Năm 2021 vừa qua, các doanh nghiệp xây dựng trong nước đã trải qua giai đoạn khó khăn chưa từng có. Hàng nghìn doanh nghiệp, nhà thầu đã phá sản do các tác động của đại dịch COVID-19.

Chỉ khi Chính phủ ban hành Nghị quyết 128 vào đầu tháng 10/2021, về việc thay đổi phương án phòng, chống đại dịch COVID-19, nới lỏng các quy định giãn cách xã hội, các địa phương cũng cho phép các công trình được xây dựng trở lại. Nhờ đó, các doanh nghiệp xây dựng mới có động lực hồi phục trở lại.

Thế nhưng, hiện nay, các doanh nghiệp xây dựng tiếp tục đối mặt với một nỗi lo khác, liên quan tới việc giá nguyên, vật liệu ngày càng tăng cao, điều này đe dọa tới quá trình hồi phục của các doanh nghiệp xây dựng.

Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, chỉ số giá xây dựng năm 2021 tăng 4,34% so với năm 2020. Việc chỉ số giá xây dựng tăng được Bộ Xây dựng chỉ rõ là do tác động của giá thép xây dựng tăng từ 30-40%, mức tăng này được xem là không theo quy luật thông thường.

Không chỉ thép, các loại nguyên, vật liệu khác cũng tăng giá mạnh. Cụ thể, chỉ tính riêng quý IV/2021, giá xi-măng đã tăng 6%. Trong khi đó, giá cát xây dựng tăng 3,65% - 5,8%, giá đá xây dựng cũng tăng bình quân từ 3,69% - 6,78%, tùy khu vực,...

Trong khi đó, tại một nghiên cứu mới đây về tình hình hoạt động, kinh doanh của các doanh nghiệp xây dựng, Tổng cục Thống kê cho biết: Khoảng 51% trong tổng số 7.000 doanh nghiệp xây dựng dự báo, tình hình sản xuất, kinh doanh trong quý I/2022 sẽ gặp khó khăn hơn quý IV/2021.

Trong đó, về chi phí sản xuất trong quý I/2022, 52,8% doanh nghiệp dự báo tổng chi phí sản xuất trên một đơn vị sản phẩm tăng; 27,7% dự báo không đổi và 19,5% dự báo chi phí sản xuất giảm.

Cụ thể hơn về chi phí nguyên, vật liệu trực tiếp quý I/2022 so với quý IV/2021, có 54,1% doanh nghiệp dự báo cho phí nguyên vật liệu tăng; 27,0% doanh nghiệp dự báo không đổi và 18,9% dự báo giảm.

Chi phí nhân công trong quý I/2022 so với quý IV/2021 cũng được 43,9% doanh nghiệp dự báo tăng; 36,8% doanh nghiệp dự báo không đổi và 19,3% doanh nghiệp dự báo giảm.

Trước hiện tượng này, nhiều doanh nghiệp xây dựng, nhà thầu kiến nghị, Chính phủ, cùng Bộ Xây dựng nhanh có các biện pháp nhanh chóng bình ổn giá nguyên vật liệu đầu vào cho ngành xây dựng.

Đồng thời, cơ quan chức năng tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn dễ dàng hơn bằng cách tiếp tục kéo dài thời gian giảm lãi suất vay ngân hàng, hỗ trợ vay ngân hàng lãi suất thấp; thủ tục vay vốn ngân hàng thuận lợi, nhanh chóng hơn.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp xây dựng mong muốn Chính phủ tạo điều kiện đấu thầu mở rộng; đẩy mạnh công tác giải ngân đầu tư công đối với các công trình sử dụng vốn ngân sách nhà nước để các công trình không bị gián đoạn thi công; 

Các doanh nghiệp cũng mong muốn Chính phủ gia hạn kiểm tra thuế để giảm bớt áp lực cho doanh nghiệp; miễn giảm thuế, phí, kéo dài thời gian nộp thuế, lệ phí; gia hạn, lùi thời gian nộp thuế cho doanh nghiệp; giảm mức tính lãi chậm nộp thuế cho doanh nghiệp; 

Cuối cùng, các doanh nghiệp đề nghị Chính phủ tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính công, đơn giản hóa thủ tục trình tự cấp giấy phép xây dựng để các công trình, dự án được thi công đúng tiến độ, tạo lập nhiều kênh thông tin để lắng nghe và chia sẻ, phản hồi lại các ý kiến của doanh nghiệp, tạo điều kiện tối đa để doanh nghiệp phát triển bền vững.

Liên quan tới vấn đề bình ổn giá vật liệu xây dựng, mới đây, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành giao Bộ Xây dựng chủ động thực hiện các biện pháp để bình ổn thị trường vật liệu xây dựng theo thẩm quyền; kiểm tra, hướng dẫn Sở Xây dựng tại các địa phương trong việc công bố giá vật tư, vật liệu xây dựng, chỉ số giá xây dựng theo quy định.