Theo VASEP, Nhật Bản là nước nhập khẩu tôm lớn thứ 2 trên thế giới, chiếm khoảng 14% tổng giá trị nhập khẩu tôm của toàn thế giới những năm gần đây. Trung bình, Nhật Bản nhập khẩu khoảng 2,5 tỷ USD tôm mỗi năm.

Hiện tại, Việt Nam vẫn là nước cung cấp tôm lớn nhất cho Nhật Bản, chiếm 25,6% tổng giá trị nhập khẩu tôm vào nước này. Thái Lan đứng thứ hai chiếm 18%, tiếp đó là Indonesia với 14,9% và Ấn Độ với 14%.

Giá trung bình nhập khẩu tôm từ Việt Nam cao nhất (11,3 USD/kg) trong top các nhà cung cấp chính nên Việt Nam phải cạnh tranh về giá với các nhà cung cấp khác trên thị trường này bao gồm Indonesia 11 USD/kg, Thái Lan: 11 USD/kg, Ấn Độ: 9,2 USD/kg, Argentina 9,6 USD/kg, Trung Quốc 8 USD/kg,...

Trong nhiều năm nay, Việt Nam vẫn duy trì được vị trí về cung cấp tôm cho Nhật Bản nhờ những lợi thế so với các nguồn cung khác trên thị trường Nhật Bản. Hiệp định Thương mại tự do giữa ASEAN và Nhật Bản (AJCEP) có hiệu lực từ 1/12/2008 và Hiệp định Thương mại tự do song phương giữa Việt Nam và Nhật Bản (VJEPA) có hiệu lực từ 1/10/2009 giúp tạo điều kiện thuận lợi nhất về thuế quan cho XK thủy sản Việt Nam sang Nhật Bản. Đối với AJCEP, ngay sau khi có hiệu lực, các sản phẩm tôm đã được hưởng thuế suất 0%.

Các sản phẩm tôm chế biến sẵn với tính tiện dụng cao sẽ tăng trưởng tốt thời gian tới do ngành kinh doanh thực phẩm ăn sẵn của Nhật Bản phát triển khi số người độc thân gia tăng, tỷ lệ nội trợ giảm.

Năm 2019 cũng được coi là năm thuận lợi của tôm Việt về thị trường trong đó có thị trường Nhật Bản khi Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) chính thức có hiệu lực với Việt Nam. Tôm Việt Nam xuất đi Nhật Bản sẽ được hưởng lợi từ Hiệp định này.

Theo các cam kết của Nhật Bản tại CPTPP, nước này cam kết xóa bỏ thuế ngay khi hiệp định có hiệu lực cho 78% kim ngạch xuất khẩu nông sản của Việt Nam. Cụ thể, sẽ xóa bỏ ngay thuế nhập khẩu đối với 86% số dòng thuế (chiếm 93,6% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam); xóa bỏ đối với khoảng 95,6% số dòng thuế năm thứ 11.

Hồng Nụ