Mẹ Việt Nam Anh Hùng (VNAH) Nguyễn Thị Đa (ở KP 2, Phường 6, TP. Mỹ Tho) có 5 người con hy sinh trong 2 cuộc chiến. Gia đình mẹ làm nghề sản xuất nước mắm nổi tiếng khắp cả vùng miền Tây sông nước. Nhà mẹ nằm sát bờ sông Tiền, đường bộ đi vào rất khó khăn. Bà con ngư dân muốn bán cá cho mẹ ủ nước mắm hoặc các thương lái mua nước mắm để đưa đi phân phối đều phải dùng ghe thuyền.

Sau ngày giải phóng, mẹ giao đất, giao nhà xưởng cho Nhà nước sáp nhập hợp tác xã (HTX), nhưng một thời gian HTX làm ăn không phát triển nên giải thể. Chính quyền bán lại tài sản nhà xưởng cho mẹ; riêng phần đất thì chính quyền làm hợp đồng cho mẹ thuê. Trước khi mất, mẹ truyền nghề lại cho con gái là bà Huỳnh Thị Chín.

Đất nước phát triển, 2 bờ sông Tiền được nối nhịp giữa Tiền Giang và Bến Tre bằng cây cầu dây văng Rạch Miễu. Cây cầu chạy phía trên cách nhà mẹ một đoạn. Năm 2010, Chính quyền Mỹ Tho lấy ngân sách đầu tư làm bờ kè cùng con đường dọc bờ sông Tiền dưới cây cầu Rạch Miễu ngay trên phần đất của mẹ.  

Năm 2008, trước khi thực hiện Dự án bờ kè sông Tiền, cán bộ chính quyền TP. Mỹ Tho đã đến gia đình bà Huỳnh Thị Chín vận động hiến đất. Bà Chín kể: “Khi Nhà nước lập dự án làm bờ kè, cán bộ chính quyền đến vận động bác tự nguyện hiến đất để Nhà nước đầu tư làm bờ kè, đường nhựa cho khang trang sạch sẽ, sau này gia đình bác sẽ được ở mặt tiền đẹp đẽ. Thấy cán bộ nói cũng có lý. Mặt khác, với truyền thống gia đình cách mạng, nếu chúng tôi không gương mẫu thì người dân láng giềng khó mà nghe theo. Vì thế, chúng tôi đồng ý hiến đất cho chính quyền.”

Bà Huỳnh Thị Chín và anh Phạm Anh Dũng trình bày với phóng viên.

Tuy nhiên, bà Chín cùng những người dân ở đây không thể ngờ, năm 2014, sau khi chính quyền TP. Mỹ Tho dùng 389 tỷ 967 triệu đồng ngân sách để đầu tư xây dựng Dự án kè sông Tiền hoàn thiện thì ngày 27/01/2015, UBND TP. Mỹ Tho lập tức ký kết hợp đồng số 568/2015/HĐĐT với Công ty Cổ phần đầu tư xây dựng Tây Bắc để tiếp tục lấy đất của Mẹ Việt Nam Anh hùng và những người dân láng giềng xung quanh để phân lô bán nhà.

Lần này cán bộ chính quyền không còn đến vận động như trước mà họ ban hành các quyết định yêu cầu di dời, nếu không sẽ cưỡng chế.

Ngày 10/11/2015, UBND TP. Mỹ Tho ra quyết định (số 9723/QĐ-UBND) thu hồi đất của bà Huỳnh Thị Chín để thực hiện công trình Khu dân cư dọc sông Tiền. Nội dung Quyết định không thể hiện kinh phí hỗ trợ bồi thường. 

Bà Chín khóc: “Sau khi bờ kè làm xong, khang trang sạch đẹp thì họ lại đến lấy đất để giao cho doanh nghiệp lập dự án kinh doanh bất động sản. Lần này họ không còn vận động mà ra quyết định thu hồi, ép chúng tôi phải giao đất cho doanh nghiệp. Họ làm thế sao mà được, bàn thờ Mẹ, bàn thờ các anh đem đi đâu?”.

 Dự án đường và bờ kè chạy dưới chân cầu Rạch Miễu nay là mảnh đất vàng

Anh Phạm Anh Dũng (Con trai bà Chín) nói: “Chúng tôi chưa nói về đất, nhà cửa mà ngay trong xưởng nước mắm của gia đình đang có hơn 2.000 tấn cá nguyên liệu, với giá trị hơn 16 tỷ đồng. Để vận chuyển lượng cá này rất mất thời gian, mà biết vận chuyển đi đâu bây giờ? Chúng tôi không tranh luận về nguồn gốc đất nhà xưởng của gia đình chúng tôi trước đây. Bây giờ cứ chiếu theo hợp đồng thì chính quyền cho chúng tôi thuê 46 năm, nay mới làm được 17 năm. Cơ ngơi đầu tư, kinh phí đầu tư dài hạn cho kế hoạch 50 năm là rất lớn. Nhân công, máy móc, cùng bao nhiêu thứ. Bây giờ họ ép chúng tôi phải chuyển đi. Hỏi chuyển cách nào, tất cả kinh phí ai chịu trách nhiệm?”.

Thông tin phóng viên Báo Nhà báo & Công luận có được cho thấy phần diện tích riêng của bà Chín có 2. 481m2, khu vực đất thuê làm nhà xưởng có 4.000m2 (trong đó nhà máy nước đá 1.094m2, xưởng nước mắm 3.906m2), kế bên là nhà đất của người con trai bà Chín tên là Phạm Anh Dũng diện tích 1.700m2. Năm 2010, bà Chín tự nguyện hiến 1.200m2 cho chính quyền thực hiện dự án bờ kè sông Tiền.

Cơ sở SX nước mắm của bà Chín. 

Một số gia đình không thuộc diện gia đình chính sách, như gia đình bà Nguyễn Thủy Tiên (Kp 3, P. 6, Mỹ Tho), gia đình ông Võ Văn Lễ (64/7A Lê Thị Hồng Gấm KP 2, P. 6, Mỹ Tho), gia đình bà Phạm Thị Hoa (20/16 Lê Thị Hồng Gấm, P.6, Mỹ Tho), cùng hàng chục gia đình khác sống tại đây không đồng tình theo yêu cầu của chính quyền địa phương, đã bị cưỡng chế giải tỏa.

Bà Phạm Thị Hoa nói: “Đất của gia đình tôi mua từ năm 1966 và sống ổn định không ai tranh chấp. Nay họ lấy của tôi 59,4m2 rồi ghi vào biên bản bồi thường ngày 29/10/2015 là 8,419,000 đồng. Tôi khiếu nại thì họ thêm 4.455.000 đồng. Họ làm giống như mua rau ngoài chợ. Tôi không đồng ý thì ngày 4/4/2018, ông Nguyễn Hoàng Đảm, Phó Chủ tịch thành phố Mỹ Tho dẫn theo 60 người cùng máy móc đến cưỡng chế nhà tôi.”

 Nhiều người dân bức xúc khi bị chính quyền lấy đất để giao cho công ty BĐS.

Theo người dân, sau khi Nhà nước bỏ gần 400 tỷ đồng để đầu tư bờ kè sông Tiền thì đây là “đất vàng” vị trí đẹp nhất TP. Mỹ Tho. Hiện tại, giá đất tại đây lên đến hơn 50 triệu đồng 1m2, nhưng chính quyền chỉ hỗ trợ cho những người dân bị giải tỏa nơi cao nhất chưa đến 1 triệu đồng.

Theo báo cáo giải trình của chính quyền TP. Mỹ Tho, đây là Dự án khu dân cư dọc sông Tiền – TP. Mỹ Tho giai đoạn 1 có diện tích khoảng 7,3ha tại phường 1, phường 4, phường 6 TP. Mỹ Tho. Dự án có quy mô lớn, gồm các phân khu, biệt thự, cao ốc văn phòng, nhà ở cao tầng, nhà ở liên kế, khách sạn, dịch vụ thương  mại, quảng trường,.. với quy mô diện tích 78.750m2 trong đó có 30.756m2 đất công và 47.994m2 đất của người dân.

Doanh nghiệp lấy đất, san nền xây nhà thô để bán. 

Phóng viên Báo NB&CL tìm hiểu được biết, hợp đồng đầu tư số 568 giữa UBND TP. Mỹ Tho và Công ty CP Đầu tư Tây Bắc có phần kinh phí dành cho bồi thường giải phóng mặt bằng là 85 tỷ 603 triệu đồng, tức là 1m2 chưa được 1,2 triệu đồng.

Liên hệ với nhà đầu tư về việc người dân thắc mắc trong giải tỏa đền bù, đại diện doanh nghiệp chỉ trả lời ngắn gọn: “Chúng tôi lấy đất sạch, việc giải tỏa là của chính quyền”.

Còn phía UBND thành phố thì cho rằng: “Chúng tôi đã làm hết quy trình, nếu các hộ không bàn giao mặt bằng sẽ bị cưỡng chế thu hồi đất”.

Báo Nhà báo & Công luận sẽ tiếp tục vấn đề.

Thái Sơn