Nâng cao “con mắt xanh” trong lựa chọn tác phẩm 

Tại buổi tổng kết, các ý kiến đều đánh giá rất cao những kết quả của mùa giải BCQG lần thứ XII – năm 2017 đã nhận được sự hưởng ứng tích cực của các cấp Hội, các cơ quan báo chí trong cả nước, xứng tầm là một giải thưởng quốc gia uy tín, tầm vóc. Đồng chí Trần Bá Dung- Trưởng Ban Thư ký Tổng hợp Giải cho biết: Công tác tổ chức thực hiện Giải ở các địa phương, các cấp Hội hầu hết được triển khai nền nếp, theo đúng Hướng dẫn, có sức thu hút hội viên. Với sự chuẩn bị chuyên nghiệp, nghiêm túc và khẩn trương, nên quá trình chấm sơ khảo và chung khảo đều được thực hiện khách quan, chặt chẽ, đúng Quy chế. 10 tiểu ban của HĐSK đã làm việc nghiêm túc, nêu cao tinh thần trách nhiệm, đúng thời hạn, đạt chất lượng cao trong điều kiện số lượng tác phẩm và khối lượng công việc tăng cao so với các giải trước. Đặc biệt, Lễ trao giải được tổ chức trang trọng, chuyên nghiệp, có tác động xã hội rất lớn...

Trên tinh thần thẳng thắn và đầy trách nhiệm, đã có 15 ý kiến phát biểu cùng hiến kế, đưa ra những đề xuất nhằm góp phần nâng cao hơn nữa chất lượng và thành công cho các mùa Giải BCQG tiếp theo. Thành phần tham dự tổng kết đều là những nhà báo có nhiều kinh nghiệm trong nghề, là những nhà báo tham gia chấm giải BCQG nhiều năm nay. Vì thế phần lớn các góp ý đều mang tính xây dựng, thiết thực xoay quanh những điểm còn hạn chế trong mùa giải 2017, đồng thời cũng gợi mở những phương thức thực hiện, triển khai từ phía các cấp Hội, cơ quan báo chí sao cho khoa học, hiệu quả hơn nữa.

Rất nhiều ý kiến quan tâm đến khâu “đầu vào”, trong đó có đề nghị các cấp Hội, cơ quan báo chí gửi tác phẩm cần đúng quy định. Cần đầu tư cho khâu tuyển chọn, đánh giá chất lượng tác phẩm của Hội đồng (hoặc Ban) tuyển chọn ở cơ sở, tránh tình trạng gửi tác phẩm dự Giải quốc gia nhưng chất lượng thấp. Băn khoăn lớn nhất là Giải vẫn chưa có tác phẩm thực sự xuất sắc, thực sự nổi trội. Cách tiếp cận của nhiều tác giả còn khuôn sáo, lối mòn, trùng lặp. Chủ đề người tốt việc tốt còn ít (có những tiểu ban không có tác phẩm nào)... 

Bên cạnh đó, cụ thể ở từng thể loại, có nhiều trăn trở về các tác phẩm ảnh báo chí dự giải. Mặc dù năm nay là năm thứ bảy có cơ chế riêng đối với ảnh báo chí (tác giả ảnh báo chí gửi thẳng tác phẩm về Hội đồng Giải, không qua tuyển chọn ở cơ sở) nhưng số tác giả và ảnh báo chí chỉ đạt 101 tác phẩm, thấp hơn năm 2016 (120 tác phẩm). Số lượng tác phẩm phát thanh tham dự vẫn ở mức thấp, chất lượng chưa cao, vẫn giữ lối thể hiện cũ, chưa tìm tòi, áp dụng KHCN mới. Vì thế, Ban tổ chức cũng đề nghị các Đài PT-TH tỉnh, thành phố quan tâm nhiều hơn nữa đến phát thanh, đặc biệt cần chấm dứt tình trạng dựng lại tác phẩm PT-TH để gửi dự Giải BCQG...Còn đối với báo in và báo điện tử, bên cạnh nhiều tác phẩm được đầu tư công phu nhiều kỳ, nội dung phong phú, vẫn còn nhiều tác phẩm là sự gộp lại của các bài riêng lẻ, thiếu sự gắn kết, nhất là đối với báo điện tử. Ban tổ chức đề nghị các cơ quan báo chí cần đầu tư từ đầu trong kế hoạch công tác để có các tác phẩm dài kỳ dự giải đúng với quy định, có chất lượng hơn....

Các ý kiến đều khẳng định, Giải báo chí Quốc gia là giải thưởng danh giá bậc nhất hiện nay, là giải thưởng chất lượng cao mà hầu như bất cứ nhà báo nào cũng mong muốn được một lần đứng trên bục vinh quang. Thế nên, các đơn vị cần quan tâm đầu tư và nâng cao “con mắt xanh” trong lựa chọn tác phẩm trước khi gửi tham gia dự Giải. Công việc này được sàng lọc kĩ càng sẽ góp phần quan trọng đẩy mạnh hơn nữa chất lượng của giải thưởng.

Thành lập Ban Thẩm định giúp Hội đồng Chung khảo

Phát biểu kết luận cuộc họp, đồng chí Thuận Hữu- Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giải BCQG đã ghi nhận những ý kiến đóng góp và giải đáp các kiến nghị, đề xuất của các đại biểu hiến kế cho Giải. Đồng chí đánh giá, mùa giải năm 2017 là mùa giải thành công, tổ chức đã ngày càng khoa học, bài bản hơn, chất lượng đảm bảo. Để mùa giải năm sau đạt được hiệu quả cao hơn nữa, khắc phục được những hạn chế, Chủ tịch đề nghị Thường trực Hội đồng Giải, Ban Thư ký Tổng hợp và Hội Nhà báo các cấp phát huy hơn nữa vai trò, trách nhiệm trong công tác tổ chức. 

Việc thành lập Ban Thẩm định giúp Hội đồng Chung khảo là một trong những điểm mới trong Điều lệ GBCQG sửa đổi (đã được Hội đồng Giải thông qua), được đồng chí Thuận Hữu khẳng định tại buổi tổng kết. Theo đó, nhằm tiếp tục nâng cao chất lượng Giải, việc chấm giải được chuyên sâu hơn nữa, Hội đồng GBCQG sẽ thành lập Ban Thẩm định giúp việc Hội đồng Chung khảo. Thành phần sẽ gồm các chuyên gia, các nhà báo giỏi trong từng thể loại, có khả năng thẩm định tác phẩm theo hình thức phản biện kín, tư vấn giúp HĐCK. Đồng thời theo Điều lệ sửa đổi, Hội đồng GBCQG quyết định từ năm sau sẽ đưa vào chấm các thể loại video, tác phẩm truyền hình online, phát thanh trực tiếp... Bên cạnh đó, để tránh tình trạng dựng lại tác phẩm, Hội đồng Giải  yêu cầu các cấp Hội từ năm sau, phải gửi đường link tác phẩm báo điện tử, phát thanh và truyền hình, kèm bản in hoặc đĩa/ổ cứng (không chấm tác phẩm chỉ có bản in, hoặc chỉ có in đĩa/USB/ổ cứng)... 

Đồng chí Thuận Hữu kết luận, từ mùa giải tiếp theo, sau khi chấm xong Sơ khảo, Hội đồng Sơ khảo sẽ họp để rà soát, xem xét, lựa chọn tác phẩm từ các tiểu ban trước khi quyết định đưa tác phẩm nào vào chung khảo, tránh trùng lặp sự kiện, đề tài ở các thể loại khác nhau. Ban Thư ký Tổng hợp giải sẽ có Hướng dẫn cụ thể hơn, rõ ràng hơn theo Điều lệ sửa đổi và theo góp ý của cuộc họp, gửi các đơn vị, Chi hội, Liên chi hội. Công tác tuyên truyền cho Giải báo chí Quốc gia sẽ đẩy mạnh hơn nữa từ trước, trong và sau giải, tăng cường quảng bá giải Báo chí Quốc gia để thu hút sự tham gia tích cực hơn của các đơn vị, các cơ quan báo chí trong cả nước....

Có thể nói, mùa Giải Báo chí quốc gia lần thứ XII – năm 2017 khép lại thành công là “quả ngọt” cho những nỗ lực của Ban tổ chức Giải, góp phần to lớn nâng tầm vị thế của Hội Nhà báo Việt Nam, của giới báo chí cả nước, của những người làm báo hết lòng vì công chúng. Buổi tổng kết ý nghĩa với nhiều ý kiến phát biểu tâm huyết, đưa ra được những sửa đổi, bổ sung để nâng cao chất lượng tác phẩm cho những “mùa vàng” bội thu và Giải báo chí Quốc gia ngày một xứng tầm hơn nữa.

Hà Vân