Cụ thể, trong lĩnh vực quản lý, sử dụng vốn, tài sản, Kết luận Thanh tra chỉ rõ: từ năm 2012 đến 2015, ACV đã sử dụng nguồn vốn trích trước sửa chữa lớn (SCL) để đầu tư xây mới dự án Dự án đường lăn E6 Cảng hàng không quốc tế Đà Nẵng với giá trị là 297 tỷ 253 triệu đồng, do ACV sử dụng sai nguồn vốn để đầu tư nên phần chi phí SCL trích trước nêu trên không được tính là chi phí hợp lý để tính thuế thu nhập doanh nghiệp. Vì vậy, ACV phải nộp bổ sung thuế TNDN với số tiền 62 tỷ 674 triệu đồng.  Đến 31/3/2016, ACV mới ghi tăng tài sản Dự án đường lăn E6 Cảng hàng không quốc tế Đà Nẵng với giá trị là 297 tỷ 253 triệu đồng. Vì vậy, giá trị các tài sản của Nhà nước được loại ra khi xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa không đúng.

 Thanh tra Chính phủ  chỉ ra hàng loạt sai phạm tại Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam

Kết luận cũng chỉ ra nhiều sai phạm trong công tác quản lý, sử dụng đất, đến thời điểm ACV chuyển sang hoạt động theo hình thức công ty cổ phần, Cảng vụ hàng không chưa hoàn thành thủ tục giao đất với diện tích 2.888,27 ha/2.888,27 ha đất (100%). ACV cũng chưa ký hợp đồng thuê đất trả tiền hàng năm với diện tích 197,30 ha/197,30 ha đất (100%), dẫn đến ACV thiếu cơ sở để nộp tiền thuê đất vào NSNN với số tiền 330 tỷ 806 triệu đồng.

Kết luận Thanh tra nêu rõ, nguyên nhân chính là do Cảng vụ hàng không thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý, chưa chủ động phối hợp với chính quyền địa phương để xác định ranh giới, tổ chức cắm và bảo vệ mốc giới, còn 11 Cảng hàng không chưa được chính quyền địa phương cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với 7.225,1ha. Cục Hàng không Việt Nam thiếu trách nhiệm kiểm tra, giám sát Cảng vụ hàng không trong việc thực hiện nhiệm vụ quản lý đất đai tại các cảng hàng không, sân bay.

Theo Kết luận này, ACV và một số chi nhánh Cảng hàng không cho thuê lại đất, góp vốn bằng quyền sử dụng đất sai mục đích, không đúng quy định của Nhà nước, cho thuê đất với tổng diện tích 2.931 ha đất. Đồng thời, ACV chưa làm thủ tục thuê 1.924 ha đất đối với Nhà nước theo quy định khi chuyển sang hoạt động theo hình thức công ty cổ phần, dẫn đến chưa có cơ sở để nộp tiền thuê đất, chưa hoàn thành quyết toán cổ phần hóa.

Đáng chú ý, khi thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng 7,63 ha đất quốc phòng để mở rộng Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất, Bộ Giao thông vận tải và Bộ Quốc phòng thực hiện việc thu hồi và giao đất không đúng chức năng, thẩm quyền theo quy định. Thực hiện tính tiền đền bù công trình trên đất với mức 100% suất đầu tư của Bộ Xây dựng làm tăng sai quy định giá trị thực tế công trình số tiền là 61 tỷ 605 triệu đồng.

Liên quan đến quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh, TTCP phát hiện ACV ghi tăng giá trị tài sản khi chưa đủ điều kiện theo quy định, thiếu hóa đơn, chứng từ; thực hiện trích khấu hao tài sản cố định không đúng quy định với số tiền là 70 tỷ 413 triệu đồng…

Ngoài ra, từ năm 2007 đến tháng 12/2014, ACV đã thực hiện trích trước và trích vượt tiền thuê đất đối với các diện tích phải nộp tiền thuê đất cho Nhà nước, nhưng không nộp tiền thuê đất, không hoàn nhập kịp thời phần chênh lệch giữa số trích vượt và số tiền thuê đất thực phải nộp làm tăng chi phí sản xuất không đúng, dẫn đến phải nộp bổ sung vào NSNN với số tiền là 309.019 triệu đồng, trích Quỹ Đầu tư phát triển để lại ACV 132 tỷ 436 triệu đồng.

Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam không thực hiện đấu thầu theo quy định mà thực hiện chỉ định thầu cho thuê hầu hết mặt bằng để kinh doanh dịch vụ tại các Cảng hàng không từ năm 2010 (chỉ tính riêng năm 2014, 2015 ACV đã ký 803 hợp đồng với số tiền là 701 tỷ 185 triệu đồng).

Mặc dù vậy, Cảng vụ hàng không, Cục Hàng không Việt Nam, Bộ Giao thông vận tải buông lỏng quản lý, chưa thực hiện kiểm tra, xử lý kịp thời.

Kết luận Thanh tra cũng chỉ ra trong quá trình triển khai thực hiện đầu tư một số dự án, Chủ đầu tư (ACV), Nhà thầu Tư vấn ADCC, Nhà thầu xây lắp ACC để xảy ra những khuyết điểm, vi phạm như: Không lập, phê duyệt nhiệm vụ thiết kế. Chưa đánh giá đầy đủ sự phù hợp giữa hồ sơ thiết kế với nhiệm vụ thiết kế và thiết kế cơ sở. Bổ sung hạng mục công trình chưa đúng trình tự thủ tục. Tư vấn thiết kế ADCC chỉ dẫn vật liệu cát san nền cát vàng hạt trung chưa phù hợp với quy định của Tiêu chuẩnViệt Nam, lựa chọn vật liệu thép chưa phù hợp làm tăng chi phí dự án. Áp dụng định mức vận chuyển vật liệu để tính và thanh toán sai với giá trị là 3 tỷ 561,3 triệu đồng. Phê duyệt dự án trước khi Cục Hàng không Việt Nam phê duyệt kế hoạch đầu tư các dự án nhóm A-B, tổng mức đầu tư dự án vượt nguồn vốn theo kế hoạch được phê duyệt 73 tỷ 641 triệu đồng.

Ngoài ra, TTCP cũng chỉ ra hàng loạt bất cập trong cơ chế, chính sách và công tác quản lý nhà nước trong hoạt động bay, quản lý xây dựng tại ACV.

Trên cơ sở phát hiện các sai phạm, TTCP kiến nghị xử lý số tiền là 3 tỷ 652 triệu 479,9 nghìn đồng và 7.225,1 ha đất; kiến nghị Bộ Giao thông vận tải và ACV chỉ đạo và thực hiện việc xử lý trách nhiệm theo thẩm quyền đối với các cá nhân, đơn vị có liên quan đến sai phạm trong việc quản lý, sử dụng vốn, tài sản, cổ phần hóa, đầu tư xây dựng. Đối với các Bộ: Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Quốc phòng và UBND các tỉnh, thành phố (Hồ Chí Minh, Bình Dương) chỉ đạo và thực hiện việc xử lý trách nhiệm theo thẩm quyền đối với các cá nhân, đơn vị có liên quan đến thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm được nêu trong Kết luận thanh tra.

Anh Đức