Học sinh Trường THPT Marie Curie, TP.HCM nộp hồ sơ đăng ký dự thi kỳ thi THPT quốc gia 2018. Ảnh: N. Hùng 

Vòng luẩn quẩn

Cuối tháng 6/2018, hơn 1 triệu thí sinh Việt Nam đã dự kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia. Ngay sau khi Bộ GD-ĐT nhận định đây là kỳ thi “an toàn, nghiêm túc” thì thông tin về điểm thi THPT quốc gia 2018 ở Hà Giang cao bất thường đã gây nhiều tranh cãi, khiến dư luận đặt câu hỏi: Có hay không xảy ra tiêu cực trong quá trình tổ chức thi tại tỉnh này? Sai sót nằm ở khâu coi thi, chấm thi hay do năm nay Hà Giang có quá nhiều thí sinh giỏi?

Chiều 12/7, ngay sau khi nắm được thông tin Bộ GD-ĐT đã yêu cầu Sở GD-ĐT Hà Giang báo cáo về nghi vấn xung quanh điểm thi THPT Quốc gia 2018 trước ngày 17/7. Bộ GD-ĐT cũng yêu cầu Ban chỉ đạo thi tỉnh Hà Giang kiểm tra, rà soát, xác minh toàn bộ các khâu của kỳ thi và báo cáo về Bộ GD-ĐT. 

Dù chưa có kết quả xác minh chính thức nhưng liệu dư luận có yên tâm khi ngân sách chi ra khá nhiều, nhưng Bộ này vẫn mãi loay hoay với cách làm chắp vá, loay hoay mãi với việc thi cử nên mỗi lần thi đều “có vấn đề”?

Trong 4 năm qua, từ khi Bộ GD-ĐT tổ chức kỳ thi THPT quốc gia với 2 mục đích: xét tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học nhưng mỗi kỳ thi đi qua, xã hội trải qua đủ hỉ, nộ, ái, ố vì chuyện thi cử. Năm nào câu chuyện lộ đề, đáp án đúng không, đề thi khó không? cũng là vấn đề nổi cộm. Ngay cả Bộ trưởng Bộ GD-ĐT cũng ví von: Bộ Giáo dục giống như "Bộ thi".        

Còn nhớ, năm 2015, việc cho thí sinh 4 giấy chứng nhận kết quả thi và quyền được thay đổi nguyện vọng xét tuyển đại học trong đợt xét tuyển đầu tiên được nhiều lãnh đạo Bộ này người xem như như một hình thức thi cử tiên tiến, hiện đại, tiết kiệm, chính xác, khoa học. Bộ trưởng Phạm Vũ Luận không ít lần ví von công cuộc đổi mới căn bản toàn diện giáo dục lần này là “trận đánh lớn” và đổi mới thi cử là khâu đột phá.

“Trận đánh lớn” chưa tìm được lời giải

Đến nay, công cuộc cải cách này đã đi qua một chặng đường 4 năm nhưng nghi vấn tiêu cực trong chấm thi, trông thi sau mỗi kỳ thi vẫn còn đó, khiến dư luận bất bình. Mặc dù năm nào Bộ GD-ĐT cũng khẳng định đổi mới thi cử, giảm áp lực cho thí sinh nhưng mỗi năm đến hẹn lại lên, tranh cãi xung quanh kỳ thi lại “nóng” ở các diễn đàn, mạng xã hội.

Điểm lại, chúng ta sẽ thấy tư lệnh ngành chỉ loay hoay với việc thi cử, được xem là tiêu tốn nhiều tiền bạc, thời gian, công sức và nước mắt của hàng vạn gia đình. Càng sốc hơn khi Bộ GD-ĐT âm thầm làm đề án cải tiến thi THPT quốc gia ngốn hết gần 750 tỷ đồng, thực tế là đề án mới vẫn là “bình cũ rượu mới”. Trong khi chương trình giáo dục phổ thông mới chỉ còn một năm nữa sẽ triển khai, trong khi mốc thời gian năm 2020 với rất nhiều mục tiêu, đề án phải hoàn thành đã cận kề thì bài toán “đổi mới dạy học và thi cử” vẫn chưa tìm ra lời giải.

Hàng loạt “sự cố” liên quan đến kỳ thi được xem là quan trọng nhất trong năm khiến dư luận thêm một lần đặt dấu hỏi: Công tác quản lý nhà nước tại Bộ Giáo dục và Đào tạo có vấn đề? Đã đến lúc bộ GD&ĐT cần một chiến lược dài hạn, chứ không phải “sai đâu sửa đấy” một cách “chắp vá” như hiện nay.

H. Lâm