm vẫn chưa được Bộ y tế Việt Nam đưa vào quy định bắt buộc nhưng Bộ Y tế khuyến khích các nhà sản xuất nên đưa thông tin dinh dưỡng để người tiêu dùng dễ nhận biết và lựa chọn sản phẩm phù hợp cho mình. Theo đó, Cục Y tế dự phòng dự kiến tổ chức điều tra đánh giá thành phần thực phẩm bao gói sẵn được sử dụng nhiều ở Việt Nam. Sau đó, Cục phối hợp với các cơ quan khác ban hành quy định phù hợp về ghi nhãn dinh dưỡng và vận động các nhà sản xuất thực phẩm áp dụng.

Hiện nay, Việt Nam đang phải đối mặt với gánh nặng các bệnh không lây nhiễm như tim mạch, tiểu đường, ung thư, hầu hết là bệnh liên quan chế độ ăn uống. Ước tính đến 80% số ca tử vong ở Việt Nam là do bệnh không lây nhiễm. Và bệnh không lây nhiễm liên quan đến chế độ ăn uống như thừa cân, béo phì... đang tăng ở nhóm người trẻ. Nghiên cứu cho thấy ăn ít rau và trái cây có liên quan đến 19% trường hợp ung thư dạ dày và ruột, 31% bệnh nhân thiếu máu tim cục bộ và 11% đột quỵ. Chế độ ăn nhiều muối là một trong những nguyên nhân gây đột qụy, tăng huyết áp, ung thư dạ dày, suy thận, loãng xương và một số bệnh tim mạch khác...

Và một minh chứng khác là kết quả điều tra của Bộ Y tế năm 2015, có hơn 50% người trưởng thành ăn thiếu rau hoặc trái cây, người dân ăn muối nhiều gấp hai lần so với khuyến nghị của Tổ chức y tế thế giới, tỷ lệ thừa cân béo phì tăng nhanh.

TS Trương Đình Bắc cho biết, trong thời gian tới Bộ Y tế sẽ đẩy mạnh các hoạt động thông tin tuyên truyền giúp người dân biết cách lựa chọn thực phẩm dinh dưỡng có lợi hơn cho sức khỏe, khuyến khích nhà sản xuất chủ động công bố ghi nhãn dinh dưỡng cho người tiêu dùng dễ nhận biết tổng năng lượng, đạm, béo, tinh bột và muối, đường... 

Và như vậy, tiến tới thời gian trước mắt các nhà sản xuất nào có ghi nhãn dinh dưỡng sẽ là một lợi thế trong cạnh tranh thương hiệu và chiếm được thị yếu người tiêu dùng. Và việc khuyến khích hay bắt buộc cũng không còn quá quan trọng trong câu chuyện có hay không quy định ghi nhãn dinh dưỡng với nhà sản xuất. 

Lương Minh