“Tôi lại thêm một lần mất chồng!”

Cho đến bây giờ, khi cầm bút viết bài, tôi vẫn không sao quên được câu nói của bà Nguyễn Thị Sánh (xã An Ấp, Quỳnh Phụ, Thái Bình) - vợ của liệt sỹ Nguyễn Ngọc Quy. Tôi đã hứa với bà là sẽ tìm mọi cách, làm việc với các cơ quan chức năng, nhờ vả người này người kia để bà có thể tìm lại được mộ chồng. Tuy nhiên, tôi đã thành kẻ mắc nợ với người phụ nữ cả đời vất vả, thiệt thòi này. Bởi lẽ, khi các cơ quan chức năng của tỉnh Thái Bình còn xếp đơn của bà vào trong một xó xỉnh nào đó thì không biết tới ngày nào bà mới có thể tìm được mộ chồng???

Ông Nguyễn Ngọc Quy sinh năm 1954, nhập ngũ năm 1974, chiến đấu tại chiến trường Campuchia. Ông hy sinh ngày 14/3/1984 tại xã Con-ta-ren, huyện Sóc-ni-cun, tỉnh Xiêm Riệp khi đang truy quét tàn quân Pôn Pốt. Phần mộ của ông được chôn cất tại nghĩa trang Liệt sỹ Thị xã Xiêm Riệp. Lúc hy sinh, ông giữ chức Phó tiểu đoàn trưởng, hàm Trung úy. Ông được đề nghị truy tặng Huân chương chiến công hạng 2. Đó là những thông tin chính trong Giấy báo tử do Trung tá Nguyễn Xuân Khởi, Đoàn 7705 ký ngày 10/6/1984 gửi cho gia đình ông. Điều đáng chú ý là trong giấy báo tử này tuy có phần “Lương chính và các khoản thu nhập” nhưng đều không thể hiện bằng bất kỳ con số nào đồng nghĩa với việc những người lính ngày ấy ngoài nhiệm vụ cầm súng chiến đấu, họ không có bất cứ tiền bạc, vật chất riêng tư gì, khi ra trận, họ không hề đòi hỏi…

Sau này, thi hài liệt sỹ Nguyễn Ngọc Quy được quy tập về nghĩa trang liệt sỹ Bình Dương. Tại nghĩa trang này, có phần mộ của liệt sỹ Nguyễn Duy Chính (cùng xã với liệt sỹ Nguyễn Ngọc Quy), hy sinh năm 1983. Điều đáng chú ý là liệt sỹ Nguyễn Duy Chính cũng từng được an táng tại nghĩa trang liệt sỹ Xiêm Riệp giống như liệt sỹ Nguyễn Ngọc Quy, hai ông thậm chí còn nằm chung cùng một hàng mộ. Bà Nguyễn Thị Sánh cho biết hàng năm con gái, người thân của chồng bà vẫn vào nghĩa trang liệt sỹ Bình Dương thăm viếng mộ chồng bà. Ngày còn học ở TP. Hồ Chí Minh, con gái bà còn gửi tiền để hàng ngày quản trang hương khói cho phần mộ bố mình. Cho tới năm 2012, gia đình bà quyết định chuyển hài cốt của ông Quy về quê cha đất tổ để tiện việc hương khói thì đùng một cái nhận được hung tin: Mộ ông đã được chuyển đi nơi khác! Một gia đình liệt sỹ khác ở xã Thụy Trường, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình đã được Ban quản trang nghĩa trang liệt sỹ Bình Dương cho chuyển phần mộ liệt sỹ Nguyễn Ngọc Quy về xã Thụy Trường, huyện Thái Thụy!

“Biết tin này, anh trai tôi đã thay mặt tôi vào nghĩa trang Liệt sỹ Bình Dương và phòng chính sách quân khu 7 tìm hiểu thì được biết nghĩa trang Liệt sỹ Bình Dương cho di chuyển hài cốt liệt sỹ Quy về Thụy Trường, Thái Thụy là do có Giấy xác nhận của Sở Lao động Thương binh xã hội tỉnh Thái Bình rằng cả tỉnh Thái Bình chỉ có duy nhất một liệt sỹ Nguyễn Ngọc Quy. Trong khi đó chồng tôi cũng là Nguyễn Ngọc Quy, liệt sỹ ở Thụy Trường, Thái Thụy cũng là Nguyễn Ngọc Quy. Họ làm ăn tắc trách như thế, bây giờ tôi phận đàn bà, mẹ góa con côi, ít chữ nghĩa, chẳng có tiền bạc thì làm thế nào tìm lại được mộ chồng? Hai năm nay, không đêm nào tôi được ngủ ngon. Nhiều lần ông ấy về trách móc.Tôi đau lòng lắm…”- bà Sánh nức nở.

Ít chữ, cả đời chưa từng một lần làm đơn gửi cơ quan chức năng nhưng nghĩ đến chồng, bà Sánh phải nhờ người viết đơn gửi Sở Lao động Thương binh Xã hội tỉnh Thái Bình. Đơn viết: “Liệt sỹ Nguyễn Ngọc Quy ở Thụy Trường, Thái Thụy sinh năm 1947, hy sinh năm 1968 tại Bến Cầu, Tây Ninh. Hiện hài cốt của liệt sỹ Quy nay chưa biết đã được quy tập hay chưa? Có sự nhầm lẫn đáng tiếc này là do các đơn vị, cơ quan quản lý hồ sơ, hài cốt các liệt sỹ vì thực tế Thái Bình có ít nhất 2 liệt sỹ cùng tên Nguyễn Ngọc Quy chứ không phải duy nhất có một. Sự hy sinh của chồng tôi mà gia đình tôi, con cháu tôi chấp nhận nhưng còn hài cốt của liệt sỹ Quy quê ở An Ấp tôi đề nghị Sở Lao động Thương binh Xã hội Thái Bình kiểm tra, xác minh và giải quyết có lý có tình đúng chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước, đưa hài cốt của liệt sỹ Quy về đúng với người thân, với quê hương bản quán nơi liệt sỹ Quy sinh ra. Tôi kính mong Sở quan tâm giải quyết…”

Chúng tôi đang tập hợp hồ sơ…

Lá đơn trên bà Sánh viết và gửi vào ngày 15/8/2012, đến nay đã gần 2 năm. Nhưng cũng ngần ấy thời gian, bà chưa một lần nhận được sự phản hồi của Sở Lao động Thương binh Xã hội Thái Bình.

“Tôi đã gần 60 tuổi, sức khỏe cũng yếu lắm rồi vì nhiều bệnh tật. Chẳng biết còn sống được đến ngày tìm lại được mộ ông ấy. Mẹ ông ấy mới qua đơi năm ngoái, cụ đợi mãi mà không được!”– Bà Sánh lại khóc nức nở.

Biết tôi là nhà báo, bà Sánh mừng cuống quýt, vội vã mở tủ lấy đơn, tài liệu gửi Báo Nhà báo và Công luận nhờ giúp đỡ. Cầm hồ sơ bà Sánh đưa, tôi tức tốc chạy lên TP. Thái Bình – một đô thị đang ngày một to đẹp, phát triển gấp nhiều lần ngày ông Quy lên đường tòng quân. Phần lớn cán bộ, quan chức, doanh nghiệp ở đây buổi chiều đều biết và ham mê môn thể thao được gọi bằng cái tên ten-nít. Tôi gặp ông Lưu Huy Hà – Giám đốc xe Khách Hoàng Hà, một trong số những doanh nghiệp hàng đầu ở Thái Bình. Từng là người lính, nghe tôi kể chuyện liệt sỹ Quy, ông Hà vội bảo: “Để anh gọi cho anh Nhan (Phó Giám đốc Sở Lao động Thương Binh Xã hội Thái Bình – PV). Chiều nào anh Nhan chẳng đánh ten-nít ở đây, anh sẽ trực tiếp đưa đơn, hồ sơ cho anh ấy”. Cẩn thận hơn, ông Hà nhấc máy gọi cho ông Bùi Công Nhan (Phó Giám đốc Sở Lao động Thương binh Xã hội Thái Bình – PV) để phóng viên trực tiếp nói chuyện, nêu nội tình sự việc. Ở đầu máy bên kia, ông Bùi Công Nhan vui vẻ tiếp nhận và hứa sẽ sớm giải quyết.

Vậy là tôi lập tức gọi về để bà Sánh và gia đình phấn khởi. Có thể ngày trước đơn của bà gửi lên chưa đến tay được lãnh đạo Sở. Còn bây giờ, đơn đã chuyển tận tay lãnh đạo thì chắc sẽ ổn bởi việc bà Sánh đề nghị là nhiệm vụ của Sở này. Mà ngoài nhiệm vụ được Nhà nước và nhân dân giao phó thì còn là lương tâm, trách nhiệm. Ít ra, nhờ có những người hy sinh như ông Quy, những cán bộ như ông Nhan mới có được cuộc sống như ngày nay, cuối giờ làm có thể vác vợt ra sân.

Khoảng một tháng sau vẫn chưa thấy gì. Tôi đành nhấc máy gọi ông Bùi Công Nhan. Lần này là thái độ tiếp nhận thông tin miễn cưỡng, chiếu lệ. Ông Nhan cho hay chúng tôi đang tập hợp hồ sơ để mời hai gia đình lên làm việc tìm hướng giải quyết. Và đến nay, đã thêm 3 tháng nữa, gia đình bà Sánh vẫn chưa nhận được bất kỳ phản hồi nào của Sở Lao động Thương binh Xã hội Thái Bình. Lý do tại sao? Còn gì khác ngoài sự thờ ơ, vô cảm? Xin được gửi câu hỏi, nỗi niềm đau đáu mong chờ của người vợ liệt sỹ đến lãnh đạo tỉnh Thái Bình.

Nguyễn Thành Vĩnh