Bộn bề lo lắng

Năm học cũ trôi qua với một “cú sốc” cho cả xã hội là vụ bê bối chạy điểm thi THPT Quốc gia tại Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình. Cho tới thời điểm hiện tại, điểm số thật sự của những thí sinh được sửa điểm tại Sơn La và Hòa Bình vẫn chưa được trả lại nguyên trạng. Điều này dẫn tới tâm lý bất an cho các thí sinh khác, đặc biệt nhiều trường an ninh, quân đội có số lượng thủ khoa tới từ Hòa Bình, Sơn La cao bất thường.

Không chỉ tiêu cực thi cử, trước thềm năm học mới, nhiều trường học cũng lo ngay ngáy vì tình trạng thừa - thiếu giáo viên cục bộ. Theo thống kê của Bộ GD&ĐT, đến tháng 8 cả nước thiếu gần 76.000 giáo viên các cấp so với định mức giáo viên/lớp theo quy định.

Trong khi đó, tại nhiều thành phố lớn, tình trạng thiếu trường lớp, bị quá tải do sĩ số đông đang trở thành vấn đề nóng. Mặc dù Bộ GD&ĐT quy định mỗi lớp học không quá 35 học sinh, nhưng ở nhiều trường học của Hà Nội, hiện con số này cao hơn rất nhiều, ở bậc tiểu học có lớp lên tới gần 70 em. Thậm chí trường Tiểu học Chu Văn An (Hoàng Liệt, Hà Nội) còn phải cho các lớp học luân phiên mới đủ chỗ ngồi. Mỗi lớp sẽ học 4 ngày một tuần, mỗi buổi học sẽ tăng thêm thời lượng 30 phút.

Ngoài những nỗi lo về chuyện thiếu trường, lớp, đây cũng là thời điểm, phụ huynh “bối rối” với những khoản thu theo hình thức tự nguyện, mà “không đóng không được” của nhà trường. Ví dụ như tiền sổ liên lạc điện tử, mua điều hòa, máy tính… Tình trạng thiếu sách giáo khoa đầu cấp cũng vừa làm “nóng” nhiều diễn đàn phụ huynh học sinh trước khai giảng năm học mới ít ngày. Nhiều phụ huynh đã phải chạy đôn chạy đáo khắp các hiệu sách nhặt từng cuốn cho đủ bộ sách giáo khoa. Nguyên nhân được chỉ ra là do số lượng học sinh vào lớp 1 năm nay tăng đột biến cộng với thông tin Bộ GD&ĐT đã có dự kiến về việc thay đổi sách giáo khoa vào năm sau nên NXB Giáo dục không dám in số lượng lớn.

 

Tại hội nghị tổng kết năm học 2017 – 2018, triển khai nhiệm vụ năm học 2018 - 2019 của ngành giáo dục, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ đã thẳng thắn thừa nhận những hạn chế, yếu kém của ngành giáo dục trong năm vừa qua.

Trong đó, Bộ trưởng chỉ ra những hạn chế cần phải rút kinh nghiệm sâu sắc như bạo lực học đường, tình trạng thừa thiếu giáo viên cục bộ, lạm thu đầu năm học, việc đổi mới sách giáo khoa cũng chưa đi đúng được tiến độ đề ra ban đầu...

Đặc biệt về những sự cố gian lận thi cử xảy ra ở một số địa phương gây bức xúc dư luận thời gian qua, Bộ trưởng nhận trách nhiệm và chỉ ra một số thiếu sót như: Phần mềm chấm trắc nghiệm còn có những kẽ hở trong bảo mật có thể dẫn đến bị lợi dụng để làm sai lệch kết quả thi; công tác thanh kiểm tra, giám sát của Bộ GD&ĐT đối với các địa phương đã được tăng cường hơn nhưng vẫn còn sơ hở, chưa sâu sát…

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cho biết sẽ lắng nghe với tinh thần cầu thị mọi ý kiến từ các địa phương, lãnh đạo trường đại học, chuyên gia nêu giải pháp để khắc phục những hạn chế, yếu kém kể trên.

“Phải chăng năm học này chúng ta cần mạnh dạn, quyết liệt thực hiện đổi mới về cơ chế quản lý, từ Trung ương đến địa phương, đến tất cả các cơ sở giáo dục. Tự chủ không phải chỉ ở ban giám hiệu, hiệu trưởng, mà tự chủ phải được ngấm vào từng cán bộ công nhân viên. Muốn làm được điều này phải tạo ra cơ chế dân chủ trong các cơ sở giáo dục” - Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh.

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cũng cho biết Bộ GD&ĐT đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Nội vụ để giải quyết việc thiếu giáo viên, tính toán để đảm bảo số lượng giáo viên cho các địa phương theo định biên, quy định của ngành, từ đó tránh việc thừa thiếu cục bộ. Ngoài ra, Bộ GD&ĐT đã trình Chính phủ đề án đảm bảo cơ sở vật chất cho giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông. “Bộ cũng hy vọng Thủ tướng Chính phủ sẽ sớm phê duyệt đề án này nhằm góp phần nâng cao điều kiện cơ sở vật chất, trường lớp học” – Bộ trưởng Bộ GD&ĐT chia sẻ. 

Chủ tịch nước Trần Đại Quang dự lễ khai giảng tại trường Chu Văn An. 

Chúng ta mong gì ở nền giáo dục?

Rõ ràng, với người Việt Nam, cha mẹ có thể nhịn ăn nhịn mặc chứ nhất định không nhịn việc đầu tư cho con ăn học. Bất cứ ai, mọi nỗ lực mưu sinh và phấn đấu cũng là để con cái có một tương lai tốt đẹp hơn cha mẹ mình, mà tương lai phụ thuộc chính vào việc học tập của con trẻ. Không phải tự nhiên mà các phụ huynh trắng đêm chờ trước cổng trường để mong có được cho con mình một chỗ học tử tế. Họ gửi con đến trường với ước mong chúng không chỉ được học kiến thức cơ bản, thiết thực, hiện đại mà còn được dạy cách làm người, biết yêu lao động, biết sống có trách nhiệm với Tổ quốc, xã hội, gia đình; biết yêu biết ghét, biết thực hành, vận dụng kiến thức để giải quyết vấn đề trong học tập và đời sống. Gia đình gửi gắm những “cục cưng, cục vàng” là những đứa con của mình cho nhà trường, thầy cô, chính là gửi gắm cả ước mơ tương lai của họ. Đó là nguyên do mà giáo dục trở thành một trong những mối quan tâm lớn nhất của toàn xã hội, của mỗi một gia đình. Bất cứ những bước đi nào của ngành giáo dục đều nhận được sự quan tâm đặc biệt của xã hội. 

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã có lần thốt lên: Ngành giáo dục là nơi nhận được nhiều ý kiến đóng góp của các chuyên gia, nhà khoa học và nhân dân nhất. Đó là điều đáng mừng, là một điều may mắn cho ngành giáo dục. Giáo dục là quốc sách hàng đầu, nhưng nền giáo dục Việt Nam từ lâu bị đánh giá là có nhiều lạc hậu, vì thế yêu cầu phải đổi mới căn bản, toàn diện. Song đổi mới là cả một quá trình, có thể bắt đầu từ những việc rất cụ thể. Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhiều lần nhấn mạnh, đổi mới giáo dục cũng như xây cái nhà, làm cái đường, xây phòng lớp học…, phải bắt đầu từ những cái rất nhỏ. Đổi mới chương trình, sách giáo khoa cũng cần lộ trình nhiều năm trời. Trong quá trình đổi mới ấy, không bao giờ có giải pháp nào là hoàn hảo. Trong quá trình ấy sẽ có nhiều ý kiến trái chiều, nhưng nếu ngành giáo dục với trách nhiệm, tâm huyết, kiên định, thì chắc chắn sẽ có được sự đồng thuận của xã hội để đi đến đích cuối cùng.

 

 

 Không khí khai giảng tưng bừng tại các điểm trường trong cả nước.

Ngày 5/9 là ngày hội không chỉ của ngành giáo dục mà của toàn dân - ngày hội đưa trẻ đến trường. Tiếng trống trường vang lên, hơn 23 triệu học sinh, sinh viên bước vào một năm học mới với nhiều khát vọng cho tương lai; hơn 1 triệu giáo viên lại bắt đầu năm học mới trong hành trình trồng người vĩ đại của mình. Công cuộc khai mở trí tuệ, tu dưỡng nhân văn của con người, hun đúc lòng yêu nước, tinh thần dân tộc kết hợp với ý thức công dân toàn cầu... vẫn tiếp tục đòi hòi sự nhẫn nại, thậm chí là cả hy sinh của những thầy cô giáo chân chính. Ngành giáo dục hãy bước đi với trách nhiệm cao nhất sự nghiệp đổi mới giáo dục nước nhà và xã hội sẽ tôn vinh vì điều đó.

Khánh An