Người mắc COVID-19 tăng lên có nhiều nguyên nhân

Vừa qua Bộ Y tế có thống kê số ca nhiễm COVID-19 lên đến 21 nghìn ca/ngày. Trao đổi với phóng viên Báo Nhà báo & Công luận, PGS Trần Đắc Phu cho rằng, nguyên nhân do Tết đi lại, việc tiếp xúc giữa người với người tăng lên. Các cơ quan chức năng có kêu gọi tăng cường phòng bệnh nhưng trên thực tế, những yêu cầu đưa ra đã không được thực hiện triệt để. Nên có chuyện người đã nhiễm F0 tiếp xúc với người khác. Khi tiếp xúc gần thì tạo điều kiện lây lan.

Còn tại sao, trong Tết thống kê thấy ít ca mắc, thì trong ngày trong Tết có thể đã nhiễm nhưng trong thời kỳ ủ bệnh, xét nghiệm chưa ra. Nhưng việc xét nghiệm, báo thống kê chưa triệt để nên giờ thống kê, báo cáo người ta xét nghiệm tăng lên.

Theo ông Trần Đắc Phu, việc đánh giá diễn biến dịch và việc tăng cường các biện pháp kiểm soát ngăn ngừa lây nhiễm là cần thiết, đặc biệt khi có dấu hiệu gia tăng.

Tuy nhiên, cũng không vì vậy mà quá hoảng hốt, để vội vã đưa ra các biện pháp phòng dịch cực đoan, với các quy định ngăn cấm không phù hợp.

"Trước đây, chúng ta từng áp dụng một số biện pháp “cứng rắn” để chống dịch vì khi đó chưa bao phủ vắc xin và hệ thống y tế quá tải do kinh nghiệm và năng lực điều trị chưa được tốt như hiện nay...", ông Phu nói.

Hiện tại, với thành quả của bao phủ vắc xin rộng; ý thức phòng dịch của người dân đã gần như được phổ cập; năng lực phòng chống dịch của hệ thống y tế được củng cố và đặc biệt là hệ thống y tế đã bớt nguy cơ quá tải do đa phần người mắc đã có thể cách ly, quản lý tại nhà, do đó, theo chuyên gia này, việc áp dụng các biện pháp phòng dịch cần được thực hiện đúng với tinh thần Nghị quyết 128 của Chính phủ và hướng dẫn của Bộ Y tế.

Trong giai đoạn này, hầu hết các địa phương đều đã thực hiện tốt chỉ đạo của Chính phủ về thích ứng linh hoạt để phát triển kinh tế; học sinh được trở lại trường học; và các biện pháp phòng dịch được đánh giá với quy mô đến tận xã, phường thậm chí có thể quy mô nhỏ hơn.

Việc này giúp cho các địa phương có biện pháp phù hợp, không ảnh hưởng đến sự phục hồi chung của nền kinh tế, đời sống người dân.

Trong bối cảnh hiện nay cần đưa trẻ đến trường

Một vấn đề mà người dân quan tâm hiện nay, đó là việc học sinh đi học trở lại thì vấn đề phòng chống dịch sẽ như thế nào. Trong vài ngày qua, học sinh tại Hà Tĩnh, Thanh Hóa sau Tết khi đi học trở lại, có test thì ca nhiễm trong học sinh và giáo viên tăng lên.

Xung quanh việc này, ông Trần Đắc Phu cho rằng, các địa phương không cần thiết xét nghiệm tràn lan, chỉ xét nghiệm đối tượng nguy cơ. Biện pháp tăng cường là quản lý rủi ro.

Ông Trần Đắc Phu nhấn mạnh, việc cho trẻ đến trường thời điểm này là rất cần thiết khi thời gian nghỉ chống dịch quá dài.

Không đến trường, trẻ không được tương tác với thầy cô và bạn bè, sẽ gây ra nhiều khiếm khuyết về tinh thần và thể chất. Ví dụ, trẻ có thể mắc bệnh trầm cảm, hoặc những bệnh không lây nhiễm, nghiện trò chơi điện tử, tiềm ẩn rủi ro lớn.

“Do đó cần cho trẻ đi học trực tiếp vì sự phát triển thể chất, tâm lý, trí tuệ của trẻ”, ông Phu khuyến nghị.

Cũng theo chuyên gia này, các nghiên cứu đã chứng minh, trẻ em khi mắc COVID-19 thường có triệu chứng rất nhẹ hoặc không triệu chứng.

Và khi Việt Nam xác định mở cửa an toàn, linh hoạt, thích ứng với đại dịch thì việc đưa học sinh trở lại trường là hợp lý, thay từ “cấm đoán” bằng quản lý rủi ro.

Để đảm bảo an toàn khi trẻ trở lại trường học, theo ông Phu, cần tiếp tục đẩy mạnh chiến dịch tiêm chủng COVID-19, từ người lớn trong nhà, tiêm mũi tăng cường cho người cao tuổi, đến các nhân viên trường học và trẻ nhỏ.

Đối với những trẻ chưa tiêm và không tiêm vaccine, cũng nên đến trường và sẽ được kiểm soát bằng nhiều biện pháp an toàn.

Ngoài ra, Bộ Y tế cần phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo, nhà trường phối hợp với phụ huynh thực hiện nghiêm các quy định phòng chống dịch đã được quy định. Học sinh cần đeo khẩu trang, được sàng lọc kỹ khi đến trường.

Nếu học sinh xuất hiện triệu chứng ho, sốt, khó thở hoặc gia đình học sinh có thành viên là F0 thì học sinh tạm dừng đến trường, truy vết học sinh trong lớp, thay vì đóng cửa cả trường học.

Còn những em thuộc diện nghi ngờ, sẽ được xét nghiệm trước khi tới lớp. Xét nghiệm chỉ là “lát cắt” cho biết tại thời điểm đó học sinh có bị nhiễm SARS-CoV-2 còn nếu không thực hiện tốt các biện pháp phòng bệnh thì lại bị nhiễm sau đó.

“Việc phối hợp giữa phụ huynh, nhà trường và cơ quan y tế để cùng theo dõi sức khỏe của học sinh đóng vai trò rất quan trọng. Học sinh trở lại trường sau ngày nghỉ Tết, nguy cơ lây nhiễm sẽ cao hơn bởi các em di chuyển nhiều nơi”, ông Phu cho biết.

PGS.TS Trần Đắc Phu cũng cho rằng, cơ quan chức năng phải đánh giá, điều tra dịch tễ, xét nghiệm, rồi xác định F1, F0 một cách hợp lý. Nếu trẻ không tiếp xúc với nhau thì không phải là F1, từ đó truy vết hẹp nhất, không thể bắt cả lớp hoặc cả trường nghỉ học.

Hoặc trong một gia đình xuất hiện F0, nếu đánh giá không có sự lây nhiễm thì cho trẻ đi học trở lại.

Ông Phu khuyến cáo nguy cơ đến đâu, đáp ứng đến đó, tránh việc đáp ứng không tới thì cũng không phòng chống được dịch. Nhưng đánh giá nguy cơ thái quá dẫn tới đáp ứng một cách thái quá,  khiến học sinh phải nghỉ học dẫn đến việc học bị gián đoạn.

Ngoài ra, theo chuyên gia, việc xét nghiệm cũng phải thực hiện đúng theo dịch tễ, tránh xét nghiệm tràn lan và không cần thiết, vừa không hiệu quả, vừa tốn kém cho nhà trường và tốn kém cho phụ huynh.

“Chúng ta chỉ xét nghiệm khi trẻ có triệu chứng và yếu tố dịch tễ nghi ngờ” -  ông Phu cho biết và cho rằng, cũng cần có những hướng dẫn cách ly tại nhà cho trẻ, nhất là đối với trẻ chưa tự cách ly một mình được.

Đồng thời, phụ huynh có kế hoạch phát hiện những trẻ bị bệnh sau khi ở nhà nhiều ngày như trầm cảm, các bệnh về sức khỏe thể chất tinh thần, từ đó phối hợp với nhà trường gia đình và cơ quan y tế để can thiệp kịp thời.

Cuối cùng, ông Phu cho rằng, chính quyền địa phương cần chuẩn bị các cơ sở điều trị dành cho trẻ mắc COVID-19 chuyển biến nặng.

Theo ông Phu, dù số ca tại các địa phương vẫn không ngừng tăng, nhưng phụ huynh không nên quá lo ngại. “Chúng ta cần tuyên truyền tới các bậc phụ huynh để họ không lo lắng quá khi cho trẻ đến trường.

Và khi con mình bị nhiễm COVID-19 thì cần bình tĩnh, phối hợp với nhà trường. Chúng ta cần tập trung giải quyết những hiện tượng lo lắng quá, sợ quá không cho trẻ em đến trường”, ông Phu nhận định.