Tại Nghị định số 37/2015/NĐ-CP ngày 22/4/2015 của Chính phủ quy định chi tiết về hợp đồng xây dựng, các Khoản 2, 3, Điều 36; Điều 18 và Điều 17 đã gây ra nhiều khó khăn cho các nhà thầu.

Đơn cử, tại Điều 18, quy định về tạm ứng hợp đồng xây dựng, hiện chưa có hướng dẫn cụ thể về khung giá trị tạm ứng (mức tối đa và mức tối thiểu) đối với việc tạm ứng các cấu kiện, bán thành phẩm có giá trị lớn, vật liệu dự trữ theo mùa để ổn định giá, đảm bảo tiến độ thực hiện hợp đồng.

Ông Trần Chủng, Chủ tịch VARSI cho biết: Trên thực tế có nhiều trường hợp sau khi trúng thầu và đang trong quá trình thực hiện hợp đồng, nhà thầu gặp sự cố về năng lực do điều kiện khách quan và chủ quan không thể đáp ứng tiến độ theo quy định của hợp đồng. 

Tuy nhiên, việc thực hiện các thủ tục chấm dứt hợp đồng và lựa chọn lại nhà thầu khác để điều chuyển các hạng mục còn lại chưa thi công mất nhiều thời gian và phát sinh chi phí. 

Do đó, ông Chủng đề nghị xem xét hướng dẫn bổ sung các thủ tục chỉ định bổ sung nhà thầu vào liên danh để tham gia thực hiện tiếp hợp đồng, đảm bảo tiến độ dự án.

Đối với Thông tư 09, của Bộ Xây dựng về việc hướng dẫn hợp đồng thi công xây dựng công trình, tại khoản 1, Điều 8 

 Thông tư số 09/2016/TT-BXD ngày 10/3/2016 của Bộ Xây dựng về việc hướng dẫn hợp đồng thi công xây dựng công trình quy định trách nhiệm mua bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động xây dựng: Chủ đầu tư mua bảo hiểm công trình, nhà thầu thi công xây dựng mua bảo hiểm bên thứ ba.

Tuy nhiên, trên thực tế đơn vị bảo hiểm không bán riêng bảo hiểm đối với bên thứ ba. Do đó, để hạn chế rủi ro và thực hiện trách nhiệm của bên liên quan, thông thường bảo hiểm công trình của Chủ đầu tư sẽ có nội dung bảo hiểm cho Bên thứ ba. Dẫn đến phát sinh chi phí của Chủ đầu tư và khó khăn trong việc yêu cầu Nhà thầu thực hiện trách nhiệm bảo hiểm.

Chủ tịch VARSI kiến nghị, Bộ Xây dựng điều chỉnh chủ đầu tư có trách nhiệm bắt buộc mua cả bảo hiểm công trình và bảo hiểm Bên thứ ba. 

Tại Thông tư 07, của Bộ Xây dựng về việc hướng dẫn điều chỉnh giá hợp đồng xây dựng đã quy định thời điểm xác định chỉ số giá gốc của phương pháp điều chỉnh giá hợp đồng dùng hệ số điều chỉnh giá là trong khoảng thời gian 28 ngày trước ngày đóng thầu. 

 Điều này chưa phù hợp trong trường hợp giá dự toán gói thầu được phê duyệt trước khoảng thời gian nêu trên và địa phương thông báo giá theo từng quý dễn tới phản ánh chưa sát giá tại trong khoảng thời gian này.

Tuy nhiên chỉ số giá gốc để xác định bù giá vẫn được tính trong khoảng thời gian 28 ngày trước ngày đóng thầu, đồng thời giá trị Hợp đồng sau bù giá không được vượt giá dự toán gói thầu được phê duyệt.

Trên cơ sở đó, VARSI đề nghị bổ sung quy định thời điểm xác định chỉ số giá gốc của phương pháp điều chỉnh giá hợp đồng dùng hệ số điều chỉnh giá đối với trường hợp thị trường xảy ra biến động lớn về giá, các bên thỏa thuận thời điểm lấy chỉ số giá gốc đảm bảo phù hợp với thời điểm lập dự toán gói thầu và được Cơ quan có thẩm quyền chấp thuận.

 Đồng thời, quy định các địa phương phải ban hành thông báo giá vật liệu theo tháng để đảm bảo xây dựng giá dự toán gói thầu phù hợp với điều kiện thực tế. 

VARSI cũng mong muốn thống nhất về hướng dẫn thanh toán đối với hợp đồng trọn gói: đối với hợp đồng trọn gói tính theo tỷ lệ phần trăm (%) giá trị xây lắp khi thanh toán không yêu cầu có xác nhận khối lượng hoàn thành chi tiết.

Trong khi đó, tại Thông tư số 08, của Bộ Xây dựng về việc hướng dẫn một số nội dung về hợp đồng tư vấn xây dựng nêu một số nội dung ủa giá hợp đồng tư vấn lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng, tư vấn thiết kế xây dựng công trình và tư vấn giám sát thi công xây dựng công trình, những chi phí chưa được tính thêm phần Thu nhập chịu thuế tính trước (TN) và phần Thuế giá trị gia tăng (VAT).

Trên cơ sở đó, VARSI đề nghị làm rõ cách tính toán các chi phí nêu trên để làm cơ sở xác định giá hợp đồng tư vấn.

Cuối cùng là Thông tư số 10, Bộ Tài chính quy định về quyết toán dự án hoàn thành thuộc nguồn vốn Nhà nước, hiện nay, công tác quyết toán dự án hoàn thành của các dự án bị chậm trễ do nhà thầu chây ỳ không hoàn thiện hồ sơ quyết toán A-B theo tiến độ quy định tại hợp đồng, ảnh hưởng tới quyết toán dự án hoàn thành của Chủ đầu tư. 

Tuy nhiên, Thông tư số 10 chưa có hướng dẫn cụ thể việc Chủ đầu tư tự quyết toán trong trường hợp nhà thầu không thực hiện quyết toán gói thầu theo quy định.

Vì vậy, ông Chủng đề nghị bổ sung hướng dẫn cụ thể về việc chủ đầu tư tự quyết toán trong trường hợp Nhà thầu không hoàn thành hồ sơ quyết toán A-B để đảm bảo tiến độ quyết toán dự án hoàn thành theo quy định.