Nhiều tồn tại, lãng phí trong quản lý nhà, đất công

Theo Chủ tịch Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội Nguyễn Tiến Dũng, tính đến hết quí I/2022, Công ty quản lý 803 địa điểm nhà chuyên dùng, trong đó, 04 địa điểm thuộc danh mục đề xuất sử dụng làm trụ sở làm việc của các Xí nghiệp quản lý và Phát triển nhà thuộc Công ty; 65 địa điểm thuộc danh mục nhà trống, gồm có 53 địa điểm thuộc diện nhà trống toàn bộ và 13 địa điểm thuộc diện nhà trống còn tồn tại, vướng mắc, vi phạm; 376 địa điểm quản lý, thu tiền thuê nhà ổn định, trong đó, có 357 địa điểm đã báo cáo đề xuất ký HĐTNĐ và 19 địa điểm đã xử lý xong các tồn tại, vướng mắc, đưa vào quản lý ổn định; 357 địa điểm thuộc danh mục các địa điểm nhà chuyên dùng còn tồn tại, vướng mắc, vi phạm.

Bên cạnh đó, Công ty cũng quản lý 167 tòa nhà chung cư tái định cư với gần 14 nghìn căn hộ (trong đó, có 100/167 tòa nhà có kinh doanh dịch vụ với diện tích gần 53 nghìn m2); 28 đơn nguyên nhà ở công nhân với hơn 1.500 phòng (trong đó kinh doanh dịch vụ với diện tích gần 12 nghìn m2). Quản lý nhà ở cũ thuộc sở hữu nhà nước đối với hơn 10 nghìn hộ, diện tích trên 234 nghìn m2; quản lý 7 điểm nhà công vụ.

Tại buổi làm việc, Đoàn giám sát đã ghi nhận những kết quả Công ty đạt được trong việc thực hiện các quy định của pháp luật trong quản lý, sử dụng tài sản công là nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước của Thành phố thời gian qua.

Tuy nhiên, qua khảo sát thực địa, báo cáo của Công ty cũng như ý kiến của các sở, ngành, Đoàn giám sát cho rằng, nhiều địa điểm Công ty cho các đơn vị thuê nhưng đã quá hạn hợp đồng đã lâu mà chưa được ký lại hoặc gia hạn; nhiều địa điểm Công ty không thu được tiền cho thuê. Hiện có đến 357/803 (khoảng 47%) địa điểm tồn tại, vi phạm và 65 điểm để trống. 

Ngoài ra, còn nhiều căn hộ, nhiều diện tích kinh doanh dịch vụ tại các chung cư tái định cư còn để trống cho thấy việc điều tiết, trách nhiệm quản lý của các cơ quan quản lý nhà nước và việc khai thác, kinh doanh của Công ty còn chưa hiệu quả, gây lãng phí tài sản nhà nước của Thành phố.

Việc để tồn tại các căn hộ trống chưa bố trí dân vào ở, chưa cho thuê diện tích kinh doanh dẫn đến công trình xuống cấp, gây lãng phí tài nguyên và nguồn lực xã hội. Công ty cũng chưa được quan tâm thích đáng đến việc bán nhà ở cũ thuộc sở hữu nhà nước, nhất là công tác thẩm định hồ sơ chưa được tập trung xử lý kịp thời, triệt để dẫn đến thời gian xử lý kéo dài qua nhiều cơ chế chính sách, ngày càng khó khăn hơn; Chưa có các chế tài, biện pháp xử lý cứng rắn để giải quyết các trường hợp trây ỳ nợ tiền thuê nhà, sử dụng sai mục đích, vi phạm trong quá sử dụng quỹ nhà nhà nước.

Để xảy ra tình trạng này kéo dài có cả trách nhiệm của Công ty và trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước (như Sở Xây dựng, Sở Tài chính).

Tăng cường các giải pháp thanh tra, kiểm tra

Phát biểu kết luận buổi làm việc, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND TP Phùng Thị Hồng Hà yêu cầu Công ty trước mắt, khi đang kiến nghị điều chỉnh quy định của Luật, cần tăng cường các giải pháp thanh tra, kiểm tra, quản lý, vận hành các quỹ nhà để quản lý hiệu quả đúng vai, đúng luật.

Đặc biệt, cần khẩn trương hoàn thành việc kiểm kê toàn bộ quỹ nhà, nhất là quỹ nhà chuyên dùng mà Công ty đang quản lý để phân loại các tồn tại, vướng mắc, đề xuất với các cơ quan có thẩm quyền và UBND TP xử lý dứt điểm.

Rà soát, có biện pháp xử lý, ký hợp đồng và gia hạn hợp đồng với các tổ chức, cá nhân thuê nhà để làm cơ sở quản lý cụ thể cũng như tăng cường tính pháp lý trong công tác thống kê, quản lý và thu hồi nợ, tiền và tài sản nhà nước, hạn chế tối đa những khiếu kiện, tranh chấp. 

Trưởng Đoàn giám sát cũng yêu cầu Công ty cần chủ động phối hợp các sở, ngành thực hiện lập dự toán, quyết toán các khoản chi phí của công ty kịp thời theo quy định để đảm bảo vận hành, khai thác các tòa nhà tái định cư và chi trả chế độ cho cán bộ công nhân viên thuộc Công ty.

Đối với các diện tích cho thuê kinh doanh dịch vụ tại các chung cư tái định cư, nhà ở công nhân, các diện tích còn trống khác tại quỹ nhà do Công ty quản lý: Rà soát, phối hợp các sở, ngành liên quan tổng hợp, thống kê, báo cáo UBND TP các phương án cụ thể để vận hành, cho thuê; đặc biệt là đối với nhiều điểm có vị trí thuận lợi cho kinh doanh, dịch vụ, đảm bảo việc cho thuê đúng mục đích, hiệu quả.

Phối hợp Sở Xây dựng đề xuất phương án đưa các căn hộ tái định cư còn trống vào sử dụng; Chủ động nghiên cứu đề xuất cơ chế quản lý, vận hành các tòa nhà tái định cư đảm bảo theo các quy định về quản lý nhà chung cư, trong đó, bao gồm công tác thực hiện cải tạo, sửa chữa nếu cần thiết; đặc biệt có nhiều khu nhà có vị trí thuận lợi, đã được sử dụng là khu cách ly, điều trị bệnh nhân Covid-19 thì sớm kiến nghị để trả lại cho Công ty vận hành, bàn giao cho các hộ dân thuộc diện tái định cư theo quy định.

Thực hiện các kết luận thanh tra còn tồn tại, chưa thực hiện xong, chưa được xử lý triệt để; báo cáo các vướng mắc với cơ quan có thẩm quyền để được giải quyết cụ thể. 

Phó Chủ tịch Thường trực HĐND TP Phùng Thị Hồng Hà yêu cầu Sở Xây dựng tiếp tục chỉ đạo rà soát quỹ nhà ở cũ, quỹ biệt thự đang tạm dừng bán cho người đang sử dụng; khẩn trương đề xuất UBND TP cơ chế xử lý đối với quỹ nhà này nhằm tạo điều kiện sớm ổn định điều kiện sinh sống của người dân.

Khẩn trương rà soát các phương án bố trí tái định cư đã duyệt để đẩy nhanh tiến độ đưa dân vào sử dụng các quỹ nhà trống; xây dựng cơ chế bố trí quỹ nhà tái định cư đảm bảo sử dụng hiệu quả, tránh xuống cấp, lãng phí; đẩy nhanh tiến độ lập và trình phê duyệt phương án đấu giá quyền thuê diện tích kinh doanh dịch vụ tại tầng 1 các chung cư tái định cư.

Tăng cường hơn nữa vai trò quản lý nhà nước trong công tác quản lý sử dụng quỹ nhà; Chủ động hướng dẫn Công ty giải quyết các vấn đề tồn tại trong công tác quản lý sử dụng các quỹ nhà đã nêu trên. 

Sở Tài Chính khẩn trương có các biện pháp tăng cường thực hiện việc rà soát, thẩm định giá thuê nhà, thẩm định giá bán nhà ở thuộc sở hữu nhà nước, giá khởi điểm đấu giá các diện tích kinh doanh dịch vụ tại các chung cư tái định cư và các nội dung liên quan; trình UBND TP theo quy định. Việc chậm trễ xác định của Sở gây lãng phí chung cho việc sử dụng tài sản nhà nước nói chung.

Sở Tài nguyên và Môi trường tiếp tục phối hợp với các đơn vị liên quan để tổng hợp các nội dung về cơ sở là nhà, đất thuộc quản lý nhà nước; chủ động hướng dẫn cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tham mưu Thành phố quản lý và sử dụng đúng quy định.

Đoàn giám sát của HĐND thành phố đang tiến hành giám sát việc thực hiện các quy định của pháp luật trong quản lý, sử dụng tài sản công là nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước của thành phố. Đoàn đã làm việc với các đơn vị: Cty TNHH một thành viên Điện ảnh Hà Nội; quận Thanh Xuân; quận Hoàng Mai.