Cần thiết và thiết thực cho người làm báo

Quy tắc sử dụng mạng xã hội của người làm báo Việt Nam ra đời, là cơ sở quan trọng để người làm báo Việt Nam có những căn cứ thực hiện trong sử dụng mạng xã hội. Việc Quy tắc được ban hành và có hiệu lực là căn cứ khen thưởng những người thực hiện đúng, tốt. Đồng thời là cơ sở để răn đe, xử lý vi phạm đạo đức của người làm báo khi tham gia mạng xã hội, góp phần giữ gìn và bảo vệ đạo đức nghề nghiệp và uy tín của người làm báo Việt Nam.

Hội Nhà báo Việt Nam, trước khi ban hành Quy tắc, qua các phương tiện thông tin đại chúng đã thông tin rộng rãi, để xin ý kiến góp ý xây dựng của các tầng lớp nhân dân. Trong đó có các buổi hội thảo, toạ đàm (được tổ chức tại miền Bắc, miền Trung, miền Nam), nhất là lồng ghép với những hoạt động công tác hội của Hội Nhà báo Việt Nam đã nhận được nhiều ý kiến của các chuyên gia, nhất là từ những người làm báo.

Họp báo công bố Quy tắc sử dụng mạng xã hội của người làm báo Việt Nam

Quy tắc sử dụng mạng xã hội của người làm báo Việt Nam hoàn toàn không hạn chế quyền tự do ngôn luận của người làm báo, Quy tắc còn khuyến khích người làm báo tích cực tham gia mạng xã hội với tinh thần nghiêm túc, có trách nhiệm, đấu tranh với cái ác, xấu, bất công, thiếu chuẩn mực trong xã hội. Bởi hiện nay rất cần những tiếng nói chính trực, kịp thời, đúng đắn của người làm báo.

Tuy vậy, đến nay vẫn còn một số ý kiến nói rằng, Quy tắc đã làm mất đi quyền tự do ngôn luận, quyền dân chủ hay Quy tắc đặt ra những quy định mang tính “mơ hồ, trừu tượng”, hoặc cứ để cho mọi người “tự do ngôn luận”. Đó là một số ý kiến của một vài cá nhân, chỉ là những luận điệu mang tính mập mờ hoặc đánh tráo các khái niệm, nội dung, hoặc cố ý hiểu sai, nhằm gây “nhiễu” thông tin về nội dung của Quy tắc.

Vài năm qua, người làm báo, cơ quan báo chí đã phải “nhường sân” cho mạng xã hội, bởi “tốc độ” thông tin trên mạng xã hội. Nay, người làm báo khi thực hiện tốt vai trò, nhiệm vụ của mình là cung cấp thông tin đúng, đủ, chính xác, trung thực, khách quan…người làm báo sẽ giành lại vai trò của báo chí trong việc đăng tải, cung cấp thông tin. Đó cũng là góp phần ổn định và an toàn thông tin trên mạng xã hội.

Phát huy hơn nữa vai trò và trách nhiệm người làm báo

Trong bối cảnh thông tin trên mạng xã hội đang diễn ra rất mạnh mẽ, thông tin luôn ở tình trạng “thật, giả lẫn lộn”, cái tốt được lan truyền nhanh, nhưng cái xấu, tiêu cực còn lan truyền nhanh hơn. Thực tế cho thấy, trên mạng xã hội có những thời điểm, dù thông tin đưa ra không đúng, chưa được xác minh, nhưng chỉ một thời gian rất ngắn sau đó, các nội dung đã được chia sẻ rất nhanh theo khuynh hướng một chiều, gây ảnh hưởng xấu đến xã hội. Chính những lúc như thế, rất cần sự tham gia tích cực của những người làm báo, với tư cách cá nhân trên mạng xã hội, đưa ra những thông tin chính xác, khách quan, đã được kiểm chứng để tạo ra một luồng đúng để chống lại luồng dư luận không đúng, để định hướng thông tin và hạn chế những tiêu cực, ảnh hưởng xấu đến xã hội.

Với ý nghĩa đó, vai trò, vị trí của các nhà báo trên mạng xã hội cũng rất gần với nhà báo hoạt động trong thực tế. Để thực hiện đưa ra nguồn tin chính xác, người làm báo cần phải ra hiện trường, trên thực địa để cảm nhận, đánh giá và đưa ra những thông tin mang tính định hướng thông tin cho dư luận xã hội.

Người làm báo tham gia sử dụng mạng xã hội, cái cốt lõi là sự chính trực, trung thực, khách quan... là đạo đức nghề nghiệp của người làm báo. Do vậy, khi nhà báo viết trên các ấn phẩm chính thức hay khi tham gia mạng xã hội, thì vẫn là con người đó, trái tim, khối óc đó, phải luôn luôn bảo vệ các giá trị tốt đẹp, chống cái xấu, cái ác, vì lợi ích thiết thân của người dân, lợi ích tối cao của đất nước và dân tộc.

Người làm báo sử dụng mạng xã hội không hoàn toàn đơn thuần như một “cư dân mạng”. Nhà báo ngoài tư cách công dân, với chức trách và nhiệm vụ của mình, còn là người dẫn dắt và định hướng dư luận. Điều này đòi hỏi nhà báo đưa thông tin, bày tỏ quan điểm trên mạng xã hội cũng cần nghiêm túc, chuẩn mực như khi tác nghiệp báo chí. Dù ở bất cứ đâu, sứ mệnh, bổn phận vẫn là người làm báo, người cung cấp thông tin, chính xác, truyền toả cách nhìn, nhận thức đúng đắn cho xã hội.

Nội dung của Quy tắc đã nêu rõ, những việc/điều nên làm và những việc/điều không nên làm để người làm báo Việt Nam có một “hành lang” an toàn khi tác nghiệp cũng như khi xử dụng mạng xã hội. Quy tắc này dành cho những người làm báo chí cách mạng Việt Nam, những người có vai trò định hướng thông tin, phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước, phục vụ lợi ích của nhân dân, chứ không phải những người “nhân danh báo chí”, để trục lợi cho cá nhân hoặc mục đích xấu khác.

Những việc/điều nên làm trong Quy tắc, đó cũng chỉ là trách nhiệm của công dân, những công dân có quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm theo đúng nghĩa của một công dân yêu nước, muốn xây dựng và bảo vệ đất nước. Còn riêng, đối với người làm báo, cần phải làm đúng, đủ vai trò của người làm báo khi chuyển tải thông tin tới người đọc. Vai trò, trách nhiệm của người làm báo đã được khẳng định rõ trong việc định hướng thông tin để xây dựng niềm tin, trách nhiệm của người làm báo với nhân dân, góp phần xây dựng đất nước của nhân dan, do nhân dân, vì nhân dân.

Quy tắc đã nêu rõ những điều mà ai ai là công dân, có đủ năng lực hành vi đều cần làm, còn người làm báo, cần làm tốt hơn một công dân bình thường, bởi họ, những người làm báo Việt Nam, là những chiến sĩ cách mạng.

Những việc/điều nên làm, người làm báo nào cũng có thể làm đúng, đủ, tốt, chỉ có những người mạo danh, người làm báo Việt Nam mới không muốn làm, đó cũng chỉ là một số nhỏ, những kẻ “bút đã tà” là khó thực hiện mà thôi.

Quy tắc sử dụng mạng xã hội của người làm báo Việt Nam ra đời, cùng với Luật An ninh mạng (đều có hiệu lực ngày 01/01/2019) sẽ cũng góp phần thiết thực cho người dân, nhất là người làm báo Việt Nam thực hiện đúng khi sử dụng mạng xã hội, Quy tắc đã thực sự đi vào “cuộc sống” người làm báo Việt Nam.

Người làm báo Việt Nam thực hiện quy định sử dụng mạng xã hội, đó cũng chính là họ (người làm báo) tự bảo vệ bản thân, góp phần thực hiện vai trò, nhiệm vụ, trách nhiệm của người làm báo trong xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, vì mục tiêu phụng sự đất nước, phụng sự nhân dân.

Hương Giang