Nhắc đến Đinh Lê Vũ, bạn đọc yêu văn chương đều nhớ đến một phong cách nhỏ nhẹ, mỏng mảnh tinh khiết như hơi thở qua những bài thơ dịch, những truyện ngắn, tùy bút, đoản văn... xuất hiện đều đặn một thời trên tập san Áo Trắng của nhà văn Đoàn Thạch Biền chủ trương. Thập niên 90 của thế kỷ 20 những chuyến đi luôn là nỗi khao khát, thúc hối đến tuyệt vọng của người viết văn. Thời gạo châu, củi quế, bao cấp đến từng ô tem phiếu chất đốt, miếng thịt. Một chuyến phiêu du lữ thứ như câu chuyện cổ tích hay giấc mơ vườn thiên đàng. Nhà văn thường chỉ ngồi mơ "con tàu Việt Nam đi suốt bốn mùa vui" mà ngậm nghe tiếng bánh sắt mòn vẹt ăn thuỗng trên hai đường ray dội ngược phồng rộp tâm thức. Không ai nghĩ hai thập niên sau mọi thứ đã đổi khác. Người ta không còn mơ những chuyến đi tập thể nữa mà mơ được đi một mình. Phượt lung linh vào vô tận...

 

 Thực tế, nhà văn dù có ở nhà hay lên đường bao giờ y cũng cô đơn một mình. Vây giữa đám đông sâu thẳm một lỗ đen. Nhà văn khi y nghĩ, y viết y đã tự chọn cho mình một lộ trình khác. Không giống ai. Xuân Diệu đã từng viết "Hai người sao chẳng bớt cô đơn". Đôi khi giữa đám đông người nghệ sĩ lại càng cô đơn. Tôi thường nghĩ đến những con kiến bò lổn ngổn trên vỏ trái đất. Nó rộng lớn, bát ngát như chữ khảm giữa không gian. Làm sao có thể trải hết lòng mình để cho thỏa kia chứ? Một mình và mất tích...

 

Đinh Lê Vũ không phải là một người bạn viết thân với tôi. Tôi đã từng ngồi nhìn rất lâu những chiếc bìa sách mang cái tên Vũ với suy nghĩ sao có tay viết nhảm quá! Những thứ mình chẳng quan tâm bao giờ! Để rồi tới phiên tôi giật mình với suy tưởng ngược lại. Lại nhớ thơ Xuân Diệu "Cũng như xa lắm nên ta tưởng / Thấy núi yên như một miếng bìa"... Núi yên như miếng bìa là do bạn nghĩ thôi! Tĩnh trong động và động trong tĩnh. Chân trời rộng thật như nếu ta không mở được cũng khó mà cùng bơi tung tăng trong đó...

 

Nhà văn Đoàn Thạch Biền giới thiệu như sau: “Những chuyến đi của Đinh Lê Vũ thường đi một mình. Không phải vì anh thích hát ca khúc Chiếc lá cuối cùng của Tuấn Khanh. “Đường thênh thang gió lộng một mình ta..."  Anh đi một mình vì đây là những chuyến đi công tác, không thể đi cùng người thân... Đây không phải là tập du ký sẽ giúp ích cho các bạn muốn đi du lịch. Đây là tập tạp bút về tâm trạng của một người đi một mình trên những chặng đường dài. Chắc chắn trong cuộc sống ai cũng có lúc phải đi một mình. Lúc đó, nếu bạn đọc lại tập tạp bút này, bạn sẽ được chia sẻ nỗi niềm" (Đi một mình để nhớ nhiều người).

Quẩn quanh trong thế giới đi của Vũ là "đi gần" cả trong không gian và thời gian. Không gian là đi từ nhà - Hội An ra Đà Nẵng (Bà Nà chuyện cánh bướm trong sương đêm), rồi Huế (A Lưới, Dạ thưa xứ Huế bây giờ, Những mảnh vụn của mùa đông cũ và cái lạnh ngút ngàn của Huế, Uống cà phê trước lầu Tứ Phương Vô Sự và nỗi lòng rất ngậm ngùi, Ai về cầu ngói Thanh Toàn), Quảng Trị (Hai giờ ở Lao Bảo, Trở lại Đông Hà vào một ngày mùa đông, Mệ bán hột vịt lộn bên vệ đường ở Đông Hà), Quảng Bình (Đồng Hới những ghi chép vụn)... rồi bao miền lữ thứ khác như Hà Nội mùa nắng vàng như mật, Những ngày mùa đông Hà Nội, Đà Lạt chuyện đồi Cù - Hồ Xuân Hương, Đến Quảng Ngãi nhớ Nguyên, Buổi tối đi bộ một mình ở Tuy Hòa, Theo Hân về Long An ăn cưới, Lang thang Phú Quốc, Nhậu ở Đak Hà, Đảo Thỏ, Mưa Sài Gòn... ôi thôi thôi không thể kể hết. Cái không gian ngỡ rộng lớn mà hóa ra nhỏ hẹp ấy vì đã được định danh thông thổ. Thời gian chỉ một chiều đi, lên đường không có chiều trở về. Chỉ có thời gian sống chứ chưa có thời gian chết. Những mật đắng chiết ra từ đất thó cho những mùa màng hoa trái qua những trang văn chưa hái lượm được bao nhiêu.

Nhà văn nào không từng ở trong những địa chấn cơn điên hung bạo đó? Vũ làm tôi nhớ những câu viết liên hoàn, không chú trọng phết phẩy của Phạm Công Thiện trong “Mặt trời không bao giờ có thực”. Tuy nhiên, đừng so sánh hai cuốn này, như thế thật vô lễ với một thiên tài.