Trình bày Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho rằng, đối với nội dung đối tượng kê khai tài sản, thu nhập, trước mắt nên giữ nguyên đối tượng kê khai tài sản, thu nhập hoặc thu hẹp ở mức độ hợp lý, tập trung vào các đối tượng giữ vị trí quan trọng ở Trung ương, địa phương, những khu vực nguy cơ tham nhũng cao để bảo đảm tập trung nguồn lực tiến hành kiểm soát có hiệu quả hơn, tránh hình thức. Việc mở rộng đối tượng kê khai sẽ được nghiên cứu bổ sung khi đã làm tốt việc kiểm soát tài sản, thu nhập của nhóm đối tượng nêu trên và có đủ nguồn lực đáp ứng cho việc mở rộng đối tượng kê khai tài sản, thu nhập.

Thảo luận ở tổ về nội dung này, nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng, việc kê khai tài sản, thu nhập thời gian qua còn hình thức, hiệu quả thấp, chưa kiểm soát được tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn. Nguyên nhân là do số người có nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập quá lớn, vượt quá khả năng của các cơ quan có trách nhiệm kiểm soát việc kê khai tài sản, thu nhập.

Đại biểu Hoàng Văn Hùng (Thái Nguyên) nhấn mạnh thực tế, trong 1,1 triệu người kê khai tài sản hiện hành mới phát hiện 78 trường hợp phải xác minh lại, mà số trường hợp vi phạm càng thấp, chỉ có 5 trường hợp kê khai sai. Việc kê khai còn mang tính hình thức, thủ trưởng cơ quan chỉ xác nhận vào bản tự kê khai, trên cơ sở tin tưởng vào sự trung thực của người kê khai, nên việc xác minh rất khó khăn.

Cùng quan điểm, các đại biểu Phùng Đức Tiến (Hà Nam), Nguyễn Tạo (Lâm Đồng), Phan Văn Tường (Thái Nguyên) cũng tán thành với phương án được Ủy ban Tư pháp đưa ra. Đại biểu Phan Văn Tường cho rằng, trước mắt hãy làm tốt việc quản lý quá trình kê khai tài sản, thu nhập và sự biến động của những tài sản, thu nhập được đảng viên, công chức kê khai. Đại biểu Phùng Đức Tiến lưu ý, tham nhũng thường chỉ ở người có chức, có quyền, thì tại sao không tập trung kiểm soát tốt bản kê khai của những đối tượng này, mà lại lo mở rộng đối tượng kê khai?

Đại biểu Bùi Sỹ Lợi (Thanh Hóa) nhấn mạnh chỉ nên tập trung vào 3 vấn đề hết sức quan trọng, đó là ai có khả năng, nguy cơ tham nhũng thì kiểm soát, đưa vào đối tượng. Còn đưa quá nhiều, đưa tràn lan nhưng khả năng quản lý không có nên không kiểm soát được. Phải xem xét, tính toán lại, chứ đưa những đối tượng chẳng có gì để tham nhũng vào thì “vừa buồn vừa tủi”, đại biểu Bùi Sỹ Lợi nói.

Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Phước Lộc (TP Hồ Chí Minh) cho rằng, việc kê khai tài sản và xử lý đối với những người có chức vụ thì rất rõ. Tuy nhiên, có những người là chuyên viên, không có chức vụ nhưng vẫn có khả năng nhũng nhiễu, tham nhũng vặt, gây bức xúc xã hội, bất an cho nhân dân. Do vậy, cần có quy định để ngăn ngừa cán bộ công chức ở vị trí việc làm nhạy cảm có khả năng gây nhũng nhiễu. Các đối tượng này cũng phải bị kê khai tài sản và sẽ bị xử lý nếu có sai phạm. Ví dụ quy định kê khai tài sản đối với cán bộ công an, kiểm sát viên, tòa án… để không còn tình trạng lợi dụng vị trí nhũng nhiễu, hạch sách để làm lợi bất chính cho bản thân. 

Đại biểu Tạ Văn Hạ (Bạc Liêu) cũng cho rằng, tất cả cán bộ công chức nhà nước phải thực hiện kê khai tài sản, hình thành ý thức công khai minh bạch về tài sản. Chúng ta đừng nghĩ có chức, có quyền mới thực hiện hành vi tham nhũng. Tham nhũng vặt có thể phát sinh khi cán bộ công chức tiếp xúc người dân hàng ngày. "Ngoài ra, việc kê khai tài sản sẽ giúp kiểm soát tài sản phát sinh tăng, giảm hay đột xuất. Đây là biện pháp tốt để hạn chế và ngăn ngừa tham nhũng", đại biểu Tạ Văn Hạ nhấn mạnh.

T.Toàn