Hiệu sách Nhã Nam tại phố sách 19/12 - Hà Nội. Ảnh: Hoàng Hoàng.

Huân chương Văn học và Nghệ thuật ra đời từ năm 1957, nhằm “tặng thưởng cho các cá nhân nổi bật nhờ công việc sáng tạo của họ trong lĩnh vực nghệ thuật và đóng góp của họ trong việc tôn vinh nghệ thuật và văn chương Pháp trên khắp thế giới”.

Ông Nguyễn Nhật Anh là Giám đốc Công ty Cổ phần Văn hóa và Truyền thông Nhã Nam, thành lập năm 2005, ngay khi ở Việt Nam xuất hiện luật cho phép khối tư nhân tham gia lĩnh vực xuất bản, vốn tới thời điểm đó vẫn thuộc phạm vi nhà nước. Là dịch giả tự do, biên tập viên và tác giả, ông đã mang lại cho Công ty Nhã Nam phong cách và không khí làm việc năng động và hiện đại, ở đó sách Pháp chiếm một vị trí đặc biệt. Ông đã định hướng Nhã Nam thành một trong những nhà xuất bản chuyên về sách nước ngoài dịch sang tiếng Việt.

Theo đó, một số lượng lớn các tác phẩm của Pháp đã được xuất bản bởi Nhã Nam, đối tác đặc quyền của Đại sứ quán Pháp trong các hoạt động quảng bá sách và rộng hơn nữa là trong việc tổ chức các buổi hội thảo, tọa đàm. Kể từ khi thành lập, mỗi năm Nhã Nam dịch và xuất bản từ 30 đến 70 đầu sách tiếng Pháp, nhờ đó mà có thể được coi là nơi xuất bản nhiều sách tiếng Pháp nhất tại Việt Nam.

Ở một đất nước mà số lượng độc giả Pháp ngữ còn khá hạn chế, nhưng nhờ Nhã Nam, độc giả Việt Nam vẫn có thể nuôi dưỡng trí tưởng tượng của họ bằng cách đọc qua bản dịch tác phẩm của các tác giả lớn người Pháp, kinh điển cũng như đương đại, như Marcel Proust, Gustave Flaubert, Guy de Maupassant, Alexandre Dumas, Alphonse Daudet, Antoine de Saint-Exupéry, Gaston Leroux, Honoré de Balzac, Jules Verne, la Comtesse de Ségur, André Maurois, Jean-Marie-Gustave Le Clézio, Patrick Modiano, Jean-Paul Sartre, Romain Gary, Milan Kundera, Daniel Pennac, Francoise Sagan, Pierre Lemaitre, Annie Ernaux, Atig Rahimi, Didier Daeninckx, Didier Van Cauwelaert, Éric-Emmanuel Schmitt, Frédéric Beigbeder, Jonathan Littell, Leila Slimani, Marie Ndiaye, Jérôme Ferrari, Linda Lê, Marguerite Duras, Marie-Aude Murail, David Foenkinos, Sempé & Goscinny, v.v.

Là người dịch, đồng thời cũng là Nhà xuất bản tại Việt Nam của bộ truyện Nhóc Nicolas, hay nữa là Hoàng tử bé, ông Nguyễn Nhật Anh đã thành công trong việc mang lại cho văn học thanh thiếu niên một vị trí quan trọng. Năm 2014, ông được nhận Giải thưởng Sách Hay cho trẻ em. Ông cũng rất chăm chút cho chất lượng bản dịch các cuốn sách của Nhã Nam, và Nhã Nam là một trong những đơn vị tích cực tham gia các khóa đào tạo dịch thuật văn chương được tổ chức với sự giúp đỡ từ Trung tâm Sách Quốc gia Pháp.

Ông Nguyễn Nhật Anh đã hợp tác với Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam, Viện Pháp và các tổ chức khác như Trường Viễn Đông Bác cổ hay Viện Đào tạo Chuyên ngành Đô thị, trong việc thúc đẩy tổ chức các hội thảo tại Việt Nam.

Các buổi hội thảo, triển lãm, giới thiệu sách thường xuyên được tổ chức và đây thực sự là những dịp quan trọng để độc giả Việt Nam có thể tiếp cận gần hơn, sâu hơn với các tác phẩm, tác giả Pháp, hiểu và cảm nhận rõ hơn nền văn học Pháp. Có thể kể đến triển lãm Hà Nội hình màu, trưng bày Xứ Jorai, series Văn học Pháp mỗi tháng một số, Ngày hội Nhóc Nicolas, Ngày hội Hoàng tử Bé, Những ngày Văn học châu Âu, và sắp tới đây, vào tháng 11 là Tuần Văn học Pháp với chủ đề “Từ trang sách đến màn ảnh” với sự tham gia của nhà văn đương đại nổi tiếng David Foenkinos.

Cùng với Viện Pháp, Nhã Nam cũng đã tổ chức đón tiếp thành công nhiều tác giả quan trọng của Pháp được dịch và xuất bản bởi Nhã Nam, như Marc Levy, Susie Morgenstern, Eric-Emmanuel Schmitt, Patrick Deville, Linda Lê, Trần Anh Hùng, v.v…

Ông Nguyễn Nhật Anh đã đóng góp rất nhiều cho công cuộc giới thiệu tư tưởng Pháp tại Việt Nam, thúc đẩy sự đa dạng văn hóa và phát triển quan hệ hợp tác giữa hai nước Pháp -Việt. Chính vì tất cả những lý do này, Bộ Văn hóa Cộng hòa Pháp đã quyết định trao tặng ông Huân chương Hiệp sỹ Văn học và Nghệ thuật.

Tử Hưng