Phát biểu về dự thảo thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi), đại biểu Phạm Trọng Nhân (Đoàn Bình Dương) cho biết, thực sự ngạc nhiên trước phát biểu tranh luận của Tổng Kiểm toán nhà nước. Bên cạnh nhiều nội dung phân trần đáng suy ngẫm về vai trò, nhiệm vụ và kết quả của kiểm toán nhà nước, ông Nhân cho biết có nội dung đại biểu rất quan tâm đó là kiểm toán nhà nước đã bị Luật Quản lý thuế (sửa đổi) lần này "đẩy ra ngoài" như cách nói của Tổng kiểm toán.

Đại biểu Phạm Trọng Nhân (Đoàn Bình Dương). Ảnh quochoi.vn

Theo ông Phạm Trọng Nhân, với việc thu hẹp chủ thể như quy định của dự thảo luật “cơ quan quản lý thuế có dám hứa trước cử tri, trước Quốc hội sẽ khắc phục triệt để tình trạng trốn thuế, chuyển giá vốn gây nhức nhối cho xã hội mà thời gian dài chưa khắc phục được”. Trong khi đó Kiểm toán nhà nước với trách nhiệm của mình đã kiến nghị tăng thu đáng kể cho ngân sách nhà nước theo báo cáo đã nêu. Chống thất thu ngân sách luôn là ý chí cương quyết của Đảng và Nhà nước và là một trong những đòi hỏi bức thiết của nhân dân thì dự luật với quy định như trên có phải cố tình tự mang cho mình một gánh nặng hay vì có lý do khác...

Tổng Kiểm toán nhà nước do Quốc hội bầu thể hiện ý chí, nguyện vọng và niềm tin của cử tri, báo cáo kiểm toán sau khi phát hành và công khai có tính bắt buộc phải thực hiện như quy định tại Luật Kiểm toán nhà nước thì quy định như dự thảo có phải cho rằng báo cáo kiểm toán nhà nước không có giá trị thực hiện và trái với quy định, có phải chưa đặt đúng vai trò, nhiệm vụ và quyền hạn của kiểm toán nhà nước hay không? Liệu có câu trả lời thỏa đáng cho vấn đề này? đại biểu Nhân đặt câu hỏi.

Tiếp thu ý kiến của các đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết: "Cơ quan quản lý thu hay cơ quan thuế, hải quan trong thời gian vừa qua đã chấp hành rất nghiêm túc các kết luận của cơ quan thanh tra và kiểm toán nhà nước.

 Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng giải trình các ý kiến đại biểu nêu. Ảnh quochoi.vn

Trong cơ chế hiện nay chúng ta đang sửa luật, cơ chế doanh nghiệp tự tính, tự khai, tự nộp và chúng ta quản lý rủi ro. Hàng năm cơ quan thuế kiểm tra 18-20% số lượng doanh nghiệp nhưng trên cơ sở phân tích và đánh giá các tiêu chí về rủi ro để lập kế hoạch thanh tra và kiểm tra, chúng tôi đã xử lý rất lớn.

Ví dụ, năm 2017 qua thanh tra, kiểm tra đã xử lý 55.000 tỷ đồng, trong đó thu vào ngân sách khoảng 16.000 tỷ tăng thu, xử lý giảm lỗ 37.000 tỷ đồng.

Cũng tương tự như vậy, khi cơ quan Kiểm toán nhà nước kiểm toán tại cơ quan thuế có đối chiếu với các doanh nghiệp thì phát sinh thêm số tăng thu cho ngân sách và trên cơ sở các dữ liệu về phân tích rủi ro của cơ quan thuế. Cho nên chúng tôi cơ bản đồng thuận.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, có những kết luận cơ quan thuế chấp hành rất nghiêm túc, thông báo cho người nộp thuế nộp thêm, nhưng người nộp thuế thấy chưa thỏa đáng nên kiện.

Kiện lần thứ nhất, cơ quan thuế là người ra quyết định thì phải xử lý. Họ không đồng ý, họ kiện lên cấp trên của cơ quan quản lý thuế là Bộ Tài chính xử lý. Nếu không chấp hành nữa thì đưa ra tòa. Chúng tôi đề nghị, ai kết luận thì người đó phải chịu trách nhiệm giải trình trước tòa.

Vấn đề này chúng tôi xin tiếp tục rà soát và tiếp thu theo hướng làm sao đảm bảo đúng Hiến pháp và đúng quy định của pháp luật, đặc biệt là Luật Thanh tra, Luật kiểm toán, tạo thuận lợi cho công tác thanh tra, kiểm toán hoạt động theo đúng quy định của pháp luật, tránh chồng chéo và đảm bảo phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của tổ chức bộ máy nhà nước và đảm bảo quyền lợi của người nộp thuế cũng như đảm bảo cơ sở pháp lý cho cơ quan quản lý thuế thực hiện đúng pháp luật về quản lý thuế và pháp luật khác có liên quan".

Sau phần phát biểu của Bộ trưởng Bộ Tài chính; Tổng Kiểm toán nhà nước Hồ Đức Phớc tranh luận: "Vừa rồi Bộ trưởng nói vì kiểm toán thực hiện việc đối chiếu thuế sai nên các đối tượng nộp thuế kiện liên lụy đến các cơ quan thuế.

 Tổng Kiểm toán nhà nước Hồ Đức Phớc tranh luận với nội dung Bộ trưởng Bộ Tài chính giải trình. Ảnh quochoi.vn

Tôi xin khẳng định với Bộ trưởng là tôi làm Tổng kiểm toán gần 3 năm chưa có một trường hợp nào từ kết luận của Kiểm toán Nhà nước để liên lụy đến cơ quan thuế do người nộp thuế kiện.

Tôi khẳng định việc cơ quan thuế để sót, để lọt nguồn thu là hết sức lớn. Ví dụ chúng tôi đối chiếu các doanh nghiệp ngoài quốc doanh 2 năm vừa rồi thất thu thuế 94% so với số đối chiếu.

Hai là kiểm tra lại dữ liệu về vấn đề rủi ro, chính việc chọn rủi ro không chính xác nên nhiều doanh nghiệp sau khi nằm trong rủi ro nhưng không thu được thêm thuế, có nghĩa là việc chọn rủi ro không chính xác. Riêng việc kiểm toán hoàn thuế giá trị gia tăng năm ngoái ngành thuế vi phạm hoàn thuế sai là 1.496 tỷ đồng.

Chúng tôi vừa rồi kiểm toán việc ưu đãi đầu tư tại khu chế xuất ở Thành phố Hồ Chí Minh, những khoản chúng tôi xin ý kiến của Thủ tướng Chính phủ để thực hiện chính sách thu hút đầu tư chúng tôi bỏ ra, nhưng đã kiến nghị truy thu 1.749 tỷ đồng của kiểm toán ở Thành phố Hồ Chí Minh, truy thu lại là 2.959 tỷ đồng trong đợt này. Trong đó, chúng tôi đối chiếu 4 quận ở Thành phố Hồ Chí Minh có 658 khu đất không lập bộ thu ở Quận 1.

Chúng tôi kiến nghị, Chi cục Thuế Quận 1 lập tức đôn đốc thu và nộp vào 283,3 tỷ đồng, có giấy nộp tiền. Chúng tôi muốn nói về phía Kiểm toán nhà nước, chúng tôi sẽ nỗ lực hết sức mình khi được Quốc hội giao cho kiểm toán về hoạt động của cơ quan thuế, không những quản lý công, tài sản công mà kể cả hoạt động của cơ quan thuế trong vấn đề thu thuế.

Chúng tôi sẽ chịu trách nhiệm về kết luận của mình. Tôi muốn nói thêm là đụng doanh nghiệp nào doanh nghiệp ấy cũng "giãy giụa", chẳng hạn Unilever vừa rồi kiện lên Thủ tướng Chính phủ và Ủy ban Tài chính, Ngân sách và giao trở lại, đến bây giờ chúng tôi đã kiểm tra trở lại và xác định 584 tỷ đồng, họ đề nghị được nộp nhưng không chịu phạt. Vấn đề có chịu phạt hay không là do Tổng cục thuế quyết định chứ chúng tôi không quyết định được". Tổng kiểm toán nhà nước cho biết.

Đắc Nguyên