Phát biểu tại Diễn đàn, ông Hồ Xuân Hùng – Chủ tịch Tổng hội Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam nhận định, năm 2018, ngành nông nghiệp Việt Nam đã nhận được sự quan tâm lớn của Đảng, Nhà nước và Chính phủ. Trong năm nhiều chủ trương, chính sách lớn về nông nghiệp, nông dân đã được ban hành. Từ quyết tâm xây dựng một Chính phủ kiến tạo, hành động và đồng hành cùng doanh nghiệp, các Luật Trồng trọt và Luật Chăn nuôi cùng với các Nghị định về nông nghiệp hữu cơ, về thủy sản, Nghị định 57/2018/NĐ-CP về cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn và hàng loạt chỉ đạo của Chính phủ đã ra đời như luồng gió mới đưa nông nghiệp Việt Nam ngày càng phát triển. Tuy nhiên, kết quả triển khai chưa tương xứng với tiềm năng và kỳ vọng, số doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp còn hạn chế, nông dân vẫn còn nhiều khó khăn.

Thảo luận tại Diễn đàn, một số doanh nghiệp cho rằng, hiện nay trình độ chuyên môn của các nhà quản lý lực lượng lao động trực tiếp trong các doanh nghiệp nông nghiệp còn thấp. Các kỹ năng cần thiết như tin học, ngoại ngữ, kỹ năng đàm phán… của đội ngũ cán bộ quản lý còn hạn chế. Đặc biệt, phần lớn sinh viên sau khi tốt nghiệp đại học, cao đẳng vẫn có tư tưởng đi làm công ăn lương hơn là khởi sự doanh nghiệp. 

Một vấn đề được rất nhiều doanh nghiệp quan tâm là khó tiếp cận được các nguồn vốn vay của ngân hàng, nhất là các doanh nghiệp nhỏ, do phương án kinh doanh chưa khả thi, chưa đủ điều kiện thế chấp và tín chấp đối với khoản vốn xin vay. Ngoài ra, khả năng tiếp cận thị trưởng quốc tế của doanh nghiệp nông nghiệp còn yếu do còn thiếu thông tin về thị trường và các quy định của thương mại quốc tế. Do vậy dẫn đến khả năng tiếp cận thị trường của các doanh nghiệp nông nghiệp rất hạn chế.

Tại diễn đàn, Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch - Đầu tư), ông Nguyễn Hoa Cương cho biết, hiện nay Bộ đã có thông tư hướng dẫn việc hỗ trợ và khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp, tháo gỡ các rào cản về đầu tư. Mục tiêu đặt ra trong thời gian tới là thu hút khoảng 80.000-100.000 doanh nghiệp có hoạt động đầu tư vào nông nghiệp. Trong đó phấn đấu có khoảng 3.000-4.000 doanh nghiệp đầu tư với quy mô lớn, 6.000-8.000 doanh nghiệp đầu tư với quy mô vừa. Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Hoàng Văn Thắng khi phát biểu tại Diễn đàn cũng nhấn mạnh, trong thời gian qua, số lượng doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp gia tăng mạnh ở nhiều lĩnh vực như trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản, chế biến nông sản... Chỉ tính riêng lĩnh vực chế biến trái cây, trong năm 2018 có tới 16 doanh nghiệp lớn vào đầu tư với tổng vốn khoảng 8.700 tỷ đồng. 

Viện trưởng Viện Nghiên cứu chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp, nông thôn - TS Nguyễn Đỗ Anh Tuấn đưa ra nhận xét, đầu tư vào nông nghiệp đang có bước chuyển mình rõ rệt, ngày càng có nhiều doanh nghiệp đầu tư với quy mô lớn. Nói về lĩnh vực chế biến trái cây, ông Tuấn cũng cho rằng dự án nào, doanh nghiệp nào đầu tư với quy mô lớn, dây chuyền công nghệ hiện đại thì thường có ngay các đơn hàng, thậm chí đơn hàng kéo dài 5 năm - 10 năm. Còn nếu cứ làm ăn kiểu nhỏ lẻ thì có cố cũng không bán được. 

Ông Nguyễn Hoa Cương, Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch - Đầu tư) cũng dẫn thêm ví dụ về tiềm năng, dư địa lớn của nông nghiệp khi doanh nghiệp đầu tư vào chế biến, sản xuất trái cây xuất khẩu. Ông Cương dẫn ví dụ về một doanh nghiệp ở Đồng bằng sông Cửu Long, chỉ cần 100 lao động đầu tư vào chế biến dừa xuất khẩu, hiện nay đã vươn tới các thị trường tiềm năng như Mỹ, Australia, Ả Rập... với công suất, sản lượng khoảng 1 triệu quả dừa mỗi năm. Và dư địa vẫn còn rất lớn vì hiện nay tại các tỉnh như Bến Tre, Long An, Hậu Giang, Cần Thơ, Vĩnh Long, Sóc Trăng... có sản lượng dừa lên tới 8-10 triệu quả mỗi năm. 

Phương Thảo