Trình bày báo cáo của Chính phủ, Tổng Thanh tra Lê Minh Khái cho hay, năm 2018, tình hình khiếu nại, tố cáo (KN, TC) của công dân tăng về số lượng đơn thư, số vụ việc thuộc thẩm quyền so với năm 2017. 

Tổng số đơn KN, TC tăng 11,8%; tổng số vụ việc KN, TC thuộc thẩm quyền giải quyết của các cơ quan hành chính Nhà nước tăng 4,7%. “Nhưng số lượt đoàn đông người không tăng so với năm 2017”, ông Lê Minh Khái thông tin, trong đó các vụ việc KN, TC phức tạp, đông người chủ yếu thuộc lĩnh vực đất đai. 

Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái. Ảnh Quốc hội 

Trong lĩnh vực đất đai, công tác quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch và lập kế hoạch sử dụng đất còn nhiều hạn chế, yếu kém. Việc thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất không phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, không đúng trình tự, thủ tục, không tạo sự đồng thuận với người dân trước khi thực hiện. 

Còn có tình trạng lạm dụng quy định Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, cộng đồng; phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất chưa thỏa đáng, thiếu công khai, minh bạch, công bằng… Bên cạnh đó, thủ trưởng cơ quan hành chính ở một số nơi chưa thực hiện đúng quy định của pháp luật tiếp công dân, giải quyết KN, TC. 

Ý thức chấp hành pháp luật và hiểu biết pháp luật của một bộ phận người KN, TC còn hạn chế, nhiều trường hợp có những yêu cầu vượt quá quy định của pháp luật, có vụ việc mặc dù đã được giải quyết có lý, có tình nhưng người KN vẫn cố tình khiếu kiện kéo dài… 

Theo báo cáo, các cơ quan hành chính Nhà nước đã giải quyết 27.583 vụ việc KN, TC thuộc thẩm quyền, đạt tỷ lệ 83,7% (KN 20.894 vụ việc, đạt 83,4%; tố cáo 6.689 vụ việc, đạt 84,9%). 

Qua giải quyết KN, TC đã kiến nghị thu hồi cho Nhà nước, trả lại cho tập thể, cá nhân 213,2 tỷ đồng, 97,2 ha đất; khôi phục, đảm bảo quyền lợi cho 1.802 tập thể, cá nhân; kiến nghị xử lý vi phạm 462 người (đã xử lý 372 người), chuyển cơ quan điều tra 9 vụ. 

Thanh tra Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương cũng tiến hành 1.326 cuộc thanh tra, kiểm tra trách nhiệm thực hiện pháp luật về khiếu nại, tố cáo tại 2.201 cơ quan, tổ chức, đơn vị; phát hiện 533 đơn vị có vi phạm, kiến nghị kiểm điểm rút kinh nghiệm 470 tổ chức, 901 cá nhân, xử lý kỷ luật 14 cá nhân. ”Kết quả công tác giải quyết KN, TC đã góp phần quan trọng trong công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước, tạo sự ổn định chính trị - xã hội và thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội”, Tổng Thanh tra Chính phủ nhấn mạnh. 

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác tiếp công dân, giải quyết KN, TC vẫn còn những tồn tại, hạn chế. 

Việc tiếp dân định kỳ tại một số nơi còn chưa đảm bảo đúng quy định của Luật Tiếp công dân; giải quyết KN, TC thuộc thẩm quyền tại một số địa phương còn chậm, chưa đúng trình tự, thủ tục, chính sách pháp luật và chưa phù hợp với thực tiễn. “Vẫn còn tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, thiếu quyết tâm trong việc tiếp công dân, đối thoại với dân, xem xét, giải quyết KN, TC nhất là các vụ việc có tính chất phức tạp”, Tổng Thanh tra cho biết. 

Tỷ lệ giải quyết các vụ việc KN, TC thuộc thẩm quyền tuy đã có nhiều cố gắng nhưng vẫn đạt thấp hơn so với mục tiêu đề ra (trên 85%). Một số địa phương chưa quyết liệt trong giải quyết các vụ việc KN, TC tồn đọng, phức tạp, kéo dài.

Trước đó, sáng 13/11, Tổng TTCP Lê Minh Khái đã trình bày Báo cáo Công tác phòng, chống tham nhũng năm 2018. Đáng chú ý, về kết quả phát hiện và xử lý tham nhũng, Tổng TTCP cho biết, qua việc tự kiểm tra nội bộ phát hiện 25 vụ, 27 đối tượng (giảm 43,2% số vụ) tham nhũng. Qua hoạt động thanh tra đã phát hiện 78 vụ, 106 đối tượng tham nhũng và liên quan đến tham nhũng (tăng 14,7% số vụ). Qua công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo phát hiện 40 vụ, 87 đối tượng có hành vi liên quan đến tham nhũng (tăng 66,7% số vụ). 

Tổng TTCP cho biết thêm, riêng Cơ quan điều tra của lực lượng Công an Nhân dân đã thụ lý điều tra 427 vụ án, 889 bị can phạm tội về tham nhũng, trong đó, năm 2017 chuyển sang 168 vụ, 364 bị can; khởi tố mới 279 vụ, 554 bị can phạm tội tham nhũng (tăng 26,8% vụ, 15,6% bị can so với năm 2017). 

Ngoài ra, Cơ quan điều tra của lực lượng Công an đã kết luận điều tra đề nghị truy tố 212 vụ, 488 bị can. Thiệt hại trong các vụ án đã thụ lý, điều tra là hơn 4.764 tỉ đồng, trên 300.000m2 đất; đã thu hồi trên 2.267 tỉ đồng và nhiều tài sản. Ngoài ra, Viện Kiểm sát các cấp thụ lý giải quyết 278 vụ, 678 bị can (án mới 243 vụ, 599  bị can) tăng 23 vụ, 107 bị can so với cùng kỳ 2017. Đã giải quyết 250 vụ, 595 bị can, đạt tỷ lệ 90%, tăng 3,4% so với cùng kỳ năm trước, trong đó: Truy tố 245 vụ, 585 bị can, chiếm 98% tổng số án đã giải quyết, bằng cùng kỳ năm 2017. 

Tổng TTCP cho biết, Tòa án nhân dân các cấp đã thụ lý theo thủ tục sơ thẩm 340 vụ với 827 bị cáo (giảm 1,5% số vụ, tăng 9,1% số đối tượng). Trong đó, đã xét xử sơ thẩm 200 vụ, 472 bị cáo về các tội danh tham nhũng, trong đó tỷ lệ tội phạm nghiêm trọng, rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng chiếm 41,5% (giảm 8,2% so với cùng kỳ). Toà án nhân dân các cấp đã tuyên phạt 9 án tử hình, tù chung thân đối với tội phạm tham nhũng (tăng 12,5% so với cùng kỳ năm 2017).

PV