Tặng thưởng cho các tác phẩm lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật năm 2021 là sự động viên, khích lệ, cổ vũ của Ban Bí thư Trung ương Đảng đối với những công trình là sách, bài viết, chương trình phát thanh, truyền hình, các tác phẩm lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật có giá trị tư tưởng và nghệ thuật cao, đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng sáng tác và định hướng lãnh đạo của Đảng, Nhà nước về lĩnh vực văn học, nghệ thuật.

Tại buổi lễ tặng thưởng, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học nghệ thuật Trung ương Nguyễn Thế Kỷ nhấn mạnh, văn học, nghệ thuật là hình thái sáng tạo nghệ thuật hết sức quan trọng, cần thiết đối với đời sống văn hóa tinh thần của con người. Nghị quyết 23-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa X) “về tiếp tục xây dựng và phát triển văn học nghệ thuật trong thời kỳ mới” nêu rõ: "Tiếp tục nghiên cứu, đổi mới, phát triển văn học, nghệ thuật, nâng cao tính khoa học, tính thuyết phục, góp phần hướng dẫn, điều chỉnh sáng tác phê bình văn học nghệ thuật".

Nhận thức sâu sắc và đánh giá cao vị trí, vai trò, tác dụng to lớn của hoạt động lý luận phê bình văn học nghệ thuật, từ nhiều năm nay, Ban Bí thư Trung ương Đảng có chủ trương hằng năm thông qua hoạt động tuyên truyền, cổ vũ, thẩm định, tuyển chọn và đề cử của Hội đồng Lý luận, phê bình văn học nghệ thuật Trung ương, Ban Bí thư trao tặng thưởng cho các tác giả có tác phẩm chất lượng cao cả về nội dung và học thuật, có tác dụng tích cực cổ vũ, hỗ trợ, thúc đẩy sự phát triển của văn học nghệ thuật nói riêng và đời sống xã hội nói chung.

Tiếp theo 6 lần trao tặng thưởng các năm trước đây, năm nay, Hội đồng Lý luận, phê bình văn học nghệ thuật Trung ương tiếp tục trình Ban Bí thư và Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương danh sách đề cử 20 tác phẩm thuộc ba nhóm: Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật chung; Lý luận, phê bình văn học và Lý luận, phê bình các loại hình nghệ thuật với 15 cuốn sách, 5 bài báo khoa học.

Trong số 20 cuốn sách, bài báo có 1 tác phẩm được tặng thưởng mức A, 9 tác phẩm được tặng thưởng mức B, 8 tác phẩm được tặng thưởng mức C và 2 tác phẩm được tặng mức Khuyến khích.

Tiết mục văn nghệ tại Lễ trao tặng thưởng các tác phẩm lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật xuất bản năm 2021

X

Đây là những tác phẩm được nghiên cứu công phu, nghiêm túc với giá trị khoa học và thực tiễn cao, đề cập và góp phần lý giải các vấn đề cấp thiết trong đời sống văn học nghệ thuật, có tác dụng định hướng công tác lý luận, sáng tác, tiếp nhận, đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, lệch lạc trong đời sống văn học nghệ thuật.

Các tác giả, nhóm tác giả có sách, bài báo được trao tặng thưởng lần này được tuyển chọn, bình xét công phu, nghiêm túc từ 95 tác phẩm, gồm 39 cuốn sách và 5 bài báo khoa học do các hội văn học nghệ thuật chuyên ngành Trung ương và địa phương, các viện nghiên cứu, các trường đại học, nhà xuất bản, cơ quan báo chí gửi đến Hội đồng. Do yêu cầu mang tính chất học thuật, các tác phẩm phải qua sự thẩm định tính chất tự nhiên của giới nghiên cứu, bạn đọc cả nước nên những tác phẩm được đưa vào xem xét bình chọn và trao tặng có độ lùi 1 năm tính từ lúc xuất bản.

Ban Chỉ đạo và Hội đồng chung khảo tặng thưởng ghi nhận, đánh giá cao các tác phẩm lý luận, phê bình văn học nghệ thuật, như các tác phẩm "Không gian công cộng trong bối cảnh chuyển đổi" (tặng thưởng mức A); "Lược sử Văn học Việt Nam"; "Văn học Nam bộ 1945-1954"; sách "Hậu lý luận vẫn là lý luận"; sách "Đi tìm khuôn mặt La Hầu"...

Có 12 đơn vị báo chí xuất bản được nhận tặng thưởng của Ban Bí thư vì có thành tích nổi bật trong công tác tuyên truyền, quảng bá cho hoạt động lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật.

Cũng tại lễ trao tặng thưởng, thay mặt Ban Bí thư, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa chúc mừng các tác giả, nhóm tác giả có tác phẩm được trao tặng thưởng.

Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa đánh giá, lý luận văn nghệ đã nhận diện khoa học, sâu sắc hơn về đặc trưng, bản chất và những mối quan hệ nền tảng của văn học, nghệ thuật, góp phần đổi mới tư duy sáng tạo và phê bình, tiếp nhận. Tư tưởng văn nghệ truyền thống của ông cha ta được chú trọng nghiên cứu. Nhiều tác phẩm lý luận văn nghệ của nước ngoài được dịch, giới thiệu và vận dụng trong thực tiễn, đạt được những kết quả bước đầu đáng mừng. Phê bình văn học, nghệ thuật đã có nhiều cố gắng trong việc phát hiện cái mới, cái hay, cái đẹp về nội dung và hình thức của tác phẩm nghệ thuật; định hướng giá trị và thị hiếu tiếp nhận; tạo cầu nối giữa nghệ sĩ với công chúng; khích lệ tìm tòi, đổi mới, sáng tạo và củng cố niềm tin của người sáng tác.

Tuy nhiên, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương lưu ý thực tiễn đã và đang đặt ra cho các nhà lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật, đội ngũ văn nghệ sĩ cũng như các cơ quan lãnh đạo, quản lý văn hóa, văn học, nghệ thuật những đòi hỏi lớn hơn nữa, nhằm chấn hưng, xây dựng và phát triển nền lý luận, phê bình văn nghệ dân tộc, dân chủ, nhân văn và khoa học.

Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương ghi nhận, tặng thưởng thường niên do Hội đồng Lý luận, phê bình văn học nghệ thuật Trung ương tổ chức đã góp phần phát hiện, khẳng định, cổ vũ những tác phẩm lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật có chất lượng tốt, có tác dụng tích cực, góp phần nâng cao chất lượng sáng tác, quảng bá và tiếp nhận văn học, nghệ thuật.

Trong thời gian tới, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương mong đội ngũ văn nghệ sĩ, các nhà lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật nước nhà tiếp tục hòa mình vào thực tiễn đất nước, thực tiễn sáng tạo, để hoàn thành sứ mệnh cao cả, vẻ vang với dân tộc, sáng tạo nên nhiều tác phẩm có giá trị tư tưởng và nghệ thuật cao, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ thẩm mỹ của nhân dân; góp phần đưa các hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam thời kỳ mới vào thực tiễn của cuộc sống.

Một số tiết mục văn nghệ tại Lễ trao tặng thưởng các tác phẩm lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật xuất bản năm 2021