Thế mạnh và thách thức

EU là một thị trường vô cùng khó tính và khắc nghiệt. Đối với các loại hàng hóa nhập khẩu, họ có những quy định, quy chuẩn rất khắt khe. Đặc biệt là về vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm.

Thông tin từ Bộ Công thương cho biết, lâu nay, nhiều mặt hàng nông sản của Việt Nam  bị từ chối nhập khẩu do còn tồn dư thuốc thú y, kim loại nặng và ô nhiễm vi sinh... Đây lại là một trong những điểm yếu cơ bản còn tồn tại với hàng hóa nông sản nước nhà. Và đây cũng chính là lý do khiến cho không ít lần các sản phẩm nông lâm thủy hải sản của Việt Nam đã lên đường “ra khơi” lại bị các đối tác nước ngoài, trong đó có EU trả về.

Chỉ riêng trong năm 2018, đã có khoảng 80 lô hàng thủy sản của chúng ta bị EU và các thị trường nhập khẩu cảnh báo không đảm bảo chất lượng và điều này cũng đồng nghĩa rằng, phía đối tác từ chối, không cho phép nhập khẩu vào thị trường họ. Tuy nhiên con số này chỉ bằng 1/2 so với năm 2017, 2016  và “chưa là gì” so với những năm trước đó. Điều này là minh chứng cho thấy, theo thời gian, các sản phẩm nông lâm thủy hải sản của Việt Nam đã dần đáp ứng được những tiêu chuẩn khắt khe từ phía thị trường EU cũng như các thị trường khó tính khác. Các DN đã tập trung vào những sản phẩm chất lượng bằng cách đầu tư thiết bị máy móc công nghệ cao, đáp ứng quy chuẩn quốc tế.  Song, trên thực tế, số DN có đủ công nghệ sản xuất để đáp ứng được các tiêu chuẩn ngặt nghèo phía đối tác không nhiều. Chỉ có khoảng 5% DN nhỏ và vừa hiện nay có quy trình chế biến nông thủy sản đáp ứng quy định các thị trường lớn, còn lại hầu như các DN đều chưa đáp ứng được.

Tự làm mới mình

EU vốn đã từng là một đối tác tiềm năng của Việt Nam nay lại càng trở nên quan trọng hơn khi chúng ta đã ký Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA). Đây là hiệp định được đánh giá sẽ tạo bước ngoặt lớn cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường với hơn 500 triệu dân này. Song, để có thể tận dụng được những cơ hội đó, yếu tố trọng yếu mà các DN Việt phải làm bằng được, đó là sản xuất có trách nhiệm, đáp ứng mọi quy chuẩn khắt khe mà phía đối tác đưa ra về vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm cũng như những quy định liên quan khác.

Đối với các DN xuất khẩu Việt Nam, có thể những lô hàng nông sản bị trả về hay án phạt thẻ vàng IUU sẽ gây ra thiệt hại không nhỏ về tài chính, về lợi nhuận, song, cái mà DN của chúng ta có được lớn hơn rất nhiều lần đó là chữ tín, là thương hiệu, là hệ thống quản lý đạt chuẩn quốc tế… Nhiều DN cho hay, từ những quy định khắc nghiệt của đối tác, họ có thể bứt lên để nâng sức cạnh tranh.

Bằng chứng là, nhiều DN đã đầu tư công nghệ vào dây chuyền sản xuất, tìm các giải pháp đáp ứng các tiêu chuẩn về chất lượng, môi trường, tiết kiệm năng lượng, an sinh xã hội… Bởi tất cả các DN đều hiểu rất rõ rằng, trong bối cảnh hội nhập hiện nay, quá dễ dãi với bản thân là họ sẽ tự đánh mất tất cả. Và hơn hết cả, khi mỗi DN có ý thức, trách nhiệm trong những sản phẩm của mình là họ đang góp phần đưa nền nông nghiệp nước nhà hướng đến sự phát triển, hội nhập bền vững.

Duy Hưng