(NB-CL) Dù việc ký hợp đồng kinh tế mua bán 4.200 tấn phôi thép là không có thật, ngân hàng ký bảo lãnh thanh toán tín dụng khống vì không có hồ sơ, không hạch toán trên sổ sách, người ký bảo lãnh thì vượt thẩm quyền, khi vụ án bị phát giác nhiều đối tượng đã phải vướng vòng lao lý. Nhưng không hiểu sao, trong lúc vụ án hình sự chưa được đưa ra xét xử, thì các cấp tòa dân sự của Hà Nội đã vội vàng buộc Agribank phải trả hơn 54 tỷ đồng cho các chứng thư bảo lãnh do cán bộ ngân hàng phát hành trái pháp luật. Trước những dấu hiệu bất thường này, VKSNDTC và TANDTC đã lần lượt có văn bản chỉ đạo hoãn thi hành án, chờ xét xử vụ án theo hình thức giám đốc thẩm.

Nhiều tình tiết quan trọng của vụ án bị lãng quên Theo hồ sơ vụ án, ngày 7/6/2011 Cty CP Máy - Thiết bị Dầu khí (Cty Dầu khí) ký hợp đồng kinh tế bán cho Cty TNHH Thương mại và Khoáng sản Đức Hùng (Cty Đức Hùng) 4.200 tấn thép, tổng giá trị hợp đồng hơn 70 tỷ đồng. Theo hợp đồng này, trong thời hạn 3 ngày bên bán sẽ giao hàng cho bên mua khi có bảo lãnh thanh toán của ngân hàng. Cùng ngày, ông Đỗ Đức Hưng- Giám đốc Agribank Hồng Hà đã ký bảo lãnh thanh toán số 0606 cho khoản tiền nói trên, thời gian hiệu lực của bảo lãnh là 125 ngày (tức đến ngày 9/10/2011).

Đến hạn thanh toán, do phía Cty Đức Hùng mới chỉ thanh toán cho Cty Dầu khí số tiền 25.707.350.467 đồng (còn nợ 44.707.350.467 đồng). Do vậy Cty Dầu khí đã nhiều lần gửi công văn yêu cầu Agribank Hồng Hà thực hiện thanh toán theo bảo lãnh nhưng phía Agribank không thực hiện.

Sẽ không có gì đáng nói, đáng bàn nếu như việc phát hành chứng thư bảo lãnh của Giám đốc Agribank Hồng Hà là đúng pháp luật. Bởi, ngay sau đó ông Hưng và các cán bộ tín dụng dưới quyền có hành vi lạm quyền, vi phạm quy định về cho vay đã bị phát giác và khởi tố.

Theo xác định của các cơ quan chức năng, việc Agribank Hồng Hà ký bảo lãnh thanh toán tín dụng cho khoản tiền hơn 70 tỷ là khống vì thực tế việc mua bán giữa các Cty này là không có thật. Việc bảo lãnh thanh toán của ngân hàng không có hồ sơ bảo lãnh, không thu phí, không đưa vào hạch toán trên sổ sách và đặc biệt người ký chứng thư còn vượt thẩm quyền phán quyết là hoàn toàn trái pháp luật. Thế nhưng không hiểu sao, những tình tiết quan trọng của vụ án là vậy lại không được xem xét kỹ lưỡng, Toà sơ thẩm TAND huyện Từ Liêm (nay là TAND quận Nam Từ Liêm) vẫn ban hành bản án buộc phía Agribank phải thanh toán hơn 54 tỷ đồng cho Cty Dầu khí.

Hoãn thi hành án, chờ toà giám đốc thẩm

Sự bất thường còn được thể hiện rõ hơn tại cấp toà phúc thẩm, đó là phía bị đơn (tức Agribank) đã nhiều lần đề nghị thay đổi thẩm phán, Chủ tọa phiên toà Chu Thị Nga đều bất thành, thì ngày 19/11/2014, TAND TP.Hà Nội bất ngờ ra quyết định số 1796 chấp nhận đơn đề nghị thay đổi thẩm phán Chu Thị Nga của phía nguyên đơn, giao hồ sơ vụ án cho thẩm phán Đào Thị Thu Hạnh tiến hành tố tụng theo quy định của pháp luật. Theo QĐ 1796, Chánh án TAND Hà Nội chỉ chấp thuận đề nghị thay đổi thẩm phán Chu Thị Nga của nguyên đơn, không đề cập gì đến việc thay đổi các thành phần khác trong HĐXX phúc thẩm. Tuy nhiên, tại QĐ số 231 của TAND Hà Nội đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm với thành phần HĐXX hoàn toàn mới.

Phản ứng tại phiên toà, đại diện VKSND Hà Nội cho rằng, QĐ thay đổi thành phần HĐXX của TAND Hà Nội đã vi phạm quy định tại Điều 46, Điều 47, Điều 50, Điều 51, Điều 53 và Khoản 2 Điều 57 Bộ luật Tố tụng dân sự do những người trong HĐXX (trừ Bà Chu Thị Nga - Thẩm phán, chủ toạ phiên toà) theo Quyết định số 198 không bị đề nghị thay đổi và bản thân họ không từ chối tiến hành tố tụng. Tuy nhiên, ý kiến của VKS cũng không được HĐXX chấp thuận.

Một diễn biến đáng chú ý khác là, khi phiên tòa đang diễn ra thì đại diện hợp pháp của phía bị đơn bị đau bụng phải đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện E TW nên không thể tiếp tục tham dự phiên toà. Ngay lập tức, đại diệnVKS có ý kiến đề nghị tạm dừng phiên toà để xác minh tình trạng sức khoẻ của đại diện bị đơn. Song, HĐXX không chấp thuận và vẫn tiếp tục phiên toà mà không có mặt của đại điện theo uỷ quyền của bị đơn. Và tại Bản án phúc thẩm số 05 ngày 13/1/2015 TAND Hà Nội đã tuyên “Y án sơ thẩm”, buộc Agribank phải Thanh toán cho Cty Dầu khí hơn 54 tỷ đồng.

Bức xúc trước sự lập luận và phán quyết của các cấp toà, tập thể người lao động Agribank đã làm đơn tố cáo gửi lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các cơ quan có thẩm quyền. Do đó, ngày 23/1/2015, Văn phòng Chủ tịch nước đã có thông báo số 25 về ý kiến của Chủ tịch nước, yêu cầu: Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; Chánh án Tòa án nhân dân tối cao chỉ đạo xem xét giải quyết theo đúng quy định của pháp luật; báo cáo Chủ tịch nước kết quả.

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch nước, Viện trưởng VKSNDTC và Chánh án TANDTC đã lần lượt có Văn bản gửi Chi cục trưởng Chi cục thi hành án dân sự quận Nam Từ Liêm, “yêu cầu hoãn thi hành án đối với bản án số 05/2015/KDTM-PT ngày 13/01/2015 của Tòa án nhân dân TP Hà Nội trong thời hạn 03 tháng để xem xét theo thủ tục Giám đốc thẩm”.

Với những phân tích nêu trên, công luận đề nghị Toà giám đốc thẩm TANDTC cần có cái nhìn khách quan, công tâm khi xét xử vụ án này.

CHÍ TUYÊN