Hiện trường vụ cháy vào lúc 13 giờ 30 ngày 31/3 tại chợ Quang, xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì. Ảnh: Đạt Lê.

Bốn vụ cháy trong một ngày

Văn phòng Ủy ban quốc gia ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn thông tin, ngày 31/3, cả nước xảy ra năm vụ cháy trong đó bốn vụ ở Hà Nội; các địa phương đang thống kê thiệt hại.

Vụ cháy đầu tiên xảy ra lúc 3h30 tại nhà xưởng sản xuất chổi chít rộng khoảng 70 m2 ở phường Phú Lương (quận Hà Đông, Hà Nội). Cơ quan chức năng huy động 20 người và ba xe cứu hỏa đến dập lửa; đám cháy được khống chế sau 45 phút.

Vụ cháy thứ hai xảy ra lúc 13h30 tại chợ Quang (huyện Thanh Trì). Cảnh sát cứu hoả đưa 15 xe chữa cháy cùng 75 cán bộ, chiến sĩ đến hiện trường. Đám cháy được dập tắt sau gần hai giờ đồng hồ, không có thiệt hại về người, tuy nhiên hàng chục ki-ốt ở tầng một của khu chợ rộng 1.600 m2 này đã bị thiêu rụi.

Sau đám cháy, các tiểu thương tập trung ngoài cổng chợ gào khóc; nhiều người dùng búa phá bức tường gạch bao quanh ki-ốt để cứu tài sản còn sót lại bên trong.

Trong lúc lửa đang bùng lên dữ dội ở chợ Quang, ba ôtô con tại bãi trông xe ở phường Việt Hưng (quận Long Biên) phát cháy; 9 người và bốn xe cứu hỏađã dập tắt đám cháy sau 45 phút.

Vụ cháy thứ tư ở Hà Nội xảy ra lúc 15h30 tại căn nhà trên phố Thanh Nhàn (quận Hai Bà Trưng). Địa phương đã huy động 17 người và hai xe chữa cháy đến hiện trường để khống chế ngọn lửa.

Công tác PCCC còn nhiều lỗ hổng?

Trước việc liên tiếp xảy ra các vụ cháy nổ, ngay tại Hội nghị giao ban trực tuyến UBND thành phố quý I, triển khai nhiệm vụ trọng tâm tháng 4 và quý II năm 2018, diễn ra ngày 30/3, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Đức Chung đã giao Sở Xây dựng và Sở Cảnh sát PCCC Hà Nội tiếp tục thành lập các đoàn công tác kiểm tra công tác PCCC tại chung cư. Các tòa nhà, chủ đầu tư có vi phạm PCCC phải công bố công khai và yêu cầu chủ đầu tư có biện pháp khắc phục. 

Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Đức Chung chỉ đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội cập nhật các chủ đầu tư vi phạm PCCC, nợ đọng thuế và các nghĩa vụ tài chính khác, không cấp chủ trương đầu tư các dự án mới khi chưa khắc phục các lỗi cũ.

Tuy nhiên, bên cạnh sự chỉ đạo quyết liệt của người đứng đầu UBND TP. Hà Nội, có thể nói công tác PCCC vẫn còn bộc lộ nhiều bất cập, có dấu hiệu "buông lỏng quản lý" của một số cơ quan chức năng và tồn tại các “lỗ hổng” pháp lý. 

 Đám cháy ở chợ Quang thiêu rụi nhiều gian hàng. Ảnh: Giang Huy.

Theo đó, hiện chưa có nhiều quy định về mặt pháp lý đối với những hộ kinh doanh nhỏ lẻ có nhà xưởng đặt tại khu dân cư do UBND quận cấp phép và UBND phường trực tiếp quản lý, giám sát. Bởi vậy, việc đảm bảo an toàn PCCC cũng phụ thuộc nhiều vào ý thức của các hộ sản xuất, kinh doanh này. 

Nhiều chủ đầu tư nhất là các chung cư cao tầng liên tục tái diễn các vi phạm về PCCC. Nhắc chuyện này, một lãnh đạo cảnh sát PCCC cho biết, khi tuyên truyền, xử lý vi phạm đơn vị cũng gặp không ít khó khăn bởi khi kiểm tra, có mặt của cơ quan chuyên môn những chủ cơ sở thường tỏ ra chấp hành nghiêm các quy định PCCC.

Tuy nhiên, khi khuất bóng lực lượng chức năng họ lại tiếp tục vi phạm. Những lỗi thường gặp nhất là sắp xếp hàng hóa trong nhà xưởng lấn chiếm lối thoát nạn, vi phạm khoảng cách PCCC, cản trở giao thông chữa cháy.

Bên cạnh đó, nhiều công trình nhà cao tầng, cơ sở có mặt bằng kinh doanh, cơ sở hoạt động dịch vụ vui chơi giải trí, vũ trường... chưa được chuẩn bị tốt, chưa có nội quy, quy định về PCCC, chưa lập phương án chữa cháy, không đảm bảo giải pháp kỹ thuật cho PCCC, không đảm bảo lối ra thoát nạn, lực lượng chữa cháy còn mỏng, không được tập huấn chuyên nghiệp… 

Nhiều khu chung cư cao tầng sau khi thi công ổn định về kết cấu, kiến trúc, chủ đầu tư mới thực hiện việc thẩm duyệt thiết kế về PCCC. Thực tế này dẫn đến việc các chủ đầu tư không thực hiện các yêu cầu về giao thông phục vụ chữa cháy, khoảng cách an toàn về PCCC, thiết kế thang bộ thoát nạn, hệ thống chống tụ khói công trình.

Công tác kiểm tra, xử lý trong thời gian dài còn mang tính hình thức, nghiêng về các biện pháp nhắc nhở, hành chính.

Điều đáng lưu ý là, trên thực tế, hầu hết các vụ cháy xảy ra gần đây đều phải mất nhiều thời gian mới dập được. Bên cạnh nguyên nhân khách quan do thời tiết hanh khô thì nguyên nhân chủ quan là tại các khu vực bị cháy đều thiếu nguồn nước chữa cháy.

Và vấn đề quan trọng nhất vẫn là ý thức của mỗi người dân về PCCC. Ở bất cứ đâu cũng có thể dễ dàng bắt gặp hàng loạt những việc làm thiếu ý thức của người dân có nguy cơ dẫn đến cháy nổ.

Hà Nội đang bước vào mùa nắng nóng, nguy cơ cháy nổ rất lớn. Nếu chúng ta vẫn tiếp tục chủ quan, lơ là, mất cảnh giác thì hỏa hoạn có thể bùng phát bất cứ lúc nào. Do đó, để công tác PCCC thực sự đem lại hiệu quả, đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản cho người dân, rất cần sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là nâng cao công tác quản lý, kiểm tra chặt chẽ, xử lý nghiêm minh của các cơ quan chức năng.

H. Lâm