Năm 2017, Thanh tra Chính phủ ban hành Kết luận số 1203/KL-TTCP Về quản lý đầu tư xây dựng một số Dự án nhà ở, khu đô thị và quản lý, sử dụng quỹ nhà để lại từ các dự án đầu tư phát triển khu nhà ở, khu đô thị theo Quyết định số 123/2001/QĐ-UB ngày 06/12/2001 của UBND TP. Hà Nội, giai đoạn từ năm 2002 đến năm 2014. 

Kết luận đã chỉ rõ nhiều sai phạm của các dự án, các chủ đầu tư và trách nhiệm của thành phố Hà Nội cùng nhiều Sở, ngành, trong đó có trách nhiệm của Sở Xây dựng Hà Nội giai đoạn 2002 – 2014 với những người đứng đầu như ông Nguyễn Thế Hùng – hiện đang đương chức Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội; ông Lê Văn Dục – đương nhiệm Giám đốc Sở.

Theo đó, một số dự án chủ đầu tư xây dựng sai quy hoạch về tầng cao, tầng hầm, kể cả đất cây xanh công cộng…, do khâu hậu kiểm quy hoạch không thực hiện, nên không phát hiện được lỗ hổng; đồng thời các cơ quan quản lý Nhà nước không xác định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất bổ sung, gây thất thu ngân sách nhà nước. Nhiều trường hợp đã cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà cho khách hàng không đúng quy định, nhưng các cơ quan chức năng quản lý nhà đất, quản lý quy hoạch, trật tự đô thị cũng không ngăn chặn và xử lý những sai phạm đó.

Trong bản Báo cáo tổng hợp tình hình thực hiện kết luận tại phiên chất vấn của kỳ họp thứ 5 HĐND TP. Hà Hội, chuẩn bị cho kỳ họp thứ 6 vào đầu tháng 7/2018, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội - Nguyễn Đức Chung cho biết từ tháng 10/2017 đến tháng 5/2018, thành phố đã kỷ luật 34 thanh tra xây dựng, trong đó 10 trường hợp đang là cán bộ lãnh đạo, quản lý (gồm 1 Phó Chánh thanh tra Sở Xây dựng Hà Nội, 3 đội trưởng, 6 đội phó). 

Như vậy có thể thấy rằng tình trạng vi phạm trật tự xây dựng tại Hà Nội vẫn đang rất nóng, nhiều cán bộ thanh tra xây dựng chưa làm tròn trách nhiệm, có dấu hiệu buông lỏng quản lý để xảy ra vi phạm trật tự xây dựng tràn lan.

 Trụ sở Sở Xây dựng Hà Nội.

Dự án KĐTM Dịch Vọng do Công ty CP phát triển đô thị Từ Liêm làm chủ đầu tư là một trong nhiều dự án có nhiều vi phạm liên quan trực tiếp đến Sở Xây dựng Hà Nội. Ngoài vi phạm quy hoạch, Chủ đầu tư đã xây dựng 3 tầng kỹ thuật diện tích hàng nghìn mét vuông nhưng lại cho thuê làm văn phòng kinh doanh là không phù hợp quy hoạch xây dựng, sử dụng không đúng mục đích, vi phạm Điểm a, Khoản 1, Điều 36 Luật Xây dựng năm 2003.

 Việc xây dựng sai quy hoạch đối với các tòa nhà trên chưa được cơ quan quản lý về quy hoạch và trật tự xây dựng đô thị xử lý theo quy định, vi phạm Nghị định số 108/2007/NĐ-CP ngày 7/12/2007 của Chính phủ về xử lý vi phạm trật tự xây dựng.

Đối với cử tri Thủ đô, việc UBND TP. Hà Nội, Sở Xây dựng đã tiến hành kiểm điểm, kỷ luật cán bộ của Sở này liên quan đến sai phạm trật tự xây dựng là điều cần thiết. Tuy nhiên, đối với những sai phạm lớn của hàng loạt dự án, cử tri cũng mong muốn UBND TP. Hà Nội, Sở Xây dựng phải công khai trách nhiệm của tập thể, cá nhân, cung cấp thông tin tới báo chí một cách chính xác để có những phản ánh khách quan. 

Ông Hoàng Anh Minh – cử tri quận Hoàn Kiếm cho biết: “Cử tri chúng tôi nhận thấy thời gian vừa qua Hà Nội đã quyết liệt hơn trong việc xử lý cán bộ có sai phạm liên quan đến vi phạm xây dựng. Tuy nhiên, việc công khai trách nhiệm của những cán bộ này ra sao, vi phạm như thế nào thì vẫn chưa được làm tới. Việc này theo tôi thấy cần phải thực hiện một cách minh bạch để tạo được niềm tin trong nhân dân…”.

Một sai phạm nghiêm trọng liên quan đến trách nhiệm của Sở Xây dựng Hà Nội, đó là sai phạm của Công ty TNHH MTV Quản lý kinh doanh và phát triển nhà Hà Nội. Đơn vị này từ năm
2013-2015 đã ký hợp đồng mới cho 66 đơn vị, cá nhân theo chấp thuận của Sở xây dựng và 17 đơn vị, cá nhân hết hợp đồng tiếp tục sử dụng; có 34/65 đơn vị còn nợ tiền thuê nhà gần 6 tỷ 200 triệu đồng.

Hiện có 28 điểm Xí nghiệp quản lý dịch vụ và khai thác đã tự bố trí cho các hộ sử dụng diện tích kinh doanh nhưng không có hợp đồng thuê và chưa được sự chấp thuận của UBND TP. Hà Nội với diện tích là 5.387,85m2; Công ty tự tính tiền sử dụng của các hộ kinh doanh với số tiền phải thu là 23 tỷ 471 triệu đồng, số thu được: 2 tỷ 891 triệu đồng, số còn phải thu là 20 tỷ 880 triệu đồng.

Việc Công ty tiếp tục ký hợp đồng với  66 đơn vị, cá nhân: tất cả các hợp đồng đều không được tổ chức đấu giá là thực hiện không đúng quy định tại Điều 1 và Điều 17 Quyết định 33/2012/QĐ-UBND ngày 20/11/2012 của UBND TP. Hà Nội. Trách nhiệm thuộc Giám đốc Công ty TNHH MTV quản lý kinh doanh và phát triển nhà Hà Nội, Sở Xây dựng.

Liên quan đến sai phạm trên, mới đây, cơ quan điều tra đã quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với ông Nguyễn Đức Sơn - Nguyên Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Quản lý kinh doanh và phát triển Nhà Hà Nội, ra lệnh bắt tạm giam 4 tháng để điều tra. 

Trước đó, cơ quan điều tra bắt giam ông Lương Văn Hữu, nguyên Giám đốc Xí nghiệp Quản lý dịch vụ và khai thác Khu đô thị, đơn vị trực thuộc công ty Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội do có vi phạm trong quản lý quỹ nhà tái định cư.

Quốc Trần