Tình hình dịch tả lợn Châu Phi ở Việt Nam đang có dấu hiệu lan rộng, tính đến ngày 13/3/2019, cả nước đã có 15 tỉnh, thành phố xuất hiện dịch tả lợn Châu Phi (Hưng Yên, Hải Dương, Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình, Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình, Hà Nội, Thanh Hóa, Hòa Bình, Điện Biên, Thái Nguyên, Lạng Sơn, Bắc Cạn), nhiều địa phương như Thái Nguyên, Quảng Ninh, Hà Nội... xuất hiện thêm ổ dịch mới.

Theo Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT), nguyên nhân xuất hiện và bùng phát dịch bệnh là do buôn bán, vận chuyển, tiêu thụ lợn, sản phẩm của lợn nhập lậu, nghi nhập lậu, không rõ nguồn gốc, nhất là tại các tỉnh biên giới phía Bắc vào dịp cuối năm và Tết Nguyên đán gia tăng.

Bên cạnh đó, lượng khách đi du lịch từ các nước qua đường bộ, đường hàng không và đường biển vào Việt Nam rất lớn, nhất là khách từ các nước Châu Á thường có thói quen mang theo thực phẩm có chứa thịt lợn nên có thể đưa mầm bệnh dịch tả lợn Châu Phi vào Việt Nam (tương tự như đã phát hiện tại Hàn Quốc, Nhật Bản, Thái Lan, Đài Loan...).

Ngoài ra, còn có nguyên nhân do phần lớn ngành chăn nuôi nước ta vẫn nhỏ lẻ, mật độ cao, khó hoặc không thực hiện đầy đủ, thường xuyên các biện pháp vệ sinh phòng bệnh dẫn đến dịch bệnh lây lan nhanh.

Tổng cục QLTT cho biết, ngay từ những ngày đầu tiên có thông tin về dịch bệnh, Tổng cục đã ban hành công văn số 325/TCQLTT-CNV ngày 20/2/2019 yêu cầu Cục QLTT các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng cường phối hợp với các cơ quan liên quan trên địa bàn thuộc ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Y tế kiểm tra việc vận chuyển, kinh doanh lợn, thịt lợn và các sản phẩm từ lợn nhằm phát hiện kịp thời và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật.

Đặc biệt, các địa phương có dịch và các tỉnh lân cận cần chủ động phối hợp với các cơ quan liên quan thực hiện chỉ đạo của Uỷ ban nhân dân, Ban Chỉ đạo 389 tỉnh, thành phố triển khai quyết liệt các biện pháp ngăn chặn, khống chế dịch tả lợn Châu Phi trong tỉnh, tránh lây lan sang các tỉnh lân cận.

Trước tình hình dịch tả lợn Châu Phi vẫn tiếp tục lây lan tại Việt Nam và chưa có dấu hiệu dừng lại, ngày 08/3/2019, Tổng cục QLTT tiếp tục có công văn số 452/TCQLTT-CNV yêu cầu Cục QLTT các tỉnh, thành phố tăng cường triển khai các biện pháp cấp bách ngăn chặn bệnh dịch tả lợn Châu Phi.

Theo đó, tại các địa phương, Cục QLTT 63 tỉnh, thành phố đã đồng loạt tăng cường kiểm tra tại các đầu mối giao thông, các điểm thu gom, tập kết, trung chuyển thịt lợn và các sản phẩm từ thịt lợn.

Trong đó chú trọng vào các địa bàn đông dân cư, các khu công nghiệp nhằm phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi kinh doanh, vận chuyển thịt lợn, sản phẩm từ thịt lợn, nhập lậu, không rõ nguồn gốc, chưa qua kiểm dịch.

Xử lý nghiêm các trường hợp vận chuyển thịt lợn mắc bệnh, không rõ nguồn gốc, xuất phát từ vùng dịch, không có Giấy chứng nhận kiểm dịch của cơ quan Thú y.

Đối với các tỉnh, thành phố đã xuất hiện dịch, lực lượng QLTT đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan có liên quan trên địa bàn tham gia tất cả các hoạt động phòng, chống dịch tại địa phương.

Cử cán bộ trực 24/24 giờ tại các trạm/chốt kiểm dịch động vật, các điểm nóng về kinh doanh, giết mổ động vật trái phép nhằm kiểm soát có hiệu quả việc kinh doanh, vận chuyển thịt lợn, sản phẩm từ thịt lợn không rõ nguồn gốc, chưa qua kiểm dịch ra - vào địa bàn.

Tham gia thống kê các tổ chức, cá nhân có trang trại chăn nuôi lợn, cơ sở giết mổ để tuyên truyền và kiểm tra, kiểm soát việc vận chuyển kinh doanh trái phép động vật, sản phẩm động vật, cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm trên địa bàn.

Trong thời gian tới, Tổng cục QLTT tiếp tục chỉ đạo, huy động toàn lực lượng  tham gia công tác phòng chống dịch tại các địa bàn huyện, thành phố, các chốt kiểm dịch theo chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công Thương, UBND tỉnh, thành phố và Ban chỉ đạo phòng chống dịch tả lợn Châu Phi của UBND tỉnh, thành phố.

Đồng thời, triển khai các biện pháp nghiệp vụ, tăng cường công tác thu thập thông tin, nắm tình hình địa bàn, chủ động phối hợp với các ngành, lực lượng chức năng kiểm tra, kiểm soát tại các khu vực gần cửa khẩu, đường mòn, lối mở khu vực biên giới, chợ đầu mối, chợ trung tâm, trung tâm thương mại, các tuyến, địa bàn trọng điểm đường bộ, đường biển, đường sắt.

Kịp thời phát hiện, bắt giữ và xử lý nghiêm các hành vi buôn bán, vận chuyển lợn, sản phẩm của lợn không rõ nguồn gốc, không bảo đảm các yêu cầu vệ sinh thú y và an toàn thực phẩm; vận dụng các chế tài, biện pháp xử lý mạnh đảm bảo tính răn đe và phòng ngừa vi phạm.

Bên cạnh đó sẽ xử lý tiêu huỷ toàn bộ lợn, sản phẩm lợn vận chuyển, kinh doanh trái phép, không rõ nguồn gốc và nghi vấn đến từ nguồn dịch; trước khi tiêu huỷ, lực lượng QLTT phải phối hợp với cơ quan kiểm dịch, Thú y để lấy mẫu xét nghiệm bệnh.

Cùng với việc kiểm tra, kiểm soát, lực lượng QLTT sẽ phối hợp với chính quyền địa phương tuyên truyền nâng cao nhận thức cho các tổ chức, cá nhân kinh doanh về các quy định của pháp luật về an toàn thực phẩm, tác hại của việc sử dụng thực phẩm không rõ nguồn gốc, không bảo đảm an toàn thực phẩm.

Đặc biệt, người dân tránh tiếp xúc, ăn thịt lợn mắc bệnh. Khi phát hiện các vụ việc kinh doanh, vận chuyển, giết mổ lợn mắc bệnh thì báo ngay với chính quyền địa phương, các cơ quan chức năng để kiểm tra, ngăn chặn kịp thời.

Hoàng Thao