Trước thềm lễ kỷ niệm 68 năm Ngày thành lập HNBVN (21/4/1950 – 21/4/2018), phóng viên báo Nhà báo & Công luận đã có cuộc trò chuyện với ông Thuận Hữu, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập báo Nhân dân, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam xung quanh câu chuyện tiếp nối truyền thống, thắp lửa tương lai của Hội Nhà báo Việt Nam.

+ Trong lịch sử 93 năm phát triển báo chí cách mạng Việt Nam, thì 68 năm HNBVN là một bề dày đáng tự hào. Truyền thống được ví như ngọn đuốc soi đường. Ông hiện đang gánh vác công tác Hội, ông đánh giá như thế nào về bề dày ấy?

- Chúng tôi luôn nhớ về quá khứ, quý trọng và thực sự biết ơn các thế hệ lãnh đạo Hội, những bậc đàn anh đi trước trong một công việc mà họ đã tạo dựng nên một nền tảng vững chắc, một truyền thống đáng tự hào của giới báo chí. Trong những năm tháng kháng chiến chống Pháp cực kỳ gian khổ trên chiến khu Việt Bắc, những người làm báo cách mạng, dưới sự dìu dắt của lãnh tụ - nhà báo Hồ Chí Minh, tập hợp vì lý tưởng cộng sản, đã thành lập Hội những người viết báo Việt Nam, nay là Hội Nhà báo Việt Nam. 

Trong thiếu thốn mọi bề, nhưng những người làm báo cách mạng lúc đó đã làm việc quên mình, vì thành công của cách mạng, đã thực sự thắp lên ngọn lửa nhiệt huyết. Ngày nay, trong điều kiện làm việc tốt hơn, không lẽ gì mà chúng ta không tiếp bước truyền thống đó, để tiếp tục sự nghiệp cách mạng vì nước, vì dân. Nói cách khác, thế hệ làm báo cách mạng hiện nay được trao sứ mệnh giữ ngọn lửa ấy, tiếp bước truyền thống của cha anh, giữ lửa cho tương lai.

+ Sự “giữ lửa” ấy là động lực, tạo đà để chúng ta đổi mới, phát triển, theo kịp với xu hướng của thời đại. Thưa Chủ tịch, chúng ta đã thực sự tiếp bước xứng tầm với nhiệm vụ của một tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp?

- Thật khó để xác định sự xứng tầm! Trong cả chặng đường xây dựng và phát triển 68 năm qua, HNBVN đã từng bước khẳng định được vị thế, phát huy được vai trò của người làm báo cách mạng, luôn đồng hành cùng dân tộc, theo Đảng, phục vụ nhân dân. Trong thành công của cách mạng, có đóng góp không nhỏ của báo chí, các thế hệ nhà báo. Hội Nhà báo Việt Nam với tư cách là một tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp, có thể tự hào về điều này.

 Những thuộc tính chính trị, xã hội, nghề nghiệp của Hội gắn bó hữu cơ với nhau, tạo tiền đề cho các nhà báo phấn đấu thực hiện mục tiêu cuối cùng là phục vụ sự nghiệp cách mạng của Đảng, của Nhà nước và nhân dân. 

Với sứ mệnh đó, trong 65 năm qua, kể từ ngày thành lập đến nay, Hội Nhà báo Việt Nam đã chứng minh một điều hết sức cơ bản là HNBVN là tổ chức duy nhất của tất cả người làm báo cách mạng trong cả nước. 

Tuy nhiên, chúng ta không thể ngồi yên trên thành công đó, mà phải luôn sáng tạo, đổi mới cho theo kịp với bước tiến của thời đại. Chỉ riêng sự phát triển của công nghệ thông tin cũng đòi hỏi nhà báo phải học hỏi, phải thay đổi tác phong tác nghiệp. Đó là chưa kể nhiệm vụ cách mạng của từng thời kỳ có khác nhau. Người làm báo phải hăng say, nhưng phải bản lĩnh, tỉnh táo.

 Đồng chí Thuận Hữu - Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập báo Nhân dân, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam tham quan gian trưng bày của báo Phụ nữ Việt Nam.

+ Năm 2017 qua đi, để lại những ấn tượng sâu sắc về sự sôi động, đa dạng trong các hoạt động của Hội Nhà báo Việt Nam. Đó là động lực để ngay từ những ngày đầu năm 2018, Hội Nhà báo Việt Nam đã tổ chức thành công nhiều sự kiện, mà điểm nhấn đặc sắc là Hội báo toàn quốc 2018 với quy mô lớn hơn, hoạt động phong phú, đa dạng hơn, sự lan tỏa vì thế mà sâu rộng hơn rất nhiều trong đời sống báo chí và hội viên cả nước. Điều đó cho thấy Hội Nhà báo Việt Nam ngày càng nêu cao vai trò là tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp của đội ngũ người làm báo cả nước, khẳng định vị thế của giới báo chí và của tổ chức Hội trong đời sống xã hội?

- Có thể nói năm 2017 là một năm làm được nhiều việc của Hội Nhà báo Việt Nam. Từ đầu năm, các cấp Hội Nhà báo Việt Nam đã chủ động đổi mới nội dung và phương thức hoạt động, bám sát và triển khai kịp thời, có hiệu quả, góp phần thiết thực vào việc quán triệt và thực hiện các nhiệm vụ chính trị năm 2017; tiếp tục củng cố và nâng cao vai trò và vị trí của Hội Nhà báo Việt Nam trong thời kỳ mới. 

Nhiều hoạt động, công tác trọng tâm chủ yếu đã được triển khai thực hiện tốt, đó là: Chỉ đạo và tổ chức thành công đại hội nhiệm kỳ của các đơn vị trực thuộc Trung ương Hội, bảo đảm đúng Điều lệ Hội; hoàn thành kế hoạch đổi cấp thẻ mới nhiệm kỳ 2016–2020 kết hợp với việc củng cố bộ máy và rà soát lại đội ngũ hội viên của các tổ chức hội trực thuộc, hiện đã đổi và cấp mới thẻ hội viên nhiệm kỳ 2016-2020 cho hơn 22.500 hội viên.

Thực hiện hiệu quả các hoạt động trong công tác xây dựng Hội, công tác Nghiệp vụ, công tác Kiểm tra, công tác Đối ngoại, công tác báo chí, công tác văn thể, xã hội từ thiện…; tổ chức thành công nhiều hoạt động, sự kiện theo chức năng, nhiệm vụ của Hội như hội nghị, hội thảo, tọa đàm, các Giải báo chí và các khóa tập huấn bồi dưỡng về chính trị, chuyên môn nghiệp vụ…

Năm 2017, Trung ương Hội đã tổ chức được 114 lớp bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí với gần 4.400 lượt hội viên - nhà báo trên toàn quốc tham gia, Hội tổ chức và phối hợp với Ban, Bộ, ngành Trung ương và địa phương tổ chức 14 Giải báo chí… đây thực sự là các con số hết sức ấn tượng.

Từ kết quả của Hội Báo toàn quốc 2016 và 2017, trung tuần tháng 3/2018 vừa qua, Hội Nhà báo Việt Nam đã tổ chức rất thành công Hội Báo toàn quốc 2018 tại Bảo tàng Hà Nội, với sự tham gia của 73 gian trưng bày và rất nhiều hoạt động nghiệp vụ sôi nổi, chất lượng. 

Sự có mặt, động viên của Chủ tịch nước Trần Đại Quang; Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân; Ủy viên Bộ chính trị, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Võ Văn Thưởng; Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam và nhiều đồng chí lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước, lãnh đạo các Bộ ngành cùng với số lượng hàng nghìn người tham gia Hội Báo mỗi ngày không chỉ thể hiện sự quan tâm đặc biệt của lãnh đạo Đảng, Nhà nước đối với sự kiện quan trọng của giới báo chí mà còn thể hiện khí thế phát triển của báo chí Việt Nam đồng hành cùng đất nước đổi mới. 

Sự thành công của 03 lần tổ chức Hội Báo toàn quốc và đặc biệt là sự thành công của Hội Báo toàn quốc 2018 đã góp phần nâng cao hơn nữa vị thế của giới báo chí Việt Nam, uy tín, chất lượng hiệu quả hoạt động của tổ chức Hội Nhà báo Việt Nam.

Qua việc triển khai thực hiện các hoạt động trên, cho thấy các cấp hội từ Trung ương đến địa phương đã có bước chuyển biến tích cực với những kết quả rõ nét, các cấp hội không ngừng đổi mới nội dung và hình thức hoạt động, từng bước khẳng định vai trò, vị thế của Hội Nhà báo trong hệ thống chính trị, góp phần tích cực và hiệu quả vào công cuộc đổi mới đất nước cũng như sự phát triển của báo chí Việt Nam.

+ Năm 2018 cũng là năm Hội Nhà báo Việt Nam đi được chặng đường nửa nhiệm kỳ khóa X (2015-2020), đối chiếu với 11 nhiệm vụ trọng tâm Nghị quyết Đại hội X Hội Nhà báo Việt Nam đề ra, ông đã thấy hài lòng về các hoạt động của Hội Nhà báo các cấp nói riêng và Hội Nhà báo Việt Nam nói chung?

- Đối chiếu với 11 nhiệm vụ trọng tâm Nghị quyết Đại hội X Hội Nhà báo Việt Nam đề ra, trong nửa đầu nhiệm kỳ các cấp Hội cơ bản thực hiện đúng tiến độ đề ra. Trong đó, nổi bật là các hoạt động nghiệp vụ, tổ chức thành công Hội Báo toàn quốc hàng năm; Ban hành 10 điều Quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam; Rà soát tổ chức Hội và chất lượng đội ngũ hội viên thông qua đổi thẻ giai đoạn 2016-2021; Thành lập Bảo tàng Báo chí Việt Nam; Ra mắt Cổng thông tin điện tử. Đặc biệt, Hội Nhà báo Việt Nam đã thành công xuất sắc trên cương vị Chủ tịch Liên đoàn các nhà báo ASEAN (CAJ), nhiệm kỳ 2015-2017. 

Những kết quả đạt được trong nửa nhiệm kỳ qua góp phần nâng cao hơn nữa vị trí, vai trò, chức năng, hiệu quả hoạt động của tổ chức Hội Nhà báo Việt Nam, góp phần vào thành tích chung của đất nước trong thời kỳ đổi mới. Khối lượng công việc nhiều, triển khai tốt và kết quả ấn tượng thì không thể nói là không hài lòng. 

Tuy nhiên, điều tôi quan tâm đến là chặng đường hai năm tiếp theo chúng ta sẽ làm gì, phát huy kết quả đã đạt được ra sao để nhiệm kỳ X thật sự là một nhiệm kỳ ấn tượng, khẳng định vị thế ngày càng quan trọng của Hội Nhà báo Việt Nam trong đời sống báo chí Việt Nam.

+ Như vậy, chúng ta cũng còn bộn bề công việc phải làm và không ít điều trăn trở, thưa Chủ tịch?

- Tất nhiên rồi. Mọi cuộc hành trình đều là những bước đi không ngừng nghỉ. Nhìn lại quá khứ không phải chỉ để tự hào, mà phải nhìn nhận đó là động lực để tiếp bước, đổi mới và làm tốt hơn nữa. Nói đúng hơn là chúng ta còn rất nhiều công việc quan trọng phía trước cho nhiệm kỳ mới, cho những bước đi sau 68 năm. Bộn bề và trăn trở nhiều chứ, bởi cuộc sống luôn vận động. 

Những thay đổi từng ngày của hoạt động báo chí, hoạt động Hội… sẽ lại đặt ra những nhiệm vụ mới, công việc mới và trách nhiệm mới. Việc cấp có thẩm quyền chưa phê chuẩn Điều lệ Hội Nhà báo Việt Nam đã được Đại hội X Hội Nhà báo Việt Nam thông qua gây nhiều khó khăn, trở ngại cho hoạt động của các cấp Hội.

 Một số tổ chức Hội Nhà báo chưa chủ động, sáng tạo trong tổ chức hoạt động nên chất lượng và hiệu quả hoạt động chưa cao, chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu và nhiệm vụ trong thời kỳ mới, chưa theo kịp sự phát triển của báo chí.

 Công tác bồi dưỡng nâng cao về chính trị, chuyên môn nghiệp vụ và đạo đức nghề nghiệp đối với hội viên, nhà báo, đặc biệt việc học tập, quán triệt và thực hiện Luật Báo chí, 10 điều Quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam ở một số cấp Hội và các cơ quan báo chí chưa thật sự được chú trọng;  

Ở một số cấp Hội và cơ quan báo chí còn xảy ra hiện tượng hội viên vi phạm pháp luật và đạo đức nghề nghiệp người làm báo phải xử lý kỷ luật, thu hồi thẻ nhà báo, thẻ hội viên và khai trừ khỏi Hội Nhà báo Việt Nam; Một số cơ quan, đơn vị chủ quản chưa thực sự quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ các cấp Hội Nhà báo hoạt động… là những vấn đề chúng ta không thể không tiếp tục giải quyết rốt ráo trong nhiệm kỳ này.

 Còn về lâu dài, những người chuyên trách công tác Hội có nhiều việc phải làm, chẳng hạn như công tác giáo dục tư tưởng, đạo đức nghề nghiệp trong bối cảnh nền kinh tế thị trường ở nước ta vừa có tác động tốt, vừa có tác hại xấu tới người làm công tác báo chí, làm công tác Hội. 

Các xu hướng báo chí biến đổi liên tục trong dòng chảy xâm lấn của mạng xã hội, của tin giả, của những thách thức trong kỷ nguyên số  đòi hỏi Hội Nhà báo Việt Nam không thể đứng ngoài cuộc vì những lệch lạc, khuyết điểm trong hoạt động báo chí cũng có phần khuyết điểm của những người làm công tác Hội.

+ Xin trân trọng cảm ơn Chủ tịch!

Lan Anh (Thực hiện)