Nổ mìn sát nhà dân

Dự án đầu tư hệ thống kênh thủy lợi Bắc sông Chu - Nam sông Mã do Ban quản lý dự án đầu tư và xây dựng thủy lợi 3 (Bộ NN&PTNT) được phê duyệt với tổng mức đầu tư 4.315 tỷ đồng vay vốn Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB). Dự án được thiết kế với kênh chính dài 16,510km, kênh chính Bắc dài 58,4998km, kênh chính Nam dài 43,348km nhằm phát huy hiệu quả đồng bộ của Công trình Thủy lợi - Thủy điện Cửa Đạt. Khi hoàn thành sẽ chủ động tưới tự chảy cho gần 32.000ha các huyện Thọ Xuân, Ngọc Lặc... của tỉnh Thanh Hóa. Công trình được khởi công vào tháng 3/2015 và đến nay đã đưa vào sử dụng.

Tuy nhiên, theo phản ánh của người dân, trong quá trình xây dựng, khi thi công kênh Bắc đoạn chảy qua xã Nguyệt Ấn (Ngọc Lặc), từ tháng 6/2016 đơn vị thi công đã nổ mìn phá đá ngay sát nhà dân, khoảng cách chưa đầy 15m, khiến lòng đất rung lắc, hàng trăm công trình nhà ở của hộ dân ở các thôn Minh Thạch, Liên Cơ 1, Liên Cơ 2, Liên Cơ 3, làng Nán, làng Tường, Khe Ba (xã Nguyệt Ấn, huyện Ngọc Lặc) bị lún nứt, hư hỏng, thậm chí có nguy cơ đổ sập.

Không chỉ gây chấn động nứt nhà dân mà nhiều giếng nước cạn khô, hằng ngày dân phải trông chờ để mua nước sinh hoạt khiến cuộc sống của bà con bị đảo lộn.

Ghi nhận của PV, hiện tại, còn nhiều đoạn của tuyến kênh đang bị lở sạt do ta luy cao từ 12 đến 13m nhưng không có lan can, gây nguy hiểm cho người và gia súc sống bên cạnh.

Cho đến nay, sau nhiều lần UBND huyện Ngọc Lặc cùng các cơ quan có thẩm quyền tổ chức họp dân, kiểm tra, thống kê thiệt hại để tiến hành đền bù, nhưng nhiều hộ dân chưa đồng thuận, cho rằng không công bằng, thiếu minh bạch.

Ông Hoàng Đình Hào - ở thôn Liên Cơ 1, phản ánh: Gia đình ông và nhiều hộ khác không được đền bù thỏa đáng phần thiệt hại nhà cửa bị ảnh hưởng từ việc thi công, nổ mìn xây dựng Dự án.

Ông Hào cho biết, người dân ở đây bức xúc bởi nhận thấy có dấu hiệu gian lận trong việc kê khai thiệt hại. Trong số 349 hộ dân bị ảnh hưởng có 3 hộ, gồm: Hà Sĩ Sơn, Nguyễn Văn Đức, Quách Trọng Đính ở thôn Liên Cơ 1 được đền bù trước với con số lên đến 4,7 tỷ đồng chiếm phân nửa số tiền kinh phí dành cho đền bù. Trong khi đó, hơn 200 hộ dân có nhà cửa bị thiệt hại, thậm chí nhiều nhà bị thiệt hại rất nghiêm trọng nhưng chỉ được áp giá đền bù, hỗ trợ vài chục triệu đồng, không đủ tiền sửa chữa. “Trường hợp nhà ông Quách Trọng Đính chỉ có hệ thống cửa nhôm kính, nhưng khi kiểm kê và đền bù lại ghi là cửa gỗ. Gia đình ông Đính có quán bán hàng, rộng chưa đầy 100m2, được coi là nơi an toàn để di dời người vào ở tạm, nhưng bị phá đi để nhận 370 triệu đồng tiền bồi thường. Như thế, tổng số tiền đền bù gia đình ông Đính nhận được lên tới hơn 2 tỷ đồng”, ông Hào lấy ví dụ.

Sai đến đâu xử lý đến đó

Ngày 28/12/2018, văn bản do Phó Chủ tịch UBND huyện Ngọc Lặc Phạm Tiến Dũng ký trả lời người dân cho rằng việc kiểm kê và lập dự toán đúng quy định. Tuy nhiên, văn bản này lại thừa nhận, sau khi thành lập Tổ rà soát quy trình kiểm kê, áp giá bồi thường đối với 3 hộ mà người dân phản ánh ở trên có sai sót dẫn đến phải thu hồi  trên 463 triệu đồng.

Trao đổi với phóng viên, ông Lê Văn Tuấn - Chủ tịch UBND huyện Ngọc Lặc cho biết, cho đến nay đã cơ bản đền bù xong cho các hộ dân ở xã Nguyệt Ấn.

Về việc gian lận trong kê khai tài sản đền bù, ông Tuấn cho biết: Nhà ở nông thôn xây dựng không có thiết kế cụ thể, dẫn đến đo sai; khi áp giá có dư ra chút ít nên đã chỉ đạo thu hồi.

UBND huyện giao cho phòng Nội vụ kiểm điểm làm rõ trách nhiệm, đề xuất hình thức kỷ luật đối với từng người vi phạm; ai có liên quan, sai đến đâu xử lý đến đó, khi có kết quả cụ thể sẽ thông báo sau.

Trước đó, ông Lê Văn Tuấn cũng thừa nhận, Dự án xây dựng kênh Bắc đang “có vấn đề”. Thiết kế đào rất sâu nhưng không có rào chắn rất nguy hiểm. Nghiêm trọng là từ khi dự án được triển khai xây dựng đến khi đưa vào sử dụng không những mất nước sinh hoạt mà còn gây mất nước trong sản xuất lúa nên huyện đang phải tính toán để chuyển đổi cho người dân trồng ngô. “Mất nước ở khu dân cư nào thì làm nhà máy nước ở khu vực đó. Tuy nhiên, đang phải chờ UBND tỉnh bố trí ngân sách”, ông Tuấn cho hay.

Anh Đức